Ο κορονοϊός είναι μια τρομερή ευκαιρία να πραγματωθεί αυτό που πρόβαλε ο αυτόχειρας Mark Fisher σαν καθήκον της αριστεράς: να πολιτικοποιηθεί η ψυχική υγεία.
Η εγχώρια καραντίνα αλλά και οι διάφορες μορφές που τα υγειονομικά μέτρα παίρνουν παγκοσμίως είναι μια ιστορική συνθήκη που ξεσκεπάζει έναν ιδεολογικό καρκίνο που φυτρώνει σαν άνθος για τους προνομιούχους αλλά σαν δηλητήριο για τους καταπιεσμένους: την ιδέα ότι η ψυχική μας κατάσταση είναι αποτέλεσμα αποκλειστικά των ατομικών βουλήσεων και πράξεων μας.
Η αντιμετώπιση του κορονοϊού είναι καθαρά πολιτική ενέργεια και η σύνδεση αυτής της πολιτικής ενέργειας με την ψυχολογία των πολιτών μοιάζει πλέον αυτονόητη. Το ζητούμενο όμως είναι να συνδέσουμε όχι μόνο τις υγειονομικές πρακτικές αλλά όλες τις κοινωνικές πρακτικές και σχέσεις με την ψυχολογία των πολιτών.
Έχουμε μπροστά στα μάτια μας μία αντίφαση του καπιταλισμού που όλο βαθαίνει και οξύνεται: από την μία παράγει μέρα με την μέρα ένα όλο και μεγαλύτερο σώμα γνώσης για την ψυχική υγεία και αναπτύσσει όλο και περισσότερες και καλύτερες θεραπευτικές πρακτικές για την εξασφάλιση της και από την άλλη αποτυγχάνει όλο και περισσότερο να εγγυηθεί αυτήν την ψυχική υγεία. Η κοινωνία αυτή δημιουργεί την ζήτηση για ένα προϊόν που όμως αδυνατεί να προμηθεύσει.
Η αντίφαση αυτή αναβλύζει σαν το νερό από μια γεώτρηση και πλημμυρίζει ολόκληρη την συλλογική συνείδηση. Όμως η συλλογική συνείδηση νομίζει ότι το νερό που την πλημμυρίζει είναι φυσικό φαινόμενο και όχι αποτέλεσμα ιστορικών, κοινωνικών διεργασιών.
Οι άνθρωποι εξεγείρονται όταν βλέπουν ότι η οικονομική τους κατάσταση, η αίσθηση της ελευθερίας τους, το αίσθημα δικαίου τους πνίγεται από την πολιτική διακυβέρνηση της κοινωνίας. Το τι θα έκαναν αν συνειδητοποιούσαν ότι, όχι οι προσωπικές τους επιλογές, αλλά η ίδια η δομή της κοινωνίας τους αρρωσταίνει την ψυχή, είναι ένα ερώτημα που οφείλουμε να κάνουμε την Ιστορία να απαντήσει.
Γιώργος Φ., Πάντειο
