του Ιάσονα Αδριανού*
Η φετινή χρονιά, ξεκίνησε για τους φοιτητές, όπως όλες οι προηγούμενες. Δηλαδή με την επαναληπτική εξεταστική του Σεπτεμβρίου. Αυτό που άλλαξε την καθημερινότητά τους τούς τελευταίους μήνες δεν ήταν παρά η κοινή υπουργική απόφαση του υπουργείου Παιδείας και Διοικητικής Μεταρρύθμισης, τηρώντας και εφαρμόζοντας «τις δεσμεύσεις της χώρας απέναντι στους δανειστές», να βγάλουν στη διαθεσιμότητα-ανεργία 1349 διοικητικούς υπαλλήλους από οκτώ Πανεπιστήμια της χώρας. Οι διοικητικοί υπάλληλοι, με τη σειρά τους, απάντησαν ξεκινώντας ένα δίκαιο παρατεταμένο απεργιακό αγώνα για την υπεράσπιση των εργασιακών και κοινωνικών τους δικαιωμάτων.
Σε αυτό το σημείο, θα ήταν σκόπιμο να αναφερθούμε στο τι ακριβώς θα σημάνουν αυτές οι απολύσεις για τη δημόσια-δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση -πέρα φυσικά από το πέταγμα 1349 ανθρώπων στον εφιάλτη της ανεργίας και της εργασιακής ανασφάλειας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε η Απεργιακή Επιτροπή των εργαζομένων του ΕΚΠΑ, αν περάσουν οι απολύσεις-διαθεσιμότητες των διοικητικών, 36 υπηρεσίες του ΕΚΠΑ θα χάσουν όλο το προσωπικό τους. Άλλες 11 υπηρεσίες θα χάσουν από 75% και πάνω του προσωπικού τους. Άλλες 42 θα χάσουν από 50-75% του προσωπικού τους, ενώ 43 υπηρεσίες θα μείνουν χωρίς προϊστάμενο. Στις Γραμματείες Τμημάτων, που εξυπηρετούν το σύνολο των φοιτητών τους και όλες τις λειτουργίες των Τμημάτων, ο μέσος όρος απώλειας προσωπικού θα είναι 67%.
Με βάση τα στοιχεία αυτά, καταλαβαίνει κανείς ότι οι απολύσεις των διοικητικών υπαλλήλων –μετά το νόμο-πλαίσιο της Διαμαντοπούλου και το σχέδιο «Αθηνά» - αποτελούν ένα ακόμη ισχυρό πλήγμα στο δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα των Πανεπιστημίων, αφού δεκάδες τμήματα δε θα έχουν το αναγκαίο προσωπικό για να λειτουργήσουν οι γραμματείες, τα εργαστήρια κλπ., με αποτέλεσμα η δυσαναλογία διοικητικού προσωπικού και φοιτητών να οδηγήσει σε νέες συγχωνεύσεις και καταργήσεις τμημάτων, σε νέες μειώσεις εισακτέων, συρρικνώνοντας κι άλλο τον συνεχώς μειούμενο αριθμό των παιδιών που έχουν πρόσβαση στη δημόσια-δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Επομένως ο σημαντικός αγώνας των διοικητικών, δεν είναι μόνο ένας αγώνας για την υπεράσπιση των εργασιακών τους δικαιωμάτων, αλλά κι ένας αγώνας για την προάσπιση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Από την άποψη αυτή, οι φοιτητές είχαν και έχουν κάθε λόγο να σταθούν στο πλευρό των διοικητικών, να στηρίξουν το δίκαιο αγώνα τους, προβάλλοντας ταυτόχρονα τα δικά τους φοιτητικά αιτήματα, όπως και συνολικά τα αιτήματα για την ανατροπή των βάρβαρων αντιλαϊκών μέτρων και της πολιτικής που τα γεννάει. Να κάνουν τον αγώνα των διοικητικών και δικό τους αγώνα και να παλέψουν από κοινού για την ανάσχεση της αντιεκπαιδευτικής και αντικοινωνικής πολιτικής.
Όμως, ειδικότερα κατά τους δύο πρώτους μήνες της απεργίας των διοικητικών, εκτός από ορισμένα τμήματα στο ΕΚΠΑ και την πλειονότητα των σχολών στο ΕΜΠ, οι περισσότεροι φοιτητικοί σύλλογοι δεν μπόρεσαν να πάρουν αγωνιστικές αποφάσεις στήριξης της απεργίας και η συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών παρέμεινε αδρανής. Οι αιτίες για την αδράνεια αυτή του φοιτητικού κινήματος, ειδικά σε μια φάση που η συμπόρευση φοιτητών-εργαζομένων-καθηγητών ήταν αναγκαία, πρέπει να αναζητηθούν μέσα στο ίδιο το φοιτητικό κίνημα, στις πολιτικές δυνάμεις που δρουν μέσα σε αυτό, στο ρόλο που έπαιξε η κυβερνητική προπαγάνδα, όπως αυτή αναπαραγόταν σε καθημερινή βάση από τα ΜΜΕ.
