Σήμερα, έχοντας συμπληρώσει 100 ημέρες διακυβέρνησης, ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο δεν έχει εφαρμόσει στο ελάχιστο ακόμη κι εκείνα τα ψίχουλα που έταξε με το πρόγραμμά του, αλλά, αντιθέτως, και σε ό,τι αφορά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση τουλάχιστον, τώρα ετοιμάζει νόμους που κομίζουν νέα πλήγματα στην οργάνωση και λειτουργία των ΑΕΙ και ΤΕΙ σε όλη τη χώρα.
Με την επιφύλαξη των τελικών διατυπώσεων των νομοσχεδίων που θα κατατεθούν προς ψήφιση στη Βουλή από τον ΣΥΡΙΖΑ, επιχειρούμε μια πρώτη προσέγγιση σε ορισμένα από τα σημαντικότερα άρθρα για την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
για το άσυλο:
Με βάση τις διατυπώσεις που έχουν διαρρεύσει μέχρι τώρα, πληροφορούμαστε ότι «το ακαδημαϊκό άσυλο αναγνωρίζεται για την κατοχύρωση των ακαδημαϊκών ελευθεριών, την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, την προστασία του δικαιώματος στη γνώση, τη μάθηση και την εργασία, έναντι οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει». Πρόκειται για τείχος προστασίας του ασύλου με ...ενσωματωμένο δούρειο ίππο. Όπως εξάλλου διαπιστώσαμε και στην πρόσφατη περίπτωση της κυβερνητικής εντολής για την εισβολή της αστυνομίας στην Πρυτανεία με την ταυτόχρονη καταπάτηση του ασύλου, η κυβέρνηση αυτοαναγορεύεται αρμόδια για να κρίνει «πότε» και «αν» διακινούνται ιδέες στον χώρο του ασύλου, με δικαίωμα να δίνει εντολές επέμβασης της αστυνομίας και των ΜΑΤ όταν η ίδια κρίνει ωφέλιμο, πάντα για το κοινό καλό.
Αν κάποτε η Γιαννάκου έθετε το ερώτημα «αν οι διάδρομοι και οι προαύλιοι χώροι των πανεπιστημίων είναι άσυλο», μιας και εκεί δεν υφίσταται διαδικασία διδασκαλίας, οπότε δεν υπάρχει και διακίνηση ιδεών(!), τώρα ο Μπαλτάς πρακτικά θέτει το ερώτημα «τι είναι ιδέα και τι όχι». Κοινός παρανομαστής της σκέψης τους, η αμφισβήτηση του ασύλου. Η κυβέρνηση θα έχει τον (επικίνδυνο) έλεγχο των τυπικών ορίων διακίνησης των ιδεών, και θα δίνει, κατά το δοκούν, το πράσινο φως για την κατάλυση του άσυλου (την οποία, φυσικά, θα ονομάζει «προάσπιση»).
για τις διαγραφές φοιτητών:
Μολονότι, τελικά, η κυβέρνηση φαίνεται ότι ετοιμάζεται να αναιρέσει νομοθετικά τις διαγραφές φοιτητών, φροντίζει ταυτόχρονα να μην καταργήσει τα χρονικά όρια σπουδών. Βέβαια, οι «λεπτομέρειες» εφαρμογής του άρθρου αποτελούν σημαντικό ζητούμενο. Θυμίζουμε ότι στην πρώτη του συνέντευξη ως υπουργός Παιδείας, ο Αρ. Μπαλτάς είχε δηλώσει ότι «δεν πρέπει να δίνεται απεριόριστη πίστωση χρόνου» στους φοιτητές για να αποκτήσουν το πτυχίο τους (προτείνοντας μάλιστα μια σειρά απαράδεκτων προϋποθέσεων, όπως οι «ατομικές συνεντεύξεις», για να επιστρέψουν οι διαγραφέντες φοιτητές στις σπουδές τους).
Αν ο εκτρωματικός νόμος-πλαίσιο της Διαμαντοπούλου επέτρεπε σε εργαζόμενους φοιτητές, με προσκόμιση ...ενσήμων, να διατηρούν το δικαίωμά τους στις σπουδές («φοιτητές που αποδεδειγμένα εργάζονται τουλάχιστον 20 ώρες την εβδομάδα δύνανται να εγγράφονται ως φοιτητές μερικής φοίτησης, ύστερα από αίτησή τους που εγκρίνεται από την κοσμητεία της σχολής»), τώρα ο Μπαλτάς στρώνει με τις πρόσφατες, ύποπτα ασαφείς διατυπώσεις του, το έδαφος για μια παρόμοια αντιμετώπιση του ζητήματος: «Για την προστασία των πλέον αδύναμων μελών εντός του φοιτητικού σώματος, των εργαζομένων φοιτητών, η φοιτητική ιδιότητα αποκτάται με την εγγραφή τους στο τμήμα και διατηρείται μέχρι την απονομή του τίτλου σπουδών». Και προσθέτει: «...επιτρέπεται στον φοιτητή να καθυστερήσει τις σπουδές του...» (άρα εξακολουθεί να υφίσταται όριο σπουδών), «...να επανεγγραφεί και να διεκδικήσει τις σπουδές...» (άρα δεν θεωρείται αυτόματη και καθολική η άρση των διαγραφών), «...δεδομένου ότι δεν επιβαρύνει σε τίποτα τη λειτουργία των πανεπιστημίων...» (άρα η «αριστερή» κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ μονιμοποιεί ένα καθεστώς στο οποίο, όσοι φοιτητές έχουν «καθυστερήσει» για τον οποιονδήποτε λόγο να αποκτήσουν το πτυχίο τους, χάνουν κάθε δικαίωμα σε σίτιση, στέγαση, συγγράμματα, πάσο, φοιτητική περίθαλψη).
