Ίσως θα ήταν λάθος να περίμενε κανείς κάτι το διαφορετικό. Το κείμενο «διαβούλευσης» που παρουσίασε η Α. Διαμαντοπούλου στην 65η Σύνοδο Πρυτάνεων που πραγματοποιήθηκε στις 23 και 24 Οκτωβρίου στο Ρέθυμνο, δεν ήταν τίποτα λιγότερο από μια ολοκληρωμένη πρόταση για το νέο …πανεπιστήμιο-επιχείρηση. Οι 27 σελίδες εισήγησης της υπουργού Παιδείας, υπό τον μακρόσυρτο, όσο και άστοχο, τίτλο «Εθνική στρατηγική για την Ανώτατη Εκπαίδευση - Αυτοδιοίκηση, λογοδοσία, ποιότητα, εξωστρέφεια», στάθηκαν σχεδόν αρκετές για να μπορέσει να περιγράψει το όραμά της για το ΑΕΙ και Α-ΤΕΙ του μέλλοντος: μιας ανταγωνιστικής, αυτοδιοίκητης, οικονομικά αυτοτελούς επιχείρησης, η οποία, παρεμπιπτόντως, ολοένα και λιγότερο δεσμεύει την Πολιτεία για την οικονομική της στήριξη.
Τα ΑΕΙ χρηματοδοτούνται μεν από την πολιτεία, επί τη βάσει όμως «αμοιβαία δεσμευτικών προγραμματικών συμφωνιών». Ήτοι, το ΑΕΙ λαμβάνει τα όποια κονδύλια, αρκεί να παρουσιάσει τα αποτελέσματα που του ζητάει το κράτος. Η Διαμαντοπούλου με ανακούφιση διευκρινίζει ότι «η πλήρης διαχείριση των οικονομικών, συμπεριλαμβανομένης της μισθοδοσίας, περιέρχεται στα ΑΕΙ», ενώ για να απαλλαγεί και από την ελάχιστη οικονομική υποχρέωση που της έχει απομείνει προτείνει «το μέτρο της φοροαπαλλαγής για την ενθάρρυνση δωρεών προς τα ΑΕΙ». Ελέησον!
Ο γενικός έλεγχος του νέου πανεπιστημίου μετατίθεται σε ένα «Συμβούλιο Διοίκησης», το οποίο, είναι υπεύθυνο, μεταξύ άλλων, για τη «στρατηγική ανάπτυξης του ιδρύματος, για την έγκριση του προϋπολογισμού, την προγραμματική συμφωνίας με την πολιτεία και τον απολογισμό, για την αξιοποίηση της περιουσίας του ΑΕΙ και την τήρηση του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας». Ο Νόμος-Πλαίσιο Νο2 στηρίζει τον φιλελεύθερο οικονομικά προσανατολισμό και τον αυταρχικό οργανωτικά χαρακτήρα του Νόμου-Πλαίσιου Νο1.
Ο ανταγωνισμός είναι η λέξη που κλίνεται σε όλες τις πτώσεις στο νέο ΑΕΙ Α.Ε. και αντίστοιχα Α-ΤΕΙ Α.Ε. της Διαμαντοπούλου. Οι υποψήφιοι σύμβουλοι μάχονται μεταξύ τους για μια καρέκλα στη Διοίκηση του εκπαιδευτικού ιδρύματος, το ίδιο και οι Πρυτάνεις ή οι Πρόεδροι των ΤΕΙ. Σε άλλου είδους αγωνίες και ανταγωνισμούς οδηγούνται και οι διδάσκοντες, μιας και καταργείται τώρα η θέση του συμβασιούχου καθηγητή ΠΔ 407, ενώ η θέση του λέκτορα μετατρέπεται σε «μη εξελίξιμη βαθμίδα». Οι υπόλοιποι μόνιμοι καθηγητές σέρνονται σε περιοδική διαδικασία αξιολόγησης ως προς το ερευνητικό τους έργο.. Η υπουργός Παιδείας, για να ελέγξει τις μάχες επιβίωσης που θα ξεσπάσουν ανάμεσα στους διδάσκοντες, θεσμοθετεί τον ..«Ακαδημαϊκό Συνήγορο», στο πλαίσιο του Συνηγόρου του Πολίτη, ως αρχής διευθέτησης των ενδοακαδηµαϊκών διαφορών, ενώ συγκροτεί και «Ανεξάρτητο Εθνικό Συμβούλιο Ακαδημαϊκής και Ερευνητικής Δεοντολογίας»..