Τα παπαγαλάκια της κυβερνητικής πολιτικής, κι ενώ καλά-καλά δεν είχε ξεκινήσει ο αγώνας τους, βγήκαν να λοιδορήσουν τους διοικητικούς, να μιλήσουν για τους φοιτητές, που είναι «όμηροι των πολιτικών αντιπαραθέσεων», για τις «μειοψηφίες» που κλείνουν τις σχολές κ.ο.κ. Νοιάζονται πολύ το υπουργείο και οι αστοί δημοσιογράφοι για τους φοιτητές, γι' αυτό δεν έχουν αρθρώσει κουβέντα τόσα χρόνια για τους φοιτητές που παίρνουν πτυχία και καταλήγουν στην ανεργία και την επισφαλή εργασία. Ενδιαφέρονται για τους φοιτητές, γι' αυτό κλείνουν εκατοντάδες τμήματα και σχολές, γι' αυτό βάζουν δίδακτρα, γι' αυτό κόβουν τα δωρεάν συγγράμματα, γι' αυτό μειώνουν τα αποθεματικά των πανεπιστημίων! Η κυβερνητική προπαγάνδα και ο καθημερινός «βομβαρδισμός» χιλιάδων φοιτητών με ψευδείς και ανακριβείς πληροφορίες για την απεργία των διοικητικών, η παραφιλολογία για τα «χαμένα εξάμηνα» και τις «χαμένες εξεταστικές», έπαιξαν σε σημαντικό βαθμό ρόλο στην αδυναμία συμπόρευσης του φοιτητικού κινήματος με τους διοικητικούς, στην αποχή των φοιτητών από τις συλλογικές τους διαδικασίες.
Από την άλλη, τα κυβερνητικά φερέφωνα μέσα στις σχολές, ΔΑΠ και ΠΑΣΠ, από την πρώτη στιγμή τάχθηκαν απέναντι στην απεργία των διοικητικών υπαλλήλων. Η μεν ΠΑΣΠ, πιο «ντροπαλά», ζητώντας από τη μία «λύσεις και όχι απολύσεις», προβάλλοντας από την άλλη τη θέση για «ανοιχτά πανεπιστήμια». Η ΔΑΠ, όχι μόνο δεν στήριξε τον αγώνα των διοικητικών υπαλλήλων, όχι μόνο δεν άρθρωσε μία κουβέντα ενάντια στις απολύσεις τους και την επιχείρηση διάλυσης της δημόσιας-δωρεάν παιδείας, αλλά από την πρώτη κιόλας στιγμή, μέσα από τις ανακοινώσεις της υποστήριξε το «άνοιγμα των σχολών», αδιαφορώντας πλήρως για το αν θα μπορούν να λειτουργήσουν τα πανεπιστήμια και τάχθηκε στο πλευρό της συγκυβέρνησης και απέναντι στους διοικητικούς. Άφαντη σε οποιαδήποτε συλλογική διαδικασία, απούσα από τα συλλογικά όργανα, η ΔΑΠ, μέσα από διαδικτυακές πρωτοβουλίες «ανεξάρτητων» δήθεν φοιτητών, προσπάθησε να μαζέψει υπογραφές, με αίτημα τις «ανοιχτές σχολές». Η φοιτητική παράταξη της ΝΔ, επιτιθέμενη στα αγωνιζόμενα κομμάτια της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, διότι αυτά «απαγορεύουν στους φοιτητές το ιερό δικαίωμα στην πρόσβαση στην Παιδεία», απέδειξε για μια ακόμη φορά το ρόλο της σαν κυβερνητική παράταξη, υπονομεύοντας τους εκπαιδευτικούς αγώνες και στηρίζοντας κάθε αντιεκπαιδευτικό και αντιλαϊκό μέτρο.