για τη συμμετοχή των φοιτητών στην ανάδειξη μονοπρόσωπων οργάνων:
Στα σχέδια του υπουργείου Παιδείας είναι μεν η κατάργηση των περιβόητων Συμβουλίων Ιδρύματος, η αντικατάστασή τους, ωστόσο, από τις συνδυασμένες αποφάσεις της Συγκλήτου, του Πρυτανικού Συμβουλίου, των Πρυτάνεων και αντιπρυτάνεων. ...«Άλλαξε ο Μανωλιός».
Μάλιστα, την ώρα ακριβώς που το δημόσιο πανεπιστήμιο γνωρίζει την χειρότερη στιγμή της μεταπολιτευτικής τουλάχιστον ιστορίας του, λόγω της οικονομικής εγκατάλειψης και της θεσμικής επίθεσης που βίωσε στα μνημονιακά κυρίως χρόνια, η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας ξεθάβει την έξυπνη λύση της δημιουργίας συνυπεύθυνων και συνυπόλογων για την κατηφόρα αυτή: νομοθετεί τη συμμετοχή (δηλαδή την συνενοχή) των φοιτητών σε ειδικό σώμα εκλεκτόρων για ανάδειξη των μονοπρόσωπων οργάνων (π.χ. Πρυτάνεων και Αντιπρυτάνεων). Έτσι λοιπόν οι φοιτητές αποκτούν ψήφο, η οποία βέβαια αφενός δεν έχει καθοριστική ισχύ, αφετέρου νομιμοποιεί υποψηφιότητες και επιλογές που έχουν γίνει από τρίτους. Περιττό είναι να αναφερθούμε στην υπόσκαψη του ρόλου των φοιτητικών παρατάξεων, την οποία γνωρίσαμε σε όλο της στο μεγαλείο στις πρόνοιες του αντιεκπαιδευτικού νομοθετήματος της Διαμαντοπούλου και στις εκλογές εκπροσώπων των φοιτητών από ενιαίο ψηφοδέλτιο.
Ας σημειωθεί ότι ο υπουργός Παιδείας μετατρέπει σε ...τρόπαιο των φοιτητών την εκπροσώπησή τους σε διαδικασίες εκλογής: «οι φοιτητές, αν θέλουν να εξασφαλίσουν τη μέγιστη δυνατή εκπροσώπησή τους στα αντίστοιχα όργανα, πρέπει να εξασφαλίσουν προηγουμένως τη μέγιστη δυνατή συμμετοχή τους στη διαδικασία εκλογής».
νομοθετικά χτυπήματα, συνοδοί της οικονομικής εγκατάλειψης
Πολλά θα μπορούσαν ακόμη να ειπωθούν για τα νομοθετικά σχέδια του υπουργείου, όπως για τη «δυνατότητα σύστασης υπηρεσίας επιμελητείας φύλαξης και καθαρισμού» (που επιτρέπει με τη σφραγίδα του νόμου, λάιτ ομάδες σεκιούριτι και μίνι εργολαβίες στα πανεπιστήμια) ή για τις νέες μορφές που θα πάρει η αξιολόγηση (η οποία στο εξής ονομάζεται «συνολικότερη αποτίμηση», κατά την ακριβή φράση του υπουργού). Τα νομοθετικά χτυπήματα που τώρα προέρχονται από μία «αριστερή» κυβέρνηση συνοδεύουν βέβαια τα ισχυρότατα οικονομικά πλήγματα που έχει δεχθεί το δημόσιο πανεπιστήμιο, με πιο πρόσφατο εκείνο της λεηλασίας που υπέστησαν και τα τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα με έκδοση Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου. Άλλοτε ήταν η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και ο ΛΑΟΣ που «κούρευαν» τα αποθεματικά των ΑΕΙ-ΤΕΙ, ληστεύοντας, μέσα σε μια νύχτα, 190 εκατομμύρια ευρώ, σήμερα είναι η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που ολοκληρώνει την καταστροφή.
Σε αναμονή της κατάθεσης των νομοσχεδίων και των τελικών διατυπώσεων, η φοιτητική νεολαία και ο εκπαιδευτικός κόσμος ας προετοιμάσουν τις δικές τους απαντήσεις στο «όραμα» κυβέρνησης και υπουργείου για το νέο πανεπιστήμιο.