Το πρωί της Πέμπτης 2 Σεπτεμβρίου 2021, πέθανε σε ηλικία 96 ετών ο Μίκης Θεοδωράκης. Η είδηση πως ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης άφησε την τελευταία του πνοή, διέτρεξε την παγκόσμια ειδησεογραφία ενώ προκάλεσε εύλογα πανελλήνια συγκίνηση αλλά και διέγερση αντιφατικών αισθημάτων. Το μουσικό έργο του Μ. Θεοδωράκη είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένο με την υπόθεση των αγώνων για εθνική και κοινωνική χειραφέτηση των καταπιεζόμενων λαϊκών μαζών, για την πολιτιστική τους αφύπνιση, για την έκφραση των επιθυμιών, των προσδοκιών, των καημών, των ελπίδων τους για μια άλλη κοινωνία, δίκαιη και ανθρώπινη. Ο Μ. Θεοδωράκης έφυγε απ’ τη ζωή αλλά το έργο του παραμένει, έχοντας βάλει ανεξίτηλα τη σφραγίδα του στην ελληνική πολιτιστική άνθιση προηγούμενων δεκαετιών, και ευρύτερα δίνοντας ώθηση και πνοή σ’ ό,τι αποτελεί τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό.
Οι ανακολουθίες και τα καιροσκοπικά σκαμπανεβάσματα της πολιτικής του διαδρομής δεν μειώνουν σε τίποτα την ουσία και τον παλμό του μουσικού έργου που μας παρέδωσε, που παραμένει μνημειακό, συνεκτικό, πολύμορφο και λαϊκό. Ο Μ. Θεοδωράκης, νεαρός ήδη διμοιρίτης της ΕΠΟΝ στην Κατοχή, που θα γνωρίσει τις φυλακές και την εξορία (σε Ικαρία και Μακρόνησο) θα μπολιάσει κατοπινά το μουσικό έργο του με απηχήσεις απ’ τους επικούς αγώνες της Εθνικής Αντίστασης και του εμφυλίου. Υπότροφος του Εθνικού Ωδείου θα συνεχίσει τις σπουδές του στη Γαλλία, με υψηλές επιδόσεις στη Συμφωνική μουσική. Τη Συμφωνική μουσική θα παντρέψει ενσυνείδητα στη συνέχεια με την ελληνική λαϊκή μουσική παράδοση καθώς και με την ποίηση, παράγοντας νέες μουσικές φόρμες, που ύστερα από την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1960 έμελλε να γίνουν σηματοδότες μιας πλατιάς μαζικής λαϊκής και δημοκρατικής εκπολιτιστικής και κοινωνικής ανάτασης.
Καθιερώνοντας τις συναυλίες σε μεγάλα θέατρα και γήπεδα, με τις διωκτικές αρχές να τρομοκρατούν και να παρεμποδίζουν την προσέλευση ακροατών, ο Μ. Θεοδωράκης είδε τα έργα του σε χαλεπούς καιρούς να γνωρίζουν όλο και πιο πλατιά αποδοχή και στήριξη και παρά τους διωγμούς της μουσικής και των τραγουδιών του αυτά να κερδίζουν επάξια τον έπαινο του δημοκρατικού λαού και της αντιφασιστικής νεολαίας. Αν και για πολλούς χρόνους απαγορεύοντας τα τραγούδια του από τους λογοκριτές της αντίδρασης οι επίγονοί τους στη σημερινή εξουσία τα εγκωμιάζουν ετεροχρονισμένα και προσπαθούν υποκριτικά να τα ενσωματώσουν και να επωφεληθούν από τη λεηλασία των θησαυρών που άφησε κληρονομιά για το λαό ο Μ. Θεοδωράκης.
Από τους προδιχτατορικούς χρόνους ως τα χρόνια της χούντας και από το Πολυτεχνείο ως τις μέρες μας, η μουσική και τα τραγούδια του Μ.Θ. ζουν τη δική τους ξεχωριστή ζωή περνώντας διαχρονικά το δικό τους μήνυμα. Το μουσικό έργο του Μ.Θ. (Συμφωνικό, επικό, λαϊκό και λυρικό) απόχτησε παγκόσμια ακτινοβολία και έγινε όπλο των λαών στους αγώνες τους ανά τον κόσμο.
Ο Μ. Θεοδωράκης πέθανε, αλλά η μουσική κληρονομιά και τα τραγούδια του ζουν και δεν πρόκειται ποτέ να σβήσουν από τη μνήμη των αγωνιζόμενων λαών.
