Αντιπαράθεση έχει ξεσπάσει το τελευταίο διάστημα ανάμεσα στον υπουργό Παιδείας Ν. Φίλη και την Εκκλησία, με αφορμή τις δηλώσεις του πρώτου για αλλαγές στον τρόπο διδασκαλίας των θρησκευτικών.
Πιο συγκεκριμένα ο Ν. Φίλης δήλωσε πρόσφατα πως θέλει να “απαλλάξει το μάθημα από τον ομολογιακό (κατήχηση - σσ. η σημείωση δική μας) του χαρακτήρα και να τεθεί σε επιστημονικές βάσεις... δεν θα αντικαθιστά τον ιερέα μέσα στην τάξη, θα αφήνει την κατήχηση στην εκκλησία ... έτσι θα διευρυνθεί ο ορίζοντας του μαθητή, θα βλέπει τις άλλες θρησκείες με διερευνητικό μάτι...”. Όπως ήταν αναμενόμενο η κίνηση αυτή διέγειρε τις ευαίσθητες ... χορδές της Εκκλησίας και των παπάδων, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει φραστική αντιπαράθεση. Σύσσωμο το ιερατείο ξέθαψε τις ρομφαίες των αγίων του, έβγαλε από τα σεντούκια του ό,τι πιο σκοταδιστικό, οπισθοδρομικό και αντιδραστικό ιδεολόγημα διέθετε και όρμησε να υπερασπίσει το μάθημα των θρησκευτικών και το συναίσθημα της πίστης της νέας γενιάς!
Δεν είναι η πρώτη φορά που δημιουργείται τέτοιας ή και μεγαλύτερης έκτασης επεισόδιο ανάμεσα στην Εκκλησία και την επίσημη έκφραση του Κράτους (δηλαδή την κυβέρνηση). Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν ήταν στην κυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ με τον Α. Παπανδρέου, ο τότε υπουργός Παιδείας, Α. Τρίτσης, καταθέτει νομοσχέδιο για τη “ρύθμιση θεμάτων εκκλησιαστικής περιουσίας”, στα πλαίσια του “διαχωρισμού Κράτους – Εκκλησίας”, όπως χαρακτηριστικά διακήρυττε το ΠΑΣΟΚ από την ίδρυσή του. Η Εκκλησία ξεσήκωσε τότε θύελλα αντιδράσεων απέναντι στην κυβέρνηση. Απαίτησε “την κεφαλήν επί πινάκι” του Τρίτση και λίγο αργότερα τοποθετήθηκε στη θέση του ο Γ. Α. Παπανδρέου. Έτσι η υπόθεση του διαχωρισμού Κράτους και Εκκλησίας μπήκε στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
Σήμερα ο Ν. Φίλης και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επανέρχεται στο ζήτημα, πιάνοντας όμως μόνο μια επιμέρους πλευρά, αυτήν, του περιεχομένου του μαθήματος των θρησκευτικών στα σχολεία. Η κυβέρνηση επιλέγει αυτό το πεδίο αντιπαράθεσης για δύο βασικούς λόγους. Πρώτα και κύρια θέλει να σηκώσει σκόνη και να θολώσει τα νερά γύρω από τα πραγματικά και καυτά προβλήματα που αφορούν τη Δημόσια Εκπαίδευση αλλά και γενικότερα. Θέλει να αποκρύψει και να αποπροσανατολίσει από τους πραγματικούς σκοπούς τής εκπαιδευτικής πολιτικής και των απανωτών μνημονιακών μέτρων που επιβάλλει.
Δεύτερον η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας εκτιμά ότι μπορεί να εγκλωβίσει ευρύτερες προοδευτικές δυνάμεις στην αντιπαράθεσή της με τους εκπροσώπους και τους φορείς του σκοταδισμού και του αναχρονισμού, στο πλαίσιο ενός αιτήματος αστικού εκσυγχρονισμού. Γι’ αυτό στην αντιπαράθεσή του με τους μητροπολίτες και τους αρχιμανδρίτες, χρησιμοποιεί σαν προπαγανδιστικά επιχειρήματα τη δράση της Εκκλησίας την περίοδο της χούντας και της κατοχής.
Οι πρόσφατες δηλώσεις του Α. Τσίπρα στη Βουλή κατά τη διάρκεια της προ ημερησίας διάταξης συζήτησης για την Παιδεία, κινούνται σε συμβιβαστική κατεύθυνση απέναντι στην Εκκλησία, και “αδειάζουν” τον υπουργό του, Ν. Φίλη. Έτσι γι’ άλλη μια φορά οι αστικές κυβερνήσεις αναδιπλώνονται και υποχωρούν άρον – άρον μπροστά στα προστάγματα και τις πιέσεις της Εκκλησίας. Η τωρινή αντιπαράθεση είναι αποκαλυπτική επίσης σε ό,τι αφορά την ίδια την Εκκλησία. Οι επίσημοι εκπρόσωποί της άδραξαν την ευκαιρία για να αποτινάξουν τα ράσα τους και να αποκαλύψουν το πραγματικό σκοταδιστικό, ακροδεξιό και ακραία αναχρονιστικό τους πρόσωπο. Σε κάθε περίπτωση όμως η αντιπαράθεση αυτή δεν μπορεί ούτε να “αγιοποιήσει” τον Ν. Φίλη ούτε και να εξωραΐσει το βρώμικο έργο που έχει κληθεί να υλοποιήσει επιβάλλοντας σκληρά απανωτά αντιεκπαιδευτικά μέτρα σε βάρος εκπαιδευτικών και μαθητών.
Σε ό,τι μας αφορά, θεωρούμε αναγκαίο τον προσανατολισμό και τον αγώνα του ευρύτερου προοδευτικού κινήματος στην κατεύθυνση του πλήρους και οριστικού διαχωρισμού ανάμεσα στην Εκκλησία και το κοσμικό αστικό κράτος. Πιο ειδικά και σε σχέση με το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία, θεωρούμε ότι οφείλει το εκπαιδευτικό κίνημα να διεκδικεί την πλήρη κατάργησή του και την ένταξη πλευρών της θρησκείας στα πλαίσια του μαθήματος της Ιστορίας των λαών και των πολιτισμών τους. Με αυτόν άλλωστε τον τρόπο εντάσσονται και διδάσκονται άλλα θρησκευτικά δόγματα στα πλαίσια της ιστορίας (δωδεκαθεϊσμός, αρχαίες θρησκείες στη Μ. Ανατολή κλπ). Στο ίδιο πλαίσιο οφείλει να διεκδικεί το εκπαιδευτικό κίνημα την κατάργηση κάθε είδους εκδηλώσεων θρησκευτικού περιεχομένου μέσα στα σχολεία (αγιασμός, πρωινή προσευχή, υποχρεωτικός εκκλησιασμός κλπ). Η υπόθεση της θρησκευτικής πίστης αποτελεί αυστηρά ατομική και προσωπική υπόθεση ή τουλάχιστον οφείλει να είναι έτσι.
