Οι ραγδαίες εξελίξεις γύρω από το ζήτημα της αντιμετώπισης μεταναστών και προσφύγων παίρνουν πιο αντιδραστικό χαρακτήρα, καθώς καθημερινά χιλιάδες άνθρωποι καταφτάνουν και εγκλωβίζονται σε μια σιδηρόφρακτη Ευρώπη που έχει ξεκάθαρα θέσει ως στόχο την απόκρουσή τους.
Αντί για τη λεγόμενη στήριξη, που περιορίζεται σε διακηρύξεις και κροκοδείλια δάκρυα, ενεργοποιούνται όλοι οι μηχανισμοί καταστολής και αποκλεισμού, όλοι οι μηχανισμοί θωράκισης των ευρωπαϊκών χωρών. Κατά τη Σύνοδο των υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ την Τρίτη 22/9 εγκρίθηκε τελικά σε μια ιδιότυπη ψηφοφορία, με ψήφο της πλειοψηφίας, το σχέδιο μετεγκατάστασης των 120.000 προσφύγων, χωρίς τη συμφωνία Ουγγαρίας, Τσεχίας, Σλοβακίας, Ρουμανίας που αρνούνται να υλοποιήσουν την απόφαση. Το αρχικό σχέδιο για την υποχρεωτική κατανομή προσφύγων, βάσει ποσοστώσεων, πυροδότησε σκληρές αντιδράσεις από χώρες που αρνούνται οποιαδήποτε κατανομή με πρώτη την Ουγγαρία, με θύματα τους χιλιάδες ανθρώπους που έχουν εγκλωβιστεί στις νεκρές συνοριακές ζώνες των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ευρώπης. Προηγήθηκε η απόφαση της Γερμανίας να επαναφέρει και να εντείνει τους ελέγχους στα σύνορά της -ώστε να περιορίσει την είσοδο των προσφύγων, αναστέλλοντας μονομερώς τη συνθήκη Σένγκεν- που υπήρξε καταλυτική για την επαναφορά των συνοριακών ελέγχων και το κλείσιμό τους σε σειρά χωρών της Κεντρικής Ευρώπης (Ουγγαρία, Σλοβακία, Τσεχία, Αυστρία). Έδωσε το άλλοθι στην ακροδεξιά κυβέρνηση της Ουγγαρίας να αναπτύξει τον εθνικιστικό της παροξυσμό, να συντονίσει απάνθρωπες επιχειρήσεις στα σύνορά της, ενεργοποιώντας στρατό, σφραγίζοντάς τα ερμητικά με τείχη, συρματοπλέγματα και φράκτες. Εκτός από το τείχος με τη Σερβία, νέο τείχος υψώνει στα σύνορα με τη Ρουμανία, συρματοπλέγματα στα σύνορα με την Κροατία, ενώ στις αποφάσεις του ουγγρικού κοινοβουλίου συμπεριλαμβάνεται η χρήση όπλων εναντίον όσων επιχειρήσουν να παραβιάσουν τα ουγγρικά σύνορα. Σε κατάσταση αλλοφροσύνης αβοήθητοι άνθρωποι παγιδευμένοι στα σύνορα της Ουγγαρίας αντιμετώπισαν την αγριότητα των δυνάμεων καταστολής και του στρατού, δέχτηκαν ανελέητη επίθεση με δακρυγόνα και αντλίες νερού, ξυλοκοπήθηκαν και απωθήθηκαν, προκειμένου να γίνει σαφές ότι η Ουγγαρία δεν θα δεχτεί πρόσφυγες.
Στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για το προσφυγικό ζήτημα, την Τετάρτη 23/9, τελικά αποφασίστηκε η ενίσχυση με 1,3 εκατομμύρια ευρώ της Frontex, της Europol, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασύλου, δηλαδή ένταση της καταστολής και πιο ασφυκτική φύλαξη των εξωτερικών συνόρων. Να σημειώσουμε ότι πριν την έναρξη της Συνόδου ο ακροδεξιός Ούγγρος πρωθυπουργός, Ορμπάν, ζητούσε η Ελλάδα να παραδώσει τα θαλάσσια σύνορά της. Στις προτεραιότητες της ΕΕ είναι η άμεση λειτουργία κέντρων καταγραφής στις χώρες εισόδου μέχρι τέλος Νοέμβρη, διαχωρισμός μεταναστών και προσφύγων και γρήγορες απελάσεις όσων δεν δικαιούνται άσυλο, για να προχωρήσει η διαδικασία μετεγκατάστασης. Την ανάγκη πιο αποτελεσματικής φύλαξης των εξωτερικών ευρωπαϊκών συνόρων τόνισε ο πρόεδρος της ΕΕ, Ντόναλντ Τουσκ. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Ευρωπαίος Επίτροπος για Θέματα Μετανάστευσης, Δημήτρης Αβραμόπουλος, δήλωσε ότι «πρέπει να μπουν όροι για το ποιοι είναι αυτοί που δικαιούνται πράγματι διεθνούς προστασίας (πολιτικοί πρόσφυγες) και ποιοι είναι εκείνοι που επιλέγουν να έρθουν στην Ευρώπη ακολουθώντας παράνομες διαδρομές και οι οποίοι θα πρέπει να επιστρέφουν στη χώρα τους». Παράλληλα θα διατεθούν στον ΟΗΕ κονδύλια 1 δις ευρώ για ενίσχυση των καταυλισμών σε Λίβανο, Ιορδανία, ώστε να συγκρατηθούν νέες προσφυγικές ροές. Με οικονομική βοήθεια, μετά από διπλωματικές προσεγγίσεις, θα ενισχυθεί η Τουρκία με στόχο να παρεμποδίζεται η διέλευση των προσφύγων που συρρέουν κατά χιλιάδες στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα με την Ευρώπη και να απωθούνται σε καταυλισμούς στην τουρκική ενδοχώρα. Η μετεγκατάσταση προσφύγων, που αποτελεί το σημείο διαφωνίας, προβλέπεται να γίνει σταδιακά σε δύο φάσεις: 66.000 πρόσφυγες αρχικά, (50.400 από την Ελλάδα) και σε δεύτερη φάση 54.000 σε ένα χρόνο. Οι χώρες της ΕΕ ερίζουν για τη σταδιακή κατανομή και μετεγκατάσταση 120.000 προσφύγων σε διάστημα δύο χρόνων, δηλαδή περίπου όσων πέρασαν από την Ελλάδα μόλις σε δύο μήνες! Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, σχεδόν 500.000 πρόσφυγες βρίσκονται ήδη σε ευρωπαϊκό έδαφος. Προφανώς πρόκειται για εμπαιγμό και ξεκάθαρα υποκριτική στάση γύρω από ένα τεράστιο ζήτημα, όταν χώρες όπως η Γαλλία δέχονται περίπου 24.000 στα πλαίσια της αλληλεγγύης, θεωρώντας ότι κάνουν το χρέος τους, ενώ εκατομμύρια εκτοπισμένοι και ξεριζωμένοι, θύματα του αμερικάνικου και ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού, παλεύουν για να διαφύγουν από τη φρίκη.
Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, που παραβρέθηκε στη Σύνοδο Κορυφής, χαιρέτισε τις αντιδραστικές αποφάσεις της ως θετικές, ευθυγραμμίστηκε με τις προτάσεις ενίσχυσης των ευρωπαϊκών μηχανισμών καταστολής στα σύνορα, που ακριβώς ο ρόλος τους θα είναι η αναχαίτιση των μεταναστευτικών ροών, πολλαπλασιάζοντας προφανώς τις απώλειες ανθρώπινων ζωών. Συμφώνησε με τη λειτουργία των κέντρων καταγραφής – ταυτοποίησης – απέλασης σε Ελλάδα και Ιταλία, που στην ουσία θα διασφαλίζουν μαζικούς επαναπατρισμούς όσων δεν δικαιούνται άσυλο και τα οποία ο Τσίπρας χαρακτηρίζει ανοιχτούς ξενώνες υποδοχής. Εξωραΐζοντας την απάνθρωπη αντιμεταναστευτική ευρωπαϊκή πολιτική, διαπίστωσε ότι:
«η Ευρώπη συνειδητοποίησε ότι δεν μπορεί να λειτουργεί με τη λογική κάθε κράτος – μέλος να βλέπει τα δικά του σύνορα αλλά και ότι πρέπει να μπει στο επίκεντρο ο άνθρωπος και μετά η οικονομία.».