Αξίζει σε αυτό το σημείο να αναφερθεί και ο ρόλος του ΜΑΣ, της φοιτητικής παράταξης του ΚΚΕ, το οποίο -διακηρυκτικά τουλάχιστον- τάχθηκε υπέρ της απεργίας των διοικητικών. Το Μέτωπο Αγώνα Σπουδαστών, όπως φάνηκε και στις Γενικές Συνελεύσεις των φοιτητών, έμεινε πιστό στο γνωστό του ρόλο. Έτσι, στην πιο κρίσιμη φάση του αγώνα των διοικητικών, και ενώ πραγματοποιούνταν Γενικές Συνελεύσεις σε μια σειρά από συλλόγους του ΕΚΠΑ και του ΕΜΠ, το ΜΑΣ καλούσε σε τερματισμό των κινητοποιήσεων για «να εγγραφούν οι πρωτοετείς». Τη στιγμή που το υπουργείο απειλούσε τους απεργούς διοικητικούς με την εισβολή της αστυνομίας στις σχολές, τη στιγμή που όλα τα ΜΜΕ με κάθε μέσο ζητούσαν «να ανοίξουν οι σχολές», τη στιγμή δηλαδή που ο αγώνας των διοικητικών χρειαζόταν τη μεγαλύτερη δυνατή στήριξη, το ΜΑΣ, «πρότεινε» στους διοικητικούς να σταματήσουν («για λίγο») τον αγώνα τους, για να εγγραφούν οι πρωτοετείς φοιτητές, και όλα αυτά στο όνομα της συμμαχίας των εργαζομένων με τους φοιτητές!
Η συμμαχία των διοικητικών με τους φοιτητές υπήρχε. Και αυτό φάνηκε στις Γενικές Συνελεύσεις μιας σειράς φοιτητικών συλλόγων, όπως η Φιλοσοφική, το Φυσικό, το Χημικό, το Βιολογικό και άλλοι, που -αν και την τελευταία στιγμή- πήραν αγωνιστικές αποφάσεις στήριξης του αγώνα των διοικητικών, ενάντια στις τρομοκρατικές απειλές του υπουργείου και της κυβέρνησης. Αν μία πολιτική δύναμη θέλει να λέγεται αριστερή και αγωνιστική, αυτό οφείλει να το αποδεικνύει στην πράξη. Κανείς δεν μπορεί να υποδείξει στους διοικητικούς με ποιες μορφές και με ποια μέσα θα συνεχίσουν τον αγώνα τους. Καθήκον των πολιτικών δυνάμεων ήταν να στηρίξουν τις αποφάσεις που οι ίδιοι οι διοικητικοί έπαιρναν, χωρίς κανέναν αστερίσκο ή υποσημείωση.
Η ΕΑΑΚ και η ΑΡΕΝ από την άλλη, οι φοιτητικές παρατάξεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και του ΣΥΡΙΖΑ αντίστοιχα, ούτε αυτές έπαιξαν το ρόλο μιας πραγματικά αριστερής φωνής στις σχολές και από, «αριστερή μπάντα», έβαλαν και αυτές το λιθαράκι τους, για να μην έχει ο αγώνας των διοικητικών υπαλλήλων τη μεγαλύτερη δυνατή συμπαράσταση από τους φοιτητές. Αναφερόμαστε, βέβαια, στην πάγια τακτική των παρατάξεων αυτών να καταθέτουν στις φοιτητικές συνελεύσεις πολυσέλιδα πολιτικά πλαίσια, τα οποία διασπούν τους φοιτητές, στη βάση όχι των κάθε φορά επίδικων ζητημάτων, αλλά στη βάση των διαφορών των πολιτικών αναλύσεων της κάθε παράταξης. Αλήθεια, ποια πολιτικά πλαίσια ψήφιζαν στις συνελεύσεις τους οι διοικητικοί; Ποια ήταν η πολιτική ανάλυση που κατέθετε προς ψήφιση το ΠΑΜΕ ή οι δυνάμεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στις συνελεύσεις των διοικητικών; Όταν κρίνεται η συνέχεια ή όχι ενός τόσο σημαντικού αγώνα, όταν κρίνεται η στήριξη ή όχι του αγώνα αυτού, η διαίρεση των φοιτητών με βάση τις πολιτικές αναλύσεις της κάθε παράταξης ποιον ακριβώς στόχο υπηρετεί; Σίγουρα όχι το στόχο της αναγκαίας συμπόρευσης των φοιτητών με τους διοικητικούς.
