Με κάθε τρόπο έχει βαλθεί η ντόπια πλουτοκρατική ολιγαρχία να εξυπηρετήσει τους μάνατζερ-προμηθευτές πτυχίων και τους εμπόρους της γνώσης, δίνοντας, παράλληλα, ένα ισχυρό πλήγμα στο δημόσιο πανεπιστήμιο. Κι αν ακόμη οι δυναμικές κινητοποιήσεις του φοιτητικού κινήματος έβαλαν πέρσι φρένο στους αντιεκπαιδευτικούς σχεδιασμούς της ΝΔ, ωστόσο η νεοφιλελεύθερη, αντιδραστική επίθεση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν σταμάτησε εκεί: η κυβέρνηση, μετά το ολοκληρωτικό ναυάγιο της απόπειρας για την αναθεώρηση του άρθρου 16, θυμήθηκε ότι τελικά ..δεν είναι απαραίτητη η συνταγματική αλλαγή, και ότι είναι δυνατό να δημιουργηθούν «μη κρατικά», «μη κερδοσκοπικά» πανεπιστήμια με την υφιστάμενη νομοθεσία.
Η περιβόητη «διασταλτική ερμηνεία του συντάγματος» (δηλαδή, η καταπάτησή του) και η ίδρυση ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με τη μορφή Ν.Π.Δ.Δ., σε συνδυασμό με τις δεδηλωμένες προθέσεις του Υπουργείου Παιδείας για την αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων στους αποφοίτους των ΚΕΣ, αποτελούν σήμερα τα κύρια επιθετικά όπλα της κυβέρνησης ενάντια στη δημόσια και δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Η περίπτωση των ΚΕΣ (Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών) παρουσιάζει ιδιαιτερότητα, καθότι η κυβέρνηση, το Υπουργείο Παιδείας (και το συνεργαζόμενο ..Υπουργείο Εμπορίου) νίπτουν τας χείρας τους για ενδεχόμενες αλλαγές στη μετα-λυκειακή εκπαίδευση, επικαλούμενοι (στην πραγματικότητα με ανακούφιση) άνωθεν κατευθυντήριες γραμμές, και συγκεκριμένα την κοινοτική οδηγία 36/05.
Η οδηγία αυτή της Ε.Ε. έρχεται (σε πρώτη φάση) να αναγνωρίσει επαγγελματικά δικαιώματα στους αποφοίτους των ΚΕΣ, τα οποία λειτουργούν ως παραρτήματα πανεπιστημίων τής Ε.Ε. «Το franchising στην τριτοβάθμια εκπαίδευση» θα μπορούσε να είναι ο εναλλακτικός τίτλος τής οδηγίας 36/05. Επισημαίνουμε το γεγονός ότι από καιρό ήδη δραστηριοποιείται στη χώρα μας ένας αριθμός (μη αναγνωρισμένων) ΚΕΣ.
Βέβαια, η καλοκάγαθη Ε.Ε., που θέλει να ..διαφωτίσει τους Έλληνες με την εφαρμογή των νομοθετημάτων της, δεν προβλέπει αναγνώριση άλλων κολεγίων πλην των ευρωπαϊκών. Ωστόσο, από νωρίς στο χορό μπήκαν και τα κολέγια με ..αμερικανική σφραγίδα προέλευσης, που δεν βλέπουν το λόγο να μην τύχουν αναγνώρισης στην Ελλάδα, αν κάτι τέτοιο ισχύσει για τα ευρωπαϊκά (μυρίστηκαν κι αυτοί το χρήμα). Το θέμα της αναγνώρισης και των αμερικανικών κολεγίων εντάχθηκε εξάλλου (μετά από προτροπή του Αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα Ντ. Σπέκχαρντ) στην ατζέντα των συζητήσεων που διεξήχθησαν κατά την επίσκεψη του Υπ. Παιδείας, Ευρ. Στυλιανίδη, στις ΗΠΑ.
Περιττό είναι βέβαια να επισημάνουμε ότι ενδεχόμενη επαγγελματική ισοτίμηση των ΚΕΣ με τα ΑΕΙ της χώρας θα σημάνει για πολλούς λόγους την (περαιτέρω) υποβάθμιση των ελληνικών πανεπιστημίων. Σε τι άλλο μπορεί να οδηγήσει η ισοτίμηση των τρίχρονων bachelor του εξωτερικού με τα ελληνικά πτυχία 4ετούς ή 5ετούς φοίτησης; Είναι δυνατόν, άραγε, το κολέγιο-εμπορική επιχείρηση να ενδιαφέρεται περισσότερο να παράγει γνώση και όχι χρήμα;
Η αμφιβόλου ποιότητας, τυποποιημένη, εμπορευματοποιημένη γνώση που χορηγούν τα ΚΕΣ αποτελεί ασφαλώς σημαντικότατο λόγο για τον οποίο οφείλουμε να είμαστε αντίθετοι στην αναγνώριση των κολεγίων-επιχειρήσεων, αλλά όχι τον πρώτιστο. Κι αν ακόμη οι καθηγητές των ΚΕΣ δεν διαθέτουν διδακτορικό τίτλο σπουδών (όπως οι καθηγητές των δημόσιων πανεπιστημίων), ούτε αυτό πάλι αποτελεί την κύρια αιτία αντίθεσής μας.
