Με ένταση επανήλθε στο προσκήνιο το προσφυγικό ζήτημα, ιδιαίτερα μετά και από την απότομη αύξηση του αριθμού των αφίξεων προσφύγων σε μια σειρά ελληνικά νησιά, με κυριότερο σταθμό προορισμού την Λέσβο, το τελευταίο διάστημα. Η κατάσταση, βέβαια, ήταν οριακή πολύ πριν τις τελευταίες αφίξεις των προσφύγων από την Τουρκία. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στην Μόρια της Λέσβου είναι εγκλωβισμένοι αυτή τη στιγμή 10.000 πρόσφυγες, την ίδια στιγμή που η συγκεκριμένη δομή δεν μπορεί να φιλοξενήσει πάνω από 3.000 ανθρώπους!
Η κατάσταση που επικρατεί στη Μόρια τους τελευταίους μήνες και που τώρα οξύνθηκε περαιτέρω, είναι κάτι περισσότερο από τραγική. Εκατοντάδες άνθρωποι -ανάμεσά τους και πολλά ανήλικα παιδιά- ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες, κοιμούνται σε αντίσκηνα και αυτοσχέδια παραπήγματα, που πολλά απ’ αυτά βρίσκονται έξω απ’ το κέντρο. Χιλιάδες στήνονται καθημερινά στις ουρές για ατελείωτες ώρες, για να μπορέσουν να εξασφαλίσουν ένα πιάτο φαγητό. Τα πρόσφατα επεισόδια ανάμεσα σε πρόσφυγες και αστυνομικές δυνάμεις αποτέλεσαν απόρροια ακριβώς αυτής της κατάστασης, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι οι τελευταίες πραγματοποίησαν εκτεταμένη χρήση χημικών σε χώρο που βρίσκονταν πάνω από 300 ανήλικα παιδιά που ζητούσαν επίμονα να μεταφερθούν από εκεί.
Η μεταφορά μερικών εκατοντάδων προσφύγων (1,416 προς το παρόν) σε δομές της Βόρειας Ελλάδας, και συγκεκριμένα στο κέντρο που βρίσκεται στην Νέα Καβάλα στο Κιλκίς, όχι μόνο δεν αποτελεί λύση στο πρόβλημα, αλλά απλώς το μεταφέρει αλλού. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για το νέο hot spot που αναμένεται να δημιουργηθεί στον Καραβόμυλο στην Φθιώτιδα και που αναμφίβολα θα αποτελέσει μία ακόμη σελίδα ντροπής στο χιλιοπαιγμένο έργο της διαχείρισης του προσφυγικού ζητήματος με τους όρους αυτούς. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι στη χώρα μας βρίσκονται 85.000 αιτούντες άσυλο (εκ των οποίων οι 25.000 είναι σε ελληνικά νησιά) και απέναντι στο δίκαιο αίτημά τους η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, όπως και προηγούμενα του ΣΥΡΙΖΑ, απαντάει με επαναπροωθήσεις και επιστροφή των προσφύγων στην Τουρκία ή στις χώρες τους, με στοίβαγμά τους σε κέντρα υποδοχής και φιλοξενίας, που περισσότερο θυμίζουν στρατόπεδα συγκέντρωσης, με χημικά και ο κατάλογος δεν έχει τέλος.
★★★
Η κυβερνητική πολιτική για τη διαχείριση του προσφυγικού εδράζεται πάνω στις ευρύτερες κατευθύνσεις της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη βάση και της συμφωνίας που η τελευταία έχει υπογράψει με την Τουρκία. Αν σήμερα τα κυβερνητικά στελέχη της ΝΔ μιλούν με θράσος για τους πρόσφυγες, τα θύματα δηλαδή των ιμπεριαλιστικών πολέμων κι επεμβάσεων, παρομοιάζοντάς τους με «σκόνη» και «ανθρώπινα σκουπίδια», είναι γιατί τους το επιτρέπει η πολιτική των ιμπεριαλιστών της ΕΕ. Και είναι η ίδια η ΕΕ που έχει μετατρέψει τη χώρα μας σε μία κανονική «αποθήκη ψυχών», αφού πρώτα χρησιμοποίησε μερικούς χιλιάδες από τους πρόσφυγες για φθηνά εργατικά χέρια.
Θυμίζουμε, επίσης, πως μία από τις πρώτες πράξεις της κυβέρνησης της ΝΔ, στοιχείο και της ευρύτερης δεξιάς και εθνικιστικής πολιτικής της, ήταν να καταργήσει το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και να το συγχωνεύσει με εκείνο της Προστασίας του Πολίτη, ενώ οι πρόσφατες προσαγωγές προσφύγων -ανάμεσά τους και πολλών παιδιών- στα Εξάρχεια, δείχνουν το πραγματικό αντιπροσφυγικό και αντιμεταναστευτικό πρόσωπο της ΝΔ. Μηδενική ανοχή στα πιο αθώα θύματα των ιμπεριαλιστικών πολέμων, πλήρης ανοχή σε κάθε λογής «επιχειρηματικές δραστηριότητες», φοροελαφρύνσεις στο ξένο και ντόπιο μεγάλο κεφάλαιο και «επενδύσεις» που προϋποθέτουν το πλήρες ξεπούλημα της χώρας. Αυτή είναι η πολτική της Νέας Δημοκρατίας, αυτή την πολιτική με άλλο μανδύα υπηρέτησε προηγούμενα και ο ΣΥΡΙΖΑ, που τώρα αντιπολιτευτικά θυμήθηκε το δράμα των προσφύγων.
Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, που υποτίθεται πως θα περιόριζε τις προσφυγικές ροές απ’ τη γειτονική χώρα προς την Ελλάδα, αποδείχτηκε στη βάση και των τελευταίων εξελίξεων, για ακόμη μια φορά, πως δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά μια ελαστική συμφωνία που μπορεί να την επικαλείται η κάθε πλευρά όποτε κρίνει αναγκαίο. Έτσι, ο Ερντογάν χρησιμοποιεί τώρα το προσφυγικό ως μοχλό πίεσης προς τη χώρα μας και την ΕΕ, αλλά και ως απάντηση του τουρκικού κράτους στις -κατά τ’άλλα απόλυτα χλιαρές και υποτονικές- ελληνικές και ευρωπαϊκές αντιδράσεις απέναντι στις τουρκικές γεωτρήσεις και εξορύξεις στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ).
Οι πρόσφυγες που πρόσφατα έφτασαν στα ελληνικά νησιά έφυγαν από τη γειτονική χώρα είτε «νόμιμα» στη βάση της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας είτε μέσα από τα κυκλώματα των διακινητών, που εντελώς «τυχαία» εξαρθρώνονται μόνο όταν δεν χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί η προσφυγική κρίση ως μοχλός ευρύτερων γεωπολιτικών εξελίξεων και οικονομικών συμφερόντων. Το αναφέρουμε αυτό γιατί πολύς λόγος γίνεται τελευταία στα ελληνικά και τουρκικά ΜΜΕ για τα λεγόμενα «κυκλώματα διακίνησης προσφύγων», τα οποία κατά πως φαίνεται, αντιμετωπίζουν υφέσεις και εξάρσεις, παρά τη νατοϊκή φύλαξη στο Αιγαίο, παρά τη «σκληρή» πολιτική που υποτίθεται πως εφαρμόζει το τουρκικό κράτος απέναντί τους, παρά την αύξηση της φύλαξης των συνόρων που αποφάσισε πρόσφατα στη χώρα μας το ΚΥΣΕΑ (Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικών και Άμυνας).
Ταυτόχρονα, ο Ερντογάν και μια σειρά στελέχη της κυβέρνησής του, επανέφεραν πρόσφατα το ζήτημα της λεγόμενης «Γαλάζιας Πατρίδας», σύμφωνα με την οποία οι ΑΟΖ πρέπει να καθορίζονται με βάση την ενδοχώρα και όχι τα νησιά, το οποίο βέβαια σημαίνει ότι η Τουρκία θεωρεί πως η ΑΟΖ της πρέπει να περιλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος των ελληνικών νησιών, ακόμη και την Κρήτη! Οι επιθετικές κινήσεις της Τουρκίας και οι διαρκείς παραβιάσεις των ελληνικών συνόρων το τελευταίο διάστημα, καθώς και η συνεχώς αυξανόμενη προκλητικότητα με την οποία το πολιτικό προσωπικό της τουρκικής άρχουσας τάξης προβάλλει αξιώσεις στο Αιγαίο και την Κύπρο, αμφισβητώντας ανοιχτά και ανερυθρίαστα τα ελληνοτουρκικά και τα τουρκοκυπριακά σύνορα, σε συνδυασμό με το πάγωμα των συζητήσεων για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ, μετατρέπουν τους πρόσφυγες σε όργανο και μοχλό πίεσης για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της μιας ή της άλλης πλευράς.
Την ίδια στιγμή, στο φόντο των εξελίξεων αυτών, δεκάδες άνθρωποι συνεχίζουν καθημερινά να πνίγονται στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, να στοιβάζονται ο ένας πάνω στον άλλο στα κακόφημα hotspots, να κοιμούνται σε άθλιες εγκαταστάσεις, να υποσιτίζονται, να αρρωσταίνουν και εν τέλει να χάνουν κάθε μέρα την προοπτική μιας καλύτερης ζωής. Στο δράμα των προσφύγων καθρεφτίζεται και η ίδια η πολιτική της ΕΕ και συνολικά του ιμπεριαλισμού. Η ιμπεριαλιστική «ειρήνη» φαίνεται στα πνιγμένα παιδιά που ξεβράζονται στις ευρωπαϊκές ακτές, η «δημοκρατία» που θέλει να επιβάλλει ο αμερικάνικος και ο ευρωπαϊκός ιμπεριαλισμός στην Συρία και συνολικά στην Μέση Ανατολή αρχίζει και τελειώνει στις ουρές των κατατρεγμένων προσφύγων για ένα πιάτο φαΐ, στους χιλιάδες πρόσφυγες που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στη χώρα μας, την Τουρκία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, και που τώρα αποτελούν ομήρους των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και συμφερόντων. Το μόνο σίγουρο είναι πως η νέα προσφυγική κρίση δεν πρόκειται να λυθεί από εκείνους που τη δημιούργησαν. Ζητούμενο για τους λαούς, και ιδιαίτερα για τον ελληνικό λαό, δεν είναι μόνο η αμέριστη αλληλεγγύη και συμπαράσταση στους πρόσφυγες - θύματα του αιματοβαμμένου ιμπεριαλισμού, αλλά και ο αδιάκοπος αντιιμπεριαλιστικός-αντιπολεμικός αγώνας ενάντια στις αιτίες που γεννούν τους πολέμους, τη φτώχεια και την προσφυγιά.