Δεν πρόλαβε να σβήσει ο απόηχος από τη δήλωση του Κυρ. Μητσοτάκη στη συνέντευξη του στην εφημερίδα “ΝΕΑ” της 12.10 πως “υπήρξε μια -ας μην χρησιμοποιήσω τον όρο «αναδίπλωση» - προσαρμογή της τουρκικής θέσης”, με την οποία εννοούσε ότι η Τουρκία υποχρεώθηκε να πάει σε “αποκλιμάκωση” των “μονομερών ενεργειών της” σε βάρος ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο και να συμφωνήσει ότι θα ξεκινήσει με την Ελλάδα “διερευνητικές συνομιλίες”...
Την άλλη μέρα -τις πρωινές ώρες της 13.10 - το τούρκικο ερευνητικό σκάφος «Ορούτς Ρέις» απέπλευσε από το λιμάνι της Αττάλειας, για να κάνει έρευνες σε περιοχή της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, ανακοινώνοντας πως θα φτάσει σε απόσταση μόλις 6,5 ναυτικών μιλίων(!) από το νησί Καστελόριζο.
Για μέρες κατέβαλλε προσπάθεια η κυβέρνηση να εμφανίσει ως “επιτυχία” της την απόφαση της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (1-2.10), που δήθεν ανέκοψε τις τουρκικές προκλήσεις. Ωστόσο, πολύ σύντομα αποδείχτηκε το κούφιο των κυβερνητικών ισχυρισμών περί τουρκικής “αναδίπλωσης” και “προσαρμογής”, καθώς, όπως έγραψε ο Τύπος, λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της Κυριακής 11.10, κι ενώ είχε μεσολαβήσει νέα επικοινωνία των διπλωματικών συμβούλων Μητσοτάκη – Ερντογάν, η Άγκυρα εξέδωσε τη NAVTEX, με την οποία δέσμευσε από τις 12 έως τις 22 Οκτώβρη περιοχή στην ελληνική υφαλοκρηπίδα στην Ανατολική Μεσόγειο η οποία επεκτεινόταν μέχρι και τα 6,5 ναυτικά μίλια από το Καστελόριζο και τη νήσο Στρογγύλη. Αμφισβητεί, έτσι, ξανά το δικαίωμα της Ελλάδας σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και το δικαίωμα για χωρικά ύδατα έως 12 ν.μ.
Παράλληλα η Τουρκία, αφού προηγούμενα έστειλε για μια ακόμα φορά το γεωτρύπανο “Γιαβούζ” στην Κυπριακή ΑΟΖ, προχώρησε σε μια πρώτου μεγέθους πρόκληση στην Κύπρο ανοίγοντας το παραλιακό μέτωπο της περιοχής των Βαρωσίων στα νότια της Αμμοχώστου, που βρίσκεται στην ουδέτερη ζώνη της Κύπρου.
Τα γεγονότα, έτσι, ξαναέφεραν τα πράγματα στην πραγματική τους διάσταση. Στη διάσταση που διαμορφώνει η τούρκικη επεκτατική πολιτική με τις απανωτές προκλήσεις της, οι οποίες όχι μόνο συνεχίζονται αλλά και εκδηλώνονται τώρα αναβαθμισμένες: Καταπατούν ψήφισμα του ΟΗΕ για την Κύπρο και επιχειρούν να φτιάξουν νέα τετελεσμένα κατοχής και σε έδαφος της Κύπρου που είναι μέχρι σήμερα ουδέτερη ζώνη. Επιπλέον, προσβάλλουν τα δικαιώματα της Ελλάδας όχι μόνο σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ αλλά και στα χωρικά ύδατά της.
Όλο αυτό το μπαράζ των τουρκικών ενεργειών συνοδεύεται και από πυκνές δηλώσεις των ηγετικών παραγόντων της Τουρκίας που ανεβάζουν την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις: Δηλώσεις του Υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας που καλούν την Ελλάδα «να αποκηρύξει τις μαξιμαλιστικές της αξιώσεις της” γιατί οι έρευνες αφορούν τμήμα που «βρίσκεται εξ ολοκλήρου στην τουρκική υφαλοκρηπίδα». Δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, ότι οι έρευνες είναι « αθώες, επιστημονικές, τεχνικές εργασίες” και “οι γείτονές μας πραγματοποιούν επιθέσεις σε αυτές για να αυξήσουν την ένταση. Κάνουν προβοκάτσιες”. Δηλώσεις του εκπρόσωπου του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ, Ομέρ Τσελίκ, ότι «στο θέμα της προστασίας της Γαλάζιας Πατρίδας μας είμαστε το πιο αποφασισμένο έθνος”, ότι “είμαστε έτοιμοι να της απαντήσουμε τόσο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όσο και στο πεδίο της μάχης» και ότι για το άνοιγμα των Βαρωσίων «υποστηρίζουμε την Τούρκικη Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου. Πήραν τη σωστή απόφαση. Αυτή η περιοχή ανήκει στους Τουρκοκύπριους”.