Οι φοιτητές εισάγονται στα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας μετά από εξετάσεις που θα διεξάγονται σε δύο συνεχείς χρονιές (στη Β΄ και Γ΄ Λυκείου) αντί για μία που ισχύει σήμερα. Το εξεταστικό πλέγμα απλώνεται με εντυπωσιακό τρόπο, ακόμη και μετά την επιτυχία των εξεταζόμενων στις Πανελλαδικές: όταν οι φοιτητές ή σπουδαστές ολοκληρώσουν το πρώτο έτος της Σχολής τους, σε συνάρτηση όχι μόνο προς τις προτιμήσεις τους, αλλά και προς τις επιδόσεις τους (!) θα εντάσσονται στα ιδιαίτερα προγράμματα σπουδών που είναι σε θέση να παρέχει η σχολή τους. Όσο περισσότερο η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας κόπτεται ότι θέλει να περιορίσει το «εξετασιοκεντρικό» σύστημα, τόσο το ευνοεί και το γιγαντώνει..
Όπως άλλοτε το συσσίτιο χορηγούνταν με επίδειξη κουπονιού, έτσι και τώρα, ο φοιτητής και ο σπουδαστής θα εξασφαλίζουν την πρόσβασή τους στις παρεχόμενες από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα υπηρεσίες με την «σύγχρονη ηλεκτρονική τους κάρτα»· όταν δεν μπορεί κανείς να τα έχει όλα, θα πρέπει να ιεραρχήσει ανάγκες: ποιο σύγγραμμα θα αφήσει απέξω, και ποιο θα επιλέξει! Σημειωτέον, ανερυθρίαστα διατυπώνεται από το υπουργείο Παιδείας ότι οι παροχές προς τους φοιτητές (σίτιση, στέγαση κ.λπ.) θα πραγματοποιούνται στα Ιδρύματα «με σχήματα συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα».
Ο φοιτητής της διαμορφούμενης αυτής επιχείρησης, στην πράξη συνθέτει μόνος του το πτυχίο του επιλέγοντας (ή: εξαναγκαζόμενος να παρακολουθήσει) το δικό του πακέτο μαθημάτων. Στο τέλος θα είναι υπόλογος, σε κάθε περίπτωση, διότι δεν συγκέντρωσε τον μέγιστο δυνατό αριθμό μορίων από σεμινάρια, παρακολουθήσεις, διαλέξεις κ.λπ. Η «πλήρης εφαρμογή» του «Ευρωπαϊκού Συστήματος Πιστωτικών Μονάδων, με τη σχετική κλίμακα βαθμολογίας» είναι εκείνη που «θα διευκολύνει την αναγνώριση των σπουδών και την κινητικότητα των φοιτητών μεταξύ προγραμμάτων σπουδών (της σχολής, του Ιδρύματος και άλλων Ιδρυμάτων της χώρας και του εξωτερικού)». Το άλλοτε «ενιαίο πτυχίο», σήμερα κατακερματίζεται.
Στον πολύ-τεμαχισμό του πτυχίου συντελεί, από άλλο μετερίζι, η σύσταση του «Εθνικού Πλαισίου Προσόντων Ανώτατης Εκπαίδευσης» ως εργαλείου «διαφάνειας των διαδικασιών µάθησης και των αποτελεσµάτων της στα προγράµµατα σπουδών Ανώτατης Εκπαίδευσης». Πριμοδοτούνται ιδιωτικά σεμινάρια, δραστηριότητες ΜΗΚΟ, διπλώματα και πιστοποιητικά, στο σαφάρι των οποίων ξεχύνονται οι υποψήφιοι άνεργοι.
Μια πρώτη απάντηση έλαβε η Διαμαντοπούλου από μια σειρά Πανεπιστήμια και Σχολές, οι οποίες αποδοκίμασαν κατά πρώτον τον τρόπο και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες οργανώθηκε «η διαβούλευση» για τόσο σημαντικές αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, και, κατά δεύτερον, την ίδια την ουσία των προτεινόμενων αλλαγών. Το Πανεπιστήμιο Πατρών τονίζει ότι οι εξαγγελίες της Διαμαντοπούλου «αγγίζουν και θίγουν όλες τις συνιστώσες της λειτουργίας και της ζωής του ελληνικού δημόσιου Πανεπιστημίου» προσθέτοντας ότι, φυσικά, «η τακτική συκοφάντησης του δημόσιου Πανεπιστημίου δυναμιτίζει οποιαδήποτε δυνατότητα επικοινωνίας». Η Σύγκλητος του ΕΜΠ κατήγγειλε ότι «οι μεταρρυθμιστικές εξαγγελίες της κυβέρνησης, η απαξίωση και η ταπείνωση του δημόσιου Πανεπιστημίου και των λειτουργιών του έχουν ως στόχο να πλήξουν το δημόσιο χαρακτήρα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, να συρρικνώσουν περαιτέρω την κρατική χρηματοδότηση και να προλειάνουν το έδαφος για ιδιωτικά ΑΕΙ, με ολέθριες για τον τόπο επιπτώσεις». Ένας πρώτος πυρήνας 15 περίπου Σχολών και Τμημάτων φαίνεται να «παίρνει θέση» στο πρόβλημα με καταλήψεις, πορείες και κινητοποιήσεις. Ο διάλογος, μόλις ξεκίνησε.