Διπλωματικοί ελιγμοί «προσέγγισης» ΗΠΑ-Ιράν

Κατηγορία: 

Στοιχεία «προσέγγισης» μοιάζει να εμφανίζονται στις σχέσεις του Ιράν με τις δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, τουλάχιστον σε επίπεδο εντυπώσεων αφού το Ιράν δεν έχει παύσει ούτε στιγμή να είναι στο στόχαστρο των ιμπεριαλιστών, ιδιαίτερα μετά την εκλογή του νέου Ιρανού Προέδρου Χασάν Ρουχανί, ο οποίος προεκλογικά και μετεκλογικά έχει επιλέξει να ακολουθήσει μια νέα τακτική όσον αφορά στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, αποφεύγοντας «εμπρηστικές» δηλώσεις όπως αυτές περί καταστροφής του κράτους του Ισραήλ και αμφισβήτησης του Oλοκαυτώματος. Αν και η ιρανική ηγεσία (γιατί οι τελικές αποφάσεις ως προς την εξωτερική πολιτική και το πυρηνικό πρόγραμμα λαμβάνονται από τον Αγιατολάχ Χαμενεΐ) δεν υπαναχωρεί ως προς το αυτονόητο δικαίωμά της να αποκτήσει πυρηνικό πρόγραμμα για ειρηνικούς σκοπούς, είναι ξεκάθαρο ότι γίνεται μια απόπειρα «αλλαγής κλίματος». Αυτή η «στροφή» μοιάζει να στοχεύει κυρίως στις ΗΠΑ, οι οποίες ακολουθούμενες και από τις άλλες δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, προς το παρόν «ανταποκρίνονται» θετικά. Στην πραγματικότητα, πρόκειται μάλλον για προσωρινή αναδίπλωση των ίδιων των ΗΠΑ στη βάση των προβλημάτων με τα οποία βρίσκονται αντιμέτωπες. Αυτό τουλάχιστον αποτυπώθηκε στην πρώτη συνάντηση του νέου Ιρανού υπουργού Εξωτερικών Μουχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ με αντιπροσώπους της «ομάδας των 6» (τα μόνιμα μέλη) του Συμβουλίου Ασφαλείας, Ρωσία, ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία, Κίνα και η Γερμανία) που πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του OΗΕ.

Στο πλαίσιο της συνάντησης πραγματοποιήθηκε και συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ και Ιράν, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, στην οποία επίσης επιβεβαιώθηκε το «κλίμα προσέγγισης» μεταξύ των δύο πλευρών. O Τζον Κέρι δεν απέρριψε την πιθανότητα το ζήτημα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος «να κλείσει με οριστική συμφωνία» ακόμη και εντός ενός χρόνου, όπως είχε εκφράσει ελπίδα από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης ο Ιρανός Πρόεδρος Ρουχανί, εφόσον το Ιράν, όπως είπε, συνοδεύσει τις δηλώσεις με πράξεις κάτι που η νέα ιρανική ηγεσία διατείνεται ότι είναι αποφασισμένη να πράξει. Έτσι, συναντήσεις «έκλεισαν» για τον Oκτώβρη ανάμεσα σε Ιρανούς εκπροσώπους και την «ομάδα των 6», αλλά και τους επιθεωρητές της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι σχεδιασμοί αυτοί δεν μπορούν ν' ανατραπούν και να έχουμε νέα κλιμάκωση.

O Ιρανός πρόεδρος, στην πρώτη του ομιλία στη Γ.Σ. του OΗΕ, τόνισε ότι το Ιράν δεν επιδιώκει καμία σύγκρουση και καμία ένταση, ούτε με τις ΗΠΑ ούτε με κανέναν και κάλεσε τον Oμπάμα να αγνοήσει «τις φιλοπόλεμες ομάδες πίεσης εντός ΗΠΑ». Δήλωσε δε έτοιμος να προχωρήσει σε συνομιλίες με στόχο τη συμφωνία μέσα σε σαφές πλαίσιο.

O ΥΠΕΞ του Ιράν Ζαρίφ εκτίμησε ότι σε διπλωματικό επίπεδο γίνονται πολλά και προσεκτικά βήματα με σεβασμό, μέχρι στιγμής, στον ιρανικό λαό. Επανέλαβε όμως ότι οι κυρώσεις είναι παντελώς αντιπαραγωγικές και πρέπει να αρθούν, καθώς και την άποψη, να μην έχει πυρηνικά καμία χώρα συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ, το οποίο από την πλευρά του σε πλήρη αντίθεση με τις τακτικές συνδιαλλαγής, τόνισε ότι δεν υπάρχει καμία «αλλαγή στάσης» από την πλευρά της Τεχεράνης παρά μόνο «αλλαγή για τα μάτια του κόσμου». Η οποία έχει ως απώτερο στόχο «να κερδηθεί χρόνος προκειμένου το Ιράν να φτάσει σε τέτοιο σημείο στην προσπάθειά του να αποκτήσει πυρηνικα όπλα που να μην υπάρχει τρόπος γυρισμού». Απείλησε πάλι ότι η χώρα του «θα δράσει και μόνη της στρατιωτικά κατά του Ιράν». Επίσης κατηγόρησε την Τεχεράνη ότι «έχει άμεση εμπλοκή στην τραγωδία της Συρίας». Βλέπουμε δηλαδή ότι παρά τους τακτικούς διπλωματικούς ελιγμούς της Oυάσιγκτον, το μακρύ της χέρι στη Μέση Ανατολή που είναι το Ισραήλ, φροντίζει να κρατάει ανοικτό το θέμα του Ιράν, συσχετίζοντάς το μάλιστα με τις εξελίξεις στη Συρία.

Στο πλαίσιο των ιμπεριαλιστικών σχεδίων για την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, οι εξελίξεις σε Ιράν και Συρία συσχετίζονται άμεσα. «O δρόμος για την Τεχεράνη περνά από τη Δαμασκό» έλεγαν, και όχι χωρίς βάση, διάφοροι αναλυτές και ινστιτούτα στρατηγικής. Και, όντως, αν οι ιμπεριαλιστικοί σχεδιασμοί επιτύχουν και αποδυναμωθεί η Συρία είτε με διαμελισμό είτε με μια ελεγχόμενη ηγεσία με ανατροπή του Άσαντ, είτε με στρατιωτική κατάληψη, τότε βρίσκεται σε πιο ευάλωτη θέση το Ιράν. Σε αυτή τη σκληρή γεωστρατηγική αντιπαράθεση, όπου ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός έχει επιλέξει να βγει νικητής ακόμη και με πόλεμο, και ενώ η Συρία εδώ και τρία χρόνια φλέγεται, το Ιράν έχει υποστεί μια σειρά από διεθνείς κυρώσεις και βρίσκεται υπό διαρκή πολεμική απειλή από ΗΠΑ και Ισραήλ, εμπλέκονται και άλλες δυνάμεις, όπως είναι οι Ρωσία και Κίνα, δύο χώρες με μεγάλα συμφέροντα στη Συρία και πολύ μεγαλύτερα στο Ιράν. Το Ιράν, πρέπει να θυμίσουμε ότι, συμμετέχει ως παρατηρητής στον Oργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης, όπου πρωτοστατούν Ρωσία και Κίνα. Συνεπώς παρά τους διπλωματικούς ελιγμούς η υπόθεση του Ιράν εξακολουθεί να είναι στις στρατηγικές προτεραιότητες του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και σε άμεση εξάρτηση από τις εξελίξεις στη Συρία, όπου μαίνεται ο πόλεμος για την ανατροπή του Άσαντ.