Το ζήτημα της ονομασίας της γειτονικής χώρας και της σχέσης με τη χώρα μας, που αποτελούσε ένα αγκάθι για τα σχέδια ΗΠΑ-ΕΕ-ΝΑΤΟ στην περιοχή των Βαλκανίων, έπρεπε να λυθεί σύντομα. Η διαφοροποίηση των συνθηκών στη διεθνή σκηνή, οι σοβαρές εξελίξεις στην περιοχή και στη Μέση Ανατολή, με την αναβαθμισμένη παρουσία της Ρωσίας στην Ουκρανία, με τη προσάρτηση της Κριμαίας, με τις νέες συμμαχίες της με Συρία, Ιράν, η στάση της Τουρκίας, οδηγεί τη διοίκηση Τραμπ σε όξυνση του ανταγωνισμού με Ρωσία-Κίνα, με τυχοδιωκτικές ενέργειες, (βομβαρδισμό της Συρίας, ανακήρυξη της Ιερουσαλήμ πρωτεύουσας του Ισραήλ, απειλές σε Ιράν κλπ).
Στα πλαίσια αυτά, ήταν ζωτικής και επείγουσας σημασίας ο πλήρης έλεγχος των Δυτικών Βαλκανίων, με την ένταξη και της τελευταίας χώρας (πΓΔΜ) που έχει απομείνει, στο ΝΑΤΟ, έτσι ώστε να ασκηθεί μεγαλύτερη πίεση στη Σερβία που διατηρεί παραδοσιακούς δεσμούς και σχέσεις με τη Ρωσία. ΗΠΑ-ΝΑΤΟ δρομολογούν την κατασκευή νέων μεγάλων στρατιωτικών βάσεων και στη χώρα αυτή, δίπλα σε αυτές του Κοσόβου, της Αλβανίας (Αυλώνα, Δυρράχιο), της Ελλάδας, εργαλεία πολέμου και επαναχάραξης των συνόρων με το αίμα των λαών, ελέγχου των ενεργειακών διαδρόμων και ανάσχεσης της παρουσίας των αντιπάλων τους στην περιοχή. Αλλά και η ΕΕ θέλει να ενταχθούν στους κόλπους της χώρες που σήμερα είναι εκτός αυτής, όπως η Αλβανία, η πΓΔΜ, το Μαυροβούνιο, η Βοσνία - Ερζεγοβίνη και η Σερβία. Απαίτηση Αμερικανών και Ευρωπαίων ήταν να κλείσει το ζήτημα αυτό μέχρι τον Ιούνιο. Και οι κυβερνήσεις Τσίπρα-Ζάεφ, που έχουν δώσει τα διαπιστευτήριά τους σε Ουάσιγκτον-Βρυξέλλες, κάτω από σκληρές, παρατεταμένες, ωμές και αλλεπάλληλες πιέσεις δυτικών αξιωματούχων, μετά από 25 χρόνια εθνικιστικών ψυχώσεων και παροξυσμών, μέσα σε λίγους μήνες, συντεταγμένα και σε μια διατεταγμένη αποστολή, κατέληξαν σε μια συμφωνία ευρωατλαντικής κοπής.