Οι τούρκικες δηλώσεις συνοδεύονται και με τη διοχέτευση αντίστοιχου προπαγανδιστικού υλικού που επιχειρεί να παρουσιάσει την Ελλάδα ως υποκινητή της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως το τελευταίο εξασέλιδο κείμενο που κυκλοφόρησε το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας με τον τίτλο «Τα βήματα κλιμάκωσης της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος από τις 12 Σεπτεμβρίου».
Το σκηνικό μοιάζει με όσα σημειώθηκαν τον Αύγουστο -Σεπτέμβριο, όταν η Τουρκία ανακοίνωνε πως το ερευνητικό σκάφος της έχει ποντίσει καλώδια στην ελληνική υφαλοκρηπίδα διεξάγοντας κανονικά έρευνες, ενώ η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχειρούσε να αποκρύψει το τι πραγματικά συνέβαινε. Δεν είναι, όμως, μια επανάληψη μόνο εκείνων των προκλήσεων αλλά και μια πιο επικίνδυνη κλιμάκωσή τους, καθώς πάνε πιο βαθιά την έμπρακτη αμφισβήτηση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Αυτό φαίνεται και από τις αντιδράσεις των κυρίαρχων αστικών κύκλων στην Ελλάδα που εκφράζονται μέσω των φιλοκυβερνητικών μέσων ενημέρωσης με το ερώτημα “πού το πάει ο Ερντογάν;” και με υποδείξεις ότι “απέναντι στην ανερμάτιστη και επικίνδυνη τουρκική πολιτική αλλά και τη συνεχιζόμενη κατευναστική πολιτική από την πλευρά των ισχυρών δεν επιτρέπεται κανένας εφησυχασμός. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για όλα”.
Αντιδράσεις που δείχνουν μεγάλη ανησυχία, γιατί οι νέες αναβαθμισμένες τούρκικες προκλήσεις γίνονται ελάχιστο χρόνο μετά τις 22 Σεπτεμβρίου 2020, την ημερομηνία που Ελλάδα και Τουρκία ανακοίνωσαν ότι συμφώνησαν να ξαναρχίσουν τις διερευνητικές συνομιλίες. Γεγονός που η κυβέρνηση Μητσοτάκη έσπευσε να το παρουσιάσει σαν αποκλιμάκωση της έντασης με την Τουρκία. Για να διαψευσθεί από τα γεγονότα και να ανατρέχει τώρα -απέναντι στην τουρκική πίεση- ξανά στις ίδιες κατευθύνσεις για “στήριξη”, στην ΕΕ και στις ΗΠΑ, αν και αυτές αποδείχνονται μέχρι σήμερα συντελεστές της συντήρησης και της αναπαραγωγής της ελληνοτουρκικής έντασης.\
Αυτό το πιστοποιεί και η πολιτική στάση τους στο διάστημα των τελευταίων μηνών που εντάθηκαν οι τούρκικες προκλήσεις. Στάση η οποία και όταν φειδωλά δίνει κάποια δήλωση “αλληλεγγύης στην Ελλάδα και στην Κύπρο” ταυτόχρονα απευθύνεται προς την Τουρκία με τρόπο που κάθε άλλο παρά καταδικάζει και αποθαρρύνει τις προκλήσεις της: Αυτό επιβεβαιώνει και η τοποθέτηση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Πομπέο στη Σούδα, πριν λίγες μέρες, ότι οι ΗΠΑ “δεν παίρνουν θέση” στο θέμα της ελληνοτουρκικής διένεξης για τα θαλάσσια σύνορα. Αυτό επιβεβαιώνει και η τοποθέτηση του γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ στην Αγκυρα, εν μέσω των τελευταίων τούρκικων προκλήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, ότι η Τουρκία «συνεισφέρει σημαντικά στην κοινή μας ασφάλεια» και ότι «το ΝΑΤΟ παραμένει ισχυρά αφοσιωμένο στην ασφάλεια της Τουρκίας». Αυτό επιβεβαιώνει και η τοποθέτηση του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών Χ. Μάας στη Λευκωσία, ότι οι έρευνες που διεξάγει το «Ορούτς Ρέις» για φυσικό αέριο γίνονται όχι σε περιοχές που έχει η Ελλάδα κυριαρχικά δικαιώματα αλλά σε “αμφισβητούμενες θαλάσσιες περιοχές”, «στις αμφιλεγόμενες θαλάσσιες περιοχές του Καστελόριζου”. Αυτό επιβεβαιώνουν και οι ανώδυνοι και χλιαροί χαρακτηρισμοί των τούρκικων προκλήσεων ως «λυπηρό και όχι συνετό βήμα» από τον εκπρόσωπο της Γερμανίδας καγκελαρίου, καθώς και οι δηλώσεις του εκπροσώπου της Κομισιόν για τη νέα NAVTEX της Τουρκίας πως “τα κράτη-μέλη της ΕΕ δεν σχολιάζουν κάθε κίνηση” αλλά απλά “παρακολουθούν τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο”. Αυτό υπογραμμίζει, τέλος, και η απουσία κάθε αναφοράς στις τούρκικες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο στην πρόσκληση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σ. Μισέλ με τα θέματα ημερήσιας διάταξης που θα συζητούνταν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 15-16 Οκτωβρίου.
