Το 2007, με προεδρικό διάταγμα, καθιερώθηκε η 30η Σεπτέμβρη ως ημέρα μνήμης των εθνικών ευεργετών της χώρας μας. Η Ελλάδα, από τα πρώτα κιόλας χρόνια της σύστασής της ως ανξάρτητο κράτος, είχε την «τύχη» να βρίθει από τέτοιους ευεργέτες, προσωπικότητες του πλούτου, τα ονόματα των οποίων δόθηκαν στη συνέχεια σε δρόμους, σχολεία, νοσοκομεία, φυλακές κοκ.
Την τελευταία δεκαετία, τη δεκαετία της κρίσης δηλαδή, οι «μεγάλοι χορηγοί» βγήκαν ορμητικά στο προσκήνιο ενώ οι εκάστοτε κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης και αυτής των
ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, έφεραν και εξακολουθούν να φέρνουν προς κύρωση στο κοινοβούλιο, νομοσχέδια, το ένα μετά το άλλο, περί δωρεών διαφόρων ιδρυμάτων (Σταύρος Νιάρχος, Ωνάση κοκ). Δωρεών που αφορούν στον τομέα της Υγείας, της Παιδείας, της Πρόνοιας. Όμως, ποιο είναι το πραγματικό περιεχόμενο και ο στόχος των δωρεών και των χορηγειών των εκάστοτε ευεργετών, εν ζωή και μη, ποια η αξία τους για το αστικό κράτος και ποια η σημασία τους τελικά για το λαό;
Εξετάζοντας το ζήτημα από την πλευρά των διαφόρων «προθύμων» ευεργετών, δηλαδή του μεγάλου κεφαλαίου, σίγουρα το κίνητρο δεν ήταν και δεν είναι οι αγνές τους προθέσεις και τα βαθιά φιλανθρωπικά αισθήματά τους... Κίνητρο, σε κάθε περίπτωση, ήταν και είναι το κέρδος αφού κάθε «δωρεά» (βαρύγδουπα ποσά που στην πραγματικότητα αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό των κερδών των ολιγαρχών) ισοδυναμεί με αντίστοιχες φοροαπαλλαγές. Και βέβαια, δε θα μπορούσε κανείς να παραλείψει το γεγονός ότι όλες αυτές οι χορηγείες αποτελούν τελικά την κολυμβήθρα του Σιλωάμ για τις εργοδοτικές «αμαρτίες» των εν λόγω ευεργετών. Τι κι αν οι εργάτες σε διυλιστήρια, εργοστάσια κοκ πουλούν την εργατική τους δύναμη έναντι πινακίου φακής, τι κι αν εργάζονται κάτω από εξοντωτικές συνθήκες, τι κι αν τα εργατικά ατυχήματα διαδέχονται το ένα το άλλο; Η ανέργεση πτέρυγας καρκινοπαθών σε νοσοκομεία, οι δωρεές για την παιδεία, οι δωρεές ασθενοφόρων σίγουρα επισκιάζουν εγκλήματα όπως π.χ. αυτό του Λάτση στα ΕΛΠΕ, που είχε ως συνέπεια τον τραγικό θάνα-
το τριών εργατών από πυρκαγιά. Κατά τα άλλα, οι χορηγείες στο πυροσβεστικό σώμα αποτελούν κατά «κοινή» ομολογία φιλανθρωπική πράξη που προκαλεί συγκίνηση...
Όσον αφορά στο σκέλος του αστικού κράτους, είναι δεδομένο ότι στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος, οι παραχωρήσεις και διευκολύνσεις προς το μεγάλο κεφάλαιο είναι συνυφασμένες με την εφαρμοζόμενη κυβερνητική πολιτική. Μπορεί ο λαός να στενάζει κάτω από τα βάρβαρα μέτρα των εξοντωτικών μνημονίων και να απειλείται με έξωση από τα σπίτια του λόγω χρεών, όμως οι οφειλές των μεγαλοκαρχαριών προς το δημόσιο διαγράφονται εν μία νυκτί με τροπολογίες που ψηφίζονται στη Βουλή (βλ. τροπολογία σε νομοσχέδιο
δημοσίων υπαλλήλων που είχε κατατεθεί από την κυβέρνηση Σαμαρά το 2014, η οποία παραμένει ως έχει μέχρι και τις ημέρες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ). Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, οι δωρεές έρχονται να επισφραγίσουν τη νόμιμη φοροδιαφυγή του μεγάλου κεφαλαίου. Φοροδιαφυγή η οποία γίνεται με τις ευλογίες του αστικού κράτους ενώ το ίδιο αποποιείται των ευθυνών του και ρίχνει το μπαλάκι των δαπανών για ζωτικούς τομείς της κοινωνίας, όπως αυτός της Υγείας, στην ιδιωτική πρωτοβουλία ενώ ταυτόχρονα επαφίεται στις διάφορες χορηγείες για να ξεμπερδεύει με τα επαχθή δημόσια «έξοδα». Έτσι, για παράδειγμα, την ώρα που οι εργαζόμενοι πληρώνουν βαρύ τίμημα για την -κατά τα άλλα- Δημόσια και Δωρεάν Παιδεία, τα σχολεία είναι αντιμέτωπα με τις διαρκείς και διογκούμενες ελλείψεις σε υποδομές, ενώ οι εκπαιδευτικοί υποχρεώνονται, με τις υποδείξεις μάλιστα των Δημοτικών
Αρχών, να εκλιπαρούν τους εφοπλιστές για να τους χορηγήσουν εξοπλισμό. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του μεγαλοεφοπλιστή Μαρτίνου, ο οποίος έχει αυτοαναγορευτεί σε «μέγα χορηγό» των σχολείων της ανατολικής Αττικής. Τα παραδείγματα είναι πολλά και επιβεβαιώνουν περί του λόγου το αληθές.