Πέρα από το 1ο άρθρο της συμφωνίας που ορίζει την ονομασία του γειτονικού κράτους, η «ψυχή» της βρίσκεται στο 2ο άρθρο της, που προβλέπεται ότι η Ελλάδα θα στηρίξει την ένταξη της πΓΔΜ σε «διεθνείς οργανισμούς… και θα επιδιώξει ένταξη στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ υπό το όνομα και την ορολογία του άρθρου 1...». Γι΄αυτό η Συμφωνία έγινε δεκτή σε πανηγυρικό κλίμα από τον διεθνή Τύπο (ειδικά τον αμερικανοευρωπαϊκό), με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να εκδίδει ειδική Ανακοίνωση, να στέλνει συγχαρητήρια σε Τσίπρα-Ζάεφ και να μιλάνε όλοι για «θρίαμβο της διπλωματίας». Ο Γ. Γ. του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, ο Αμερικανός πρέσβης, Τζ. Πάιατ, η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Φεντερίκα Μογκερίνι, ο αρμόδιος επίτροπος για θέματα Διεύρυνσης, Γ. Χαν, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντ. Τουσκ, ο ειδικός απεσταλμένος του Γ. Γ. του ΟΗΕ για το Σκοπιανό, Μάθιου Νίμιτς, με εγκωμιαστικά σχόλια χαιρέτισαν τη δρομολογούμενη διευθέτηση. Τσίπρας-Ζάεφ προχώρησαν σε διαγγέλματα και αύριο Κυριακή προχωρούν στην υπογραφή της συμφωνίας στις Πρέσπες. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ως ΝΑΤΟϊκότερη των ΝΑΤΟϊκών, επαίρεται για τη Συμφωνία, θυμίζοντας ότι δεν «επιλύει» απλώς ένα διμερές θέμα, αλλά σχετίζεται με την ένταξη της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, φέρνοντας σε αμηχανία τη ΝΔ.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός μίλησε για τα πλεονεκτήματα της Συμφωνίας, επικαλούμενος την ισχύ του ονόματος έναντι όλων, με συνταγματική αναθεώρηση, το περιβόητο δηλαδή «erga omnes», που αποτελούσε το πιο δύσκολο εμπόδιο στον συμβιβασμό των δύο πλευρών, τον όρο ότι η «μακεδονική» γλώσσα ανήκει στην οικογένεια των Νότιων Σλαβικών γλωσσών, και διαχωρίζεται από την ελληνική-μακεδονική γλωσσική κληρονομιά, τη διευκρίνιση ότι η εθνότητα των «Μακεδόνων πολιτών» της γειτονικής χώρας δεν έχει καμία σχέση με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και τον Μέγα Αλέξανδρο και ότι υπηκοότητα ορίζεται ως «Μακεδόνες/πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας» («citizen of the Republic of North Macedonia), για τον αναβαθμισμένο γεωστρατηγικό ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή, αλλά και για την ενίσχυση της ήδη ισχυρής ελληνικής επιχειρηματικής παρουσίας στα Σκόπια.
Η κυβέρνηση έχει στο εσωτερικό της το πρόβλημα με το κόμμα των ΑΝΕΛ, που δηλώνουν ότι δεν θα ψηφίσουν τη συμφωνία, αλλά ευελπιστεί ότι θα βρεί «πρόθυμους» υποστηρικτές από τα άλλα κόμματα της αστικής αντιπολίτευσης. Και αναδεικνύεται εδώ και ο στρουθοκαμηλισμός της κυβέρνησης, που δεν βλέπει να υπάρχει πρόβλημα με τον συνεταίρο της, αλλά και ο κίβδηλος πατριωτισμός του Μακεδονομάχου Καμμένου, που για ένα τέτοιο μείζονος σημασίας ζήτημα, για το οποίο παλιότερα, κλαίγοντας κυριολεκτικά, δήλωνε ότι δεν θα στήριζε καμιά κυβέρνηση, τώρα να τα «διπλώνει» και προκειμένου να μη χάσει την καρέκλα, να στηρίζει την κυβέρνηση. Από την πλευρά του ο Ζάεφ, παρουσία του υπουργού Εξωτερικών και όλου του υπουργικού συμβουλίου, με καμάρι αλλά και με περίσσιο λακεδισμό (είναι λίγο σπάνιο και πολύ τολμηρό, κράτος να δέχεται να αλλάξει το συνταγματικό του όνομα), δήλωσε ότι «Με την επίλυση του ζητήματος θα γίνουμε μέλος του ΝΑΤΟ, η σημαία μας θα κυματίζει στον 30ο ιστό μπροστά στο ΝΑΤΟ»!