Είναι χαρακτηριστικό πως την ώρα που το “Ορούτς Ρέις” έχει ποντίσει τα καλώδιά του, παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και ετοιμάζεται να φτάσει στα 6.5 μίλια, η Γερμανία, αφού ψέλλισε δυο φράσεις περί μη “συνετής κίνησης” και έκφραση “αλληλεγγύης στα κράτη-μέλη”, δημόσια καλεί και πιέζει να ξεκινήσουν άμεσα διερευνητικές συνομιλίες ανάμεσα στις δύο χώρες, καλύπτοντας και ενθαρρύνοντας στην πραγματικότητα τις επιθετικές κινήσεις της Άγκυρας.
Η στάση του διεθνούς ιμπεριαλιστικού παράγοντα εκτρέφει, από τη μια, την ανάπτυξη των επεκτατικών διεκδικήσεων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, στο Αιγαίο και στην Κύπρο και, από την άλλη, ασκεί πίεση στην Ελλάδα να προσέλθει σε “διάλογο” με διευρυμένη ή και όλη την ατζέντα των ζητημάτων που εγείρει η Τουρκία.
Η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διεύρυνση αυτής της ατζέντας είναι και στόχος των νέων τουρκικών προκλήσεων. Η σύμβουλος του Ερντογάν, Γκουλνούρ Αϊμπέτ, το δήλωσε αυτό πολύ καθαρά πρόσφατα, λέγοντας “ότι η πρόθεση της Αθήνας να περιορίσει την ατζέντα (στις ελληνοτουρκικές συνομιλίες) δεν αποτελεί υγιές βήμα».
Οι κινήσεις της Τουρκίας στην περιοχή του Καστελόριζου δείχνουν, επίσης, ότι θέλει να προσθέσει στα θέματα των ελληνοτουρκικών διαπραγματεύσεων πέρα από την υφαλοκρηπίδα - ΑΟΖ και την επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας ως τα 12 μίλια. Επιδιώκει να αυξήσει την πίεση στην Ελλάδα για να κάνει υποχωρήσεις στα κυριαρχικά δικαιώματά της σε υφαλοκρηπίδα - ΑΟΖ της. Προεκτείνει αυτή την πίεσή της μέχρι το σημείο του να εξουδετερώσει την άσκηση του δικαιώματος της Ελλάδας να έχει χωρικά ύδατα μέχρι 12 μίλια, αμφισβητώντας και αρνούμενη ότι ο καθορισμός των χωρικών υδάτων αποτελεί εθνικό κυριαρχικό δικαίωμα.
Η τουρκική NAVTEX στην περιοχή μέχρι 6,5 μίλια από το Καστελόριζο εκεί ακριβώς αποσκοπεί: στο να επιβάλει ένα καθεστώς ότι τα ελληνικά χωρικά ύδατα δεν μπορούν να υπερβούν τα 6 μίλια και ότι τα ελληνικά νησιά δεν δικαιούνται υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.
Με την Τουρκία να προωθεί τις διεκδικήσεις της -χρησιμοποιώντας ως μέσο και την στρατιωτική πίεση και απειλή και τη δημιουργία “τετελεσμένων”- και με την πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης να επιχειρεί να απαντήσει σε αυτήν την πίεση προσφεύγοντας στην “προστασία” της ΕΕ, των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ και σε “διερευνητικές συνομιλίες ” με την Τουρκία, η υπόθεση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων οδηγείται σε μια επικίνδυνη τροχιά.