Κύριος άξονας της πολεμικής μας οφείλει να είναι το γεγονός ότι η αναγνώριση της επαγγελματικής ισοτιμίας ΚΕΣ - Πανεπιστημίων στρώνει το δρόμο για ακαδημαϊκή ισοτίμηση, γεγονός που εξάλλου θα σημάνει την αναθεώρηση στην πράξη του άρθρου 16. Στην περίπτωση αυτή, το κεφάλαιο θα έχει πετύχει τον αρχικό του σχεδιασμό, ούτως ή άλλως: τη θεσμοθέτηση της λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων, που πραγματοποιείται στην περίπτωσή μας αυτή λαθραία, από την πίσω πόρτα.
Δίχως να μάς προξενεί καμία εντύπωση, στο ζήτημα των ΚΕΣ το ΥΠΕΠΘ κυριολεκτικά ποιεί την νήσσαν (ενώ τρίβει τα χέρια του από ικανοποίηση), χωρίς να παίρνει καταρχήν θέση για το πώς η ευρωπαϊκή οδηγία, που έρχεται σε αντίθεση με την συνταγματική επιταγή του άρθρου 16, μπορεί να ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο. Επιπλέον, το ΥΠΕΠΘ έχει έτοιμη μία λύση στο πρόβλημα που ανακύπτει, προτείνοντας, καλού-κακού, να ιδρύσουμε «ορισμένα μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια που θα αποδυναμώνουν το θεσμό των ΚΕΣ και θα φέρουν στη χώρα μας εκπαιδευτικό συνάλλαγμα» (!) Όλοι οι δρόμοι οδηγούν, απ’ ό,τι φαίνεται, στην ιδιωτικοποίηση..
Όσοι δεν τρέφουν αυταπάτες για τον πόνο των Αμερικανών και Ευρωπαίων να μάς μορφώσουν, μπορούν να διαγνώσουν ότι η αναγνώριση των ΚΕΣ δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα βήμα υποταγής της εκπαίδευσης στους νόμους του εμπορίου. Τα «δώρα» που τα ΚΕΣ φέρνουν μαζί τους δεν είναι άλλα από:
- Εμπόριο, στη θέση της Εκπαιδευτικής διαδικασίας
- Κατάρτιση και δεξιότητες, στη θέση της επιστημονικής, σφαιρικής γνώσης - αλλοίωση του ρόλου και των σκοπών της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης
- Πιστοποιήσεις και βεβαιώσεις σπουδών, στη θέση πτυχίων
- Δίδακτρα και ταξικούς φραγμούς, στη θέση της άλλοτε αποκλειστικά δημόσιας και δωρεάν τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
- Τεμαχισμό και πολύ-διάσπαση των επιστημονικών αντικειμένων (ανάλογα με τις απαιτήσεις της αγοράς, την οποία τόσο σέβονται τα ΚΕΣ)
- Συνακόλουθα, κατακερματισμό και πολύ-διάσπαση των επαγγελματικών δικαιωμάτων
- Στρογγυλοποίηση ..προς τα κάτω των δικαιωμάτων και, πρώτα απ’ όλα, των απολαβών των αποφοίτων της τριτοβάθμιας δημόσιας εκπαίδευσης, οι οποίες έρχονται να αντιστοιχηθούν με εκείνες των αποφοίτων των κολεγίων
- Υποβάθμιση του Δημόσιου Πανεπιστημίου, το οποίο σιγά-σιγά εξισώνεται με τα ΚΕΣ-παραρτήματα
- Προϋποθέσεις για την ίδρυση καθαυτό ιδιωτικών πανεπιστημίων, με όσα αυτό συνεπάγεται
Μέσα σε όλες τις συνέπειες αυτές δεν παραλείπουμε να επισημάνουμε ότι:
α) Με διακριτικά βήματα το ευρωπαϊκό κοινοτικό δίκαιο ενισχύεται σε σχέση με το εθνικό. Εννοείται ότι σε όλα τα επίπεδα πιστοποιείται η υποτέλεια της Ελλάδας σε Ε.Ε. και Αμερική.
β) Η όποια έρευνα και επιστημονικό έργο των κολεγίων, εκ προοιμίου τίθεται στην υπηρεσία του κεφαλαίου (που εξάλλου ιδρύει τα ΚΕΣ) και στην κατεύθυνση των επιταγών της αγοράς· η διδασκαλία απολύει λίγο ακόμη από τον κοινωνικό της χαρακτήρα.
γ) Με μαρασμό θα απειληθούν πρώτιστα ορισμένα περιφερειακά ΤΕΙ: τα δίδακτρα των περισσότερων κολεγίων που ιδρύονται στις πόλεις προέλευσης των φοιτητών είναι ανταγωνιστικά προς τα συνολικά έξοδα στα οποία υποβάλλονται οι φοιτητές που σπουδάζουν εκτός έδρας.
Κι ενώ το Συμβούλιο της Επικρατείας θέτει ..ερώτημα στο Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σχετικά με το αν το κοινοτικό δίκαιο υπερισχύει των εθνικών συνταγμάτων (!), είναι ανάγκη το φοιτητικό κίνημα, πρώτο απ’ όλους, να εκφράσει ανοιχτά τη θέση του για τα ΚΕΣ και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια· να απαντήσει αυτό, με τον ίδιο παλμό και αποφασιστικότητα που έφεραν την πρώτη νίκη στον αγώνα για την προάσπιση της δημόσιας και δωρεάν τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