Η συμφωνία έχει έναν σπονδυλωτό χαρακτήρα, με πολλά βήματα, σε ένα μακρύ χρονοδιάγραμμα, με πολύμηνη διαδικασία σταδιακής εφαρμογής, οι όροι της μέχρι την οριστικοποίησή της είναι «στον αέρα», δημιουργεί όμως «τετελεσμένα» και νομικά «προηγούμενα», που είναι δύσκολο να αναστραφούν αν τελικά κάτι δεν πάει καλά με την τήρηση των συμφωνηθέντων. Μέσα από τις εξελίξεις αυτές διακρίνεται η υποτέλεια των αστικών τάξεων σε Ελλάδα και πΓΔΜ, που παρουσιάζουν το ΝΑΤΟ και την ΕΕ ως δυνάμεις που εγγυώνται την ασφάλεια και την ευημερία στην περιοχή, ενώ έχει αποδειχθεί με τραγικό τρόπο (εισβολή-κατοχή της Κύπρου, διαμελισμός της Γιουγκοσλαβίας, Ιράκ, Συρία, Λιβύη, κλπ), ότι είναι φονικές μηχανές πολέμων, επεμβάσεων και επιθέσεων κατά των λαών. Αντιδράσεις για τη Συμφωνία υπήρξαν, όπως αναμενόταν, για εθνικιστικούς ή αντιπολιτευτικούς λόγους στο εσωτερικό και των δυο χωρών.
Ο Πρόεδρος της πΓΔΜ, Ιβανόφ, προερχόμενος από το αντιπολιτευόμενο κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Γκρούεφσκι, VMRO- DPMNE, δεν δέχτηκε να ενημερωθεί από τον Πρωθυπουργό Ζάεφ για τη συμφωνία και μέσα από διάγγελμά του τη χαρακτήρισε ταπεινωτική για τη χώρα του. Για «αχρείαστο και ταπεινωτικό συμβιβασμό» μίλησε και ο πρώην πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, εκφράζοντας ακραίους εθνικιστικούς κύκλους εντός και εκτός της ΝΔ. Σε δύσκολη θέση βρίσκεται ο αρχηγός της ΝΔ, Κυρ. Μητσοτάκης, αφού υπάρχουν στους κόλπους της ισχυρά ακροδεξιά και εθνικιστικά ερείσματα και κύκλοι που έχουν δηλώσει ότι συμφωνούν με την «επίλυση» του ζητήματος στη βάση της συμφωνίας του Βουκουρεστίου, αλλά και πιεζόμενος από τον ξένο παράγοντα για «λύση» του ζητήματος τώρα. (Είναι άλλωστε παροιμιώδης η φράση του πατέρα του για το όνομα της γειτονικής χώρας ότι «σε δέκα χρόνια θα το έχουμε ξεχάσει» ή ακόμη και οι απόψεις της αδελφής του Ντόρας Μπακογιάννη και παράξενη η «σιωπή» της το τελευταίο διάστημα).
Ο Μητσοτάκης, χωρίς να εκφράζει την πολιτική θέση της ΝΔ επί της ουσίας της συμφωνίας, γιατί συμφωνεί με την ευρωατλαντική ολοκλήρωση των Δυτικών Βαλκανίων, ακροβατεί και προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το ζήτημα αντιπολιτευτικά, ζητάει παρέμβαση Παυλόπουλου («Θα ήθελα να παρέμβετε για να έρθει η συμφωνία στη Βουλή πριν υπογραφεί»), χαρακτηρίζει «βαθιά προβληματική συμφωνία με παραχώρηση της γλώσσας και της υπηκοότητας», μιλάει για «μυστική διπλωματία» που οδηγεί σε «εθνική υποχώρηση μη αποδεκτή» και υπέβαλε πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης. Σε διχασμό βρίσκεται το ετερόκλητο «Κίνημα αλλαγής», με την αρχηγό του, Φ. Γεννηματά, να διαφωνεί με τη συμφωνία και με όλους τους άλλους να συμφωνούν, έστω και με αστερίσκους (Θεοδωράκης, Καμίνης, Ανδρουλάκης, Θεοχαρόπουλος, Παπανδρέου, Ραγκούσης).