δημοσίων υπαλλήλων που είχε κατατεθεί από την κυβέρνηση Σαμαρά το 2014, η οποία παραμένει ως έχει μέχρι και τις ημέρες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ). Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, οι δωρεές έρχονται να επισφραγίσουν τη νόμιμη φοροδιαφυγή του μεγάλου κεφαλαίου. Φοροδιαφυγή η οποία γίνεται με τις ευλογίες του αστικού κράτους ενώ το ίδιο αποποιείται των ευθυνών του και ρίχνει το μπαλάκι των δαπανών για ζωτικούς τομείς της κοινωνίας, όπως αυτός της Υγείας, στην ιδιωτική πρωτοβουλία ενώ ταυτόχρονα επαφίεται στις διάφορες χορηγείες για να ξεμπερδεύει με τα επαχθή δημόσια «έξοδα». Έτσι, για παράδειγμα, την ώρα που οι εργαζόμενοι πληρώνουν βαρύ τίμημα για την -κατά τα άλλα- Δημόσια και Δωρεάν Παιδεία, τα σχολεία είναι αντιμέτωπα με τις διαρκείς και διογκούμενες ελλείψεις σε υποδομές, ενώ οι εκπαιδευτικοί υποχρεώνονται, με τις υποδείξεις μάλιστα των Δημοτικών
Αρχών, να εκλιπαρούν τους εφοπλιστές για να τους χορηγήσουν εξοπλισμό. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του μεγαλοεφοπλιστή Μαρτίνου, ο οποίος έχει αυτοαναγορευτεί σε «μέγα χορηγό» των σχολείων της ανατολικής Αττικής. Τα παραδείγματα είναι πολλά και επιβεβαιώνουν περί του λόγου το αληθές.
Κλείνοντας, αυτός που για ακόμα μία φορά την πληρώνει είναι ο λαός. Φυσικά, κάθε φοροαπαλλαγή του μεγάλου κεφαλαίου μετακυλύει το κόστος των «ευεργεσιών» στην τσέπη
των λαϊκών στρωμάτων. Οι εργαζόμενοι, οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι, τα πλατιά λαϊκά στρώματα βρίσκονται αντιμέτωποι με τη διπλή καταλήστευση. Από τη μια μεριά, η φοροληστρική πολιτική -ιδιαίτερα αυτή των μνημονίων- εξανεμίζει καθημερινά εδώ και μια δεκαετία τα εισοδήματά τους, χωρίς φυσικά να απολαμβάνουν ακόμα και τα στοιχειώδη αγαθά του λεγόμενου κοινωνικού κράτους (υγεία, παιδεία, πρόνοια, κοινωνική ασφάλιση). Την ίδια στιγμή, το αστικό κράτος και οι κυβερνήσεις επιδίδονται σε μια ακραία επιχείρηση εξωραϊσμού του μεγάλου κεφαλαίου, για να συγκαλύψουν την ασύδοτη κερδοφορία του, που γίνεται πάνω στο έδαφος της πιο βάρβαρης καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και καταπίεσης των εργαζομένων. Και μπροστά σ’ όλα αυτά οι εργαζόμενοι και ο λαός θα πρέπει να λένε και «ευχαριστώ» στα μεγάλα αρπακτικά της ζωής τους.
των λαϊκών στρωμάτων. Οι εργαζόμενοι, οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι, τα πλατιά λαϊκά στρώματα βρίσκονται αντιμέτωποι με τη διπλή καταλήστευση. Από τη μια μεριά, η φοροληστρική πολιτική -ιδιαίτερα αυτή των μνημονίων- εξανεμίζει καθημερινά εδώ και μια δεκαετία τα εισοδήματά τους, χωρίς φυσικά να απολαμβάνουν ακόμα και τα στοιχειώδη αγαθά του λεγόμενου κοινωνικού κράτους (υγεία, παιδεία, πρόνοια, κοινωνική ασφάλιση). Την ίδια στιγμή, το αστικό κράτος και οι κυβερνήσεις επιδίδονται σε μια ακραία επιχείρηση εξωραϊσμού του μεγάλου κεφαλαίου, για να συγκαλύψουν την ασύδοτη κερδοφορία του, που γίνεται πάνω στο έδαφος της πιο βάρβαρης καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και καταπίεσης των εργαζομένων. Και μπροστά σ’ όλα αυτά οι εργαζόμενοι και ο λαός θα πρέπει να λένε και «ευχαριστώ» στα μεγάλα αρπακτικά της ζωής τους.
Μυρτώ Σ.
Το άρθρο είναι δημοσιευμένο στο περιοδικό Πορεία που μόλις κυκλοφόρησε.