Αυτά δήλωνε την ώρα που χιλιάδες αποκλεισμένοι μετατοπίζονται βίαια από χώρα σε χώρα, την ώρα που στην Ελλάδα εκατοντάδες άνθρωποι στοιβάζονται όπως-όπως και όπου βρουν σε δρόμους, πλατείες και αυτοσχέδιους καταυλισμούς, χωρίς την παραμικρή κρατική μέριμνα. Στην ίδια Ε.Ε, που τα κράτη-μέλη πετούν τους ανθρώπους από το ένα στο άλλο, λες και πρόκειται για σκουπίδια και αποποιούνται οποιαδήποτε ευθύνη. Μόνο την περασμένη εβδομάδα, δεκάδες άνθρωποι πνίγηκαν στο Αιγαίο, άγνωστος είναι ο αριθμός των αγνοουμένων, επιβεβαιώνοντας στην πράξη ποιες είναι οι ανθρωπιστικές αξίες που διέπουν τα ευρωπαϊκά κράτη. Άνθρωποι καταταλαιπωρημένοι, ξέπνοοι, πεινασμένοι, θαλασσοδαρμένοι περνούν από τις άθλιες συνθήκες της Λέσβου, στην εγκατάλειψη της Ειδομένης, στην ατελείωτη μαρτυρική περιπλάνηση από ουδέτερη ζώνη σε ουδέτερη ζώνη, από κλειστά σύνορα σε κλειστά σύνορα, ενώ με την επιδείνωση των καιρικών συνθηκών, η κόλαση που ζουν εντείνεται. Οι παλινδρομήσεις της Γερμανίας που υποστηρίζει τη μετεγκατάσταση και το άνοιγμα κάποιων νόμιμων οδών διέλευσης και στη συνέχεια κλείνει τα σύνορά της, οι ισχυρισμοί της Αυστρίας ότι δεν μπορεί να διαχειριστεί 15.000 πρόσφυγες, η ανείπωτη βαρβαρότητα στα σύνορα της Ουγγαρίας και στους καταυλισμούς της Κροατίας, η απόφαση της Σερβίας να κλείσει τα σύνορα με την Κροατία σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις επαναπροωθήσεις στο έδαφός της, αποτυπώνουν το πραγματικό πρόσωπο της «πολιτισμένης» ΕΕ. Αποτυπώνουν τη βαθιά αντιδραστική πολιτική που υλοποιεί η ΕΕ, τη βάρβαρη μεταχείριση που επιφυλάσσει σε πρόσφυγες και μετανάστες. Γιατί φυσικά αυτό που χτίζει η ΕΕ με Συνόδους – διαφωνίες, αλληλοκατηγορίες, ανταλλάγματα και συγκλίσεις – δεν αφορά καμία ανθρώπινη λύση, αλλά μια συντεταγμένη αντιμεταναστευτική πολιτική αναχαίτισης των προσφυγικών ροών, που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα των κυρίαρχων ιμπεριαλιστικών κρατών. Το ατσάλωμα του ευρωπαϊκού φρουρίου που θα «ανοιγοκλείνει» επιλεκτικά τα σύνορά του, ξεδιαλέγοντας απελπισμένο φτηνό εργατικό δυναμικό. Παράλληλα, γίνεται φανερή η αξιοποίηση του προσφυγικού ως βασικός μοχλός και πρόσχημα για την εξυπηρέτηση ευρύτερων ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών όπως η ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων -ευρωπαϊκών και ΝΑΤΟϊκών- στη Μεσόγειο, καθώς και πιθανή επέμβαση και άμεση εμπλοκή στη Συρία, που δρομολογείται σε συνεννόηση με τις ΗΠΑ. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι Μέρκελ και Ομπάμα συμφωνούν ότι πρέπει να τερματιστεί η κρίση στη Συρία και να διαμορφωθεί μια νέα πολιτική κατάσταση στη χώρα.