Είναι χαρακτηριστικό της ΝΑΤΟφροσύνης και της ευρωδουλείας πάντως όλων αυτών των αστικών κομμάτων (κυβέρνησης και αντιπολίτευσης) ότι δεν λένε κουβέντα για την «ταμπακιέρα», ενώ ακόμη και στα περίφημα εθνικιστικά και άμαζα Μακεδονομαχικά συλλαλητήρια ακούγεται «...Θέλουμε (τα Σκόπια) να μπούνε στο ΝΑΤΟ, θέλουμε να μπούνε στην Ευρωπαϊκή Ένωση»... Όλοι αυτοί εκφράζουν τον διακαή πόθο της ελληνικής αστικής τάξης για ανάδειξη της χώρας σε ενεργειακό και διαμετακομιστικό κέντρο, σε «ηγετική δύναμη στα Βαλκάνια» και «πυλώνα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή», σε ρόλο δηλαδή δραστήριου «πλασιέ» των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων.
Είναι βέβαιο ότι η συμφωνία αυτή δεν αποτελεί λύση για τους λαούς, όχι μόνο της Ελλάδας και της πΓΔΜ, αλλά συνολικά των Βαλκανίων. Ο «συμβιβασμός» αυτός δεν είναι προϊόν μιας ρεαλιστικής προσέγγισης του ζητήματος, αλλά προϊόν της υποτέλειας. Γιατί η λύση δεν βρίσκεται στην ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ, αλλά στην αποτροπή μιας τέτοιας εξέλιξης. Στην αποτροπή συνολικά των επικίνδυνων ΝΑΤΟϊκών σχεδιασμών στην περιοχή και στην πλήρη απομάκρυνσή του από την περιοχή.
Καμιά σταθερότητα, αντίθετα αποσταθεροποίηση και ανασφάλεια θα προκαλέσει η βαθύτερη ανάμιξη, παρουσία και οι ανταγωνισμοί των ιμπεριαλιστών στην περιοχή. Σε καμιά περίπτωση όμως δεν είναι άνευ σημασίας και το όνομα ή η χρήση συμβόλων, αλυτρωτικής προπαγάνδας, χαρτών με νέα σύνορα κλπ., που μπορεί να χρησιμοποιηθούν από τους μόνιμους υπονομευτές της ειρηνικής συμβίωσης των λαών, για τον έλεγχο των σφαιρών επιρροής και την εξυπηρέτηση των σκοπών τους. Αυτό θα σήμαινε την επιδίωξη λύσης, με άλλους όρους και προϋποθέσεις, χωρίς την ποδηγέτηση «κηδεμόνων», που να λαμβάνει υπόψη την ιστορική διαμόρφωση των λαών και τις πραγματικότητες του σήμερα, προϋποθέτοντας τη σαφή αποκήρυξη και απόρριψη κάθε άμεσης ή έμμεσης εδαφικής ή άλλης διεκδίκησης από τη μεριά της πΓΔΜ σε βάρος της Ελλάδας, όπως και από τη μεριά της Ελλάδας σε βάρος της πΓΔΜ. Ακόμη όμως και αν λυθούν τέτοια ή κάποια από αυτά τα ζητήματα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αυτό δεν σημαίνει ότι οι κίνδυνοι για τους λαούς της περιοχής θα εκλείψουν, όσο οι κάθε λογής ιμπεριαλιστές συνεχίζουν να λυμαίνονται τον τόπο.
Άλλωστε η ίδια η συμφωνία περιέχει το «σπέρμα» του αλυτρωτισμού, από τη στιγμή που αποδέχεται η ελληνική κυβέρνηση ως εθνικότητα τη μακεδονική και ως γλώσσα τη μακεδονική. Καθήκον των λαών της περιοχής είναι να αναπτύξουν τον αγώνα τους ενάντια στους αυτόκλητους προστάτες, να σταματήσει η αλυτρωτική προπαγάνδα, να υπάρξει αμοιβαία αναγνώριση του απαραβίαστου των συνόρων, της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας των χωρών, με στόχο τη διαφύλαξη της ειρήνης, την αλληλεγγύη και τη συνεργασία των λαών.