Το αναγκαίο σε εκείνη τη φάση ήταν οι φοιτητικές συνελεύσεις να πάρουν μαζικές αποφάσεις στήριξης του δίκαιου αγώνα των διοικητικών και ενωμένοι οι φοιτητές να παλέψουν στο πλευρό τους. Και η ενότητα των διοικητικών έπρεπε να αποτελέσει παράδειγμα για τους φοιτητές, για το πώς διεξάγεται μαζικά και με προοπτική νίκης ένας αγώνας. Απ' ό,τι φαίνεται, για τις δυνάμεις αυτές δεν αρκεί η συμφωνία των φοιτητών στη στήριξη του αγώνα των διοικητικών με κάθε μέσο, αλλά πρέπει οι φοιτητές να συμφωνήσουν για «το πανεπιστήμιο των αναγκών τους», για το «ενιαίο γνωστικό αντικείμενο», για την «ενιαία ανώτατη πανεπιστημιακή εκπαίδευση» και για άλλα πολλά, που ουσιαστικά αποπροσανατολίζουν τους φοιτητές από το κύριο ζήτημα που δεν είναι άλλο από το αν θα στηριχτεί ο αγώνας των εργαζομένων, αν θα αποκρουστεί η κρατική τρομοκρατία, αν το φοιτητικό κίνημα θα αγωνιστεί για δημόσια δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Οι δυνάμεις της Πορείας, αν και μικρές, στις σχολές όπου παρεμβαίνουν, από την πρώτη στιγμή της απεργίας των διοικητικών, εξέφρασαν την υποστήριξή τους στα δίκαια αιτήματα, στο δίκαιο αγώνα τους και στάθηκαν στο πλευρό τους. Με μοίρασμα προκηρύξεων στις σχολές, με παρουσία στις απεργιακές περιφρουρήσεις, με συμμετοχή στα εκπαιδευτικά συλλαλητήρια, με παρεμβάσεις και τοποθετήσεις στις φοιτητικές συνελεύσεις, η Πορεία πάλεψε για την αναγκαία συμπόρευση του φοιτητικού κινήματος με τους εργαζόμενους και τους καθηγητές, για τη δημιουργία ενός πανεκπαιδευτικού μετώπου στα πανεπιστήμια και έξω από αυτά, ένα μέτωπο υπεράσπισης της δημόσιας δωρεάν παιδείας. Κρίνοντας απαραίτητη την ενημέρωση του φοιτητικού κόσμου, η Πορεία προσπάθησε να εξοπλίσει τα μέλη και τους φίλους της με επιχειρήματα απέναντι στην κυβερνητική προπαγάνδα και τη συκοφάντηση του αγώνα των διοικητικών, ενημερώνοντας, στο μέτρο των δυνατοτήτων της, τους φοιτητές για το τι ακριβώς θα σημάνουν οι απολύσεις 1349 διοικητικών υπαλλήλων για το δημόσιο δωρεάν πανεπιστήμιο.
Στις Γενικές Συνελεύσεις των φοιτητικών συλλόγων, η Πορεία πρόβαλλε την επιτακτική ανάγκη της ενότητας των φοιτητών πάνω στη βάση της στήριξης του αγώνα των διοικητικών και της υπεράσπισης του δικαιώματος στη μόρφωση. Συνέδεσε τις απολύσεις των εργαζομένων σε ΑΕΙ-ΤΕΙ με τη συνολική μνημονιακή πολιτική των απολύσεων και της ανεργίας, της φτώχειας και της εξαθλίωσης. Ενάντια σε διαιρετικές και διασπαστικές λογικές, ενάντια στην άθλια κυβερνητική προπαγάνδα, κόντρα στο κλίμα υποταγής και συμβιβασμού που το υπουργείο από κοινού με τις κυβερνητικές φωνές της ΔΑΠ και της ΠΑΣΠ θέλησαν να σπείρουν, οι δυνάμεις της Πορείας πάλεψαν για τη συστράτευση όλου του εκπαιδευτικού κόσμου, των ευρύτερων κομματιών της κοινωνίας, στον αγώνα ενάντια στην πολιτική διάλυσης της δημόσιας δωρεάν εκπαίδευσης, ενάντια στους κυβερνητικούς αντιλαϊκούς και αντιεκπαιδευτικούς σχεδιασμούς.
Ο αγώνας των διοικητικών, ανεξάρτητα από την έκβασή του, αποτελεί μία σημαντικότατη παρακαταθήκη, όχι μόνο για τους ίδιους τους διοικητικούς και γενικά για τους εργαζόμενους, αλλά και για το φοιτητικό κίνημα, το οποίο πρέπει να αντλήσει από τον αγώνα αυτό διδάγματα για να προετοιμαστεί να δώσει με τους καλύτερους όρους τις μάχες που έρχονται, για να αποτελέσει πραγματική προφυλακή στους αγώνες του λαού και της εργατικής τάξης.
*Ο Ιάσονας Αδριανός είναι φοιτητής, μέλος της Πορείας Φιλοσοφικής