Την ώρα που η Τουρκία επιτίθεται και σφαγιάζει τους Κούρδους της Βόρειας Συρίας, έχοντας την έγκριση του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και παράλληλα στέλνει γεωτρύπανα στην κυπριακή ΑΟΖ, η υποτελής κυβέρνηση της ΝΔ, μετά τις αμφίσημες δηλώσεις Πομπέο, αναλώνεται σε υποτονικές παρεμβάσεις κατά της τούρκικης επιθετικότητας, «αδειάζοντας» το Κυπριακό, καλύπτοντας ουσιαστικά τη στάση του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και επιχειρώντας να εμφανίσει ότι οι ΗΠΑ έχουν μία δήθεν σθεναρή στάση υπέρ της Ελλάδας και σε βάρος της Τουρκίας!
Και ναι μεν στο μέτωπο της διεθνούς πολιτικής, για το μείζον θέμα της τουρκικής εισβολής, η ΝΔ καλύπτεται πίσω από τις άσφαιρες κυρώσεις της Ε.Ε., ωστόσο στο μέτωπο της οικονομίας τα πράγματα πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο. Ήδη, το «αναπτυξιακό» πολυνομοσχέδιο, που θα βάλει ταφόπλακα στις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, θα συνθλίψει παραπέρα τους μισθούς και θα ελέγξει ασφυκτικά τα συνδικάτα, βρίσκεται για συζήτηση και ψήφιση στη Βουλή, με τους εργαζόμενους να παίρνουν θέση μάχης. Η πρόθεση της κυβέρνησης να καταρτίσει άρον-άρον το διαβόητο «Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης» μέσω του οποίου θα απαλλάξει από κάθε εμπόδιο (εργασιακό, περιβαλλοντολογικό, γραφειοκρατικό, κ.α.) το «επενδυτικό» κεφάλαιο, δίνοντάς του παράλληλα κάθε διευκόλυνση (πολιτική, οικονομική, κοινωνική), σε βάρος προφανώς του λαού και του τόπου, έχει κινητοποιήσει συνδικάτα, οργανώσεις και φορείς.
Από την άλλη πλευρά, πανηγυρίζουν κυβέρνηση και ολιγαρχία για τη «σταθερότητα» της ελληνικής οικονομίας που επέτρεψε δανεισμό με αρνητικό επιτόκιο -0,02%, κατά την πρόσφατη δημοπρασία εντόκων γραμματίων τρίμηνης διάρκειας. Με δεδομένους τους κινδύνους στη διεθνή σκηνή (στρατιωτικές επεμβάσεις, εμπορικοί πόλεμοι, οικονομική αστάθεια, κλπ.), με δεδομένο τον κορεσμό και την επισφάλεια σε μετοχές και ακίνητα, με δεδομένο το ελληνικό «ματωμένο μαξιλάρι» των 26 δις €, με δεδομένο το ότι οι πληρωμές των δανείων της χώρας μας έχουν μετατεθεί για μετά το 2032, με δεδομένο το σχέδιο για το νέο πακέτο κρατικών εγγυήσεων στις ντόπιες τράπεζες και με δεδομένη την προσφορά «γη και ύδωρ» από την κυβέρνηση, ο «επενδυτής» «παρκάρει» για τρεις μήνες τα χρήματά του, πληρώνοντας 20 λεπτά για κάθε 1.000 €.
Πρόσφατα, ήρθε στο προσκήνιο το ζήτημα του προσχεδίου του Προϋπολογισμού 2020, το οποίο δεν φαίνεται να ικανοποιεί τους δανειστές, όπως αποδείχθηκε στο περιθώριο του Eurogroup της προπερασμένης Δευτέρας. Ο προβλεπόμενος σχεδιασμός, για αύξηση κατά 2,8% του ΑΕΠ, δεν πείθει καθόλου τους Ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών, οι οποίοι «βλέπουν» «δημοσιονομικό κενό» της τάξης του 1,231 δις € για το οποίο θα πρέπει να παρθούν νέα αντιλαϊκά μέτρα. Κατά συνέπεια, οι μισές τουλάχιστον από τις εξαγγελίες Μητσοτάκη στη ΔΕΘ μάλλον τινάζονται στον αέρα!
Πάντως το συνολικό πακέτο των μέτρων, μαζί με τα προαπαιτούμενα της τέταρτης «μεταμνημονιακής αξιολόγησης», θα «κλειδώσει» στο Eurogroup της 4ης Δεκέμβρη, αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση της νέας Έκθεσης της Κομισιόν.
Να θυμίσουμε πως το προσχέδιο του Προϋπολογισμού 2020 έχει σταλεί ήδη στην Κομισιόν, αναμορφωμένο σε σχέση με αυτό που κατατέθηκε στην ελληνική Βουλή. Ας δούμε, όμως, από πιο κοντά το προσχέδιο.
★★★
Α) Για την υποτιθέμενη «ανάπτυξη» -και άρα αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,8% (δηλ. σε 197,31 από 190 δις € φέτος)- η κυβέρνηση φιλοδοξεί αφενός να ανεβάσει τους ρυθμούς των νέων «επενδύσεων» στο 13,1% για το 2020, μέσω της επιδότησής τους από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), καθώς και όλων των ευεργετικών μέτρων του «αναπτυξιακού» νόμου και αφετέρου να αυξήσει τις εξαγωγές κατά 5,1%. Εννοείται ότι, σε περίπτωση μη επίτευξης των στόχων, υπάρχει πάντα η προσφυγή είτε στην παραπέρα περικοπή των κοινωνικών δαπανών (Υγεία, Παιδεία, Πρόνοια, Πολιτισμός), είτε στο μόνιμο ανθρώπινο υποζύγιο.
Το κρατικό χρέος φθάνει τα 331 δις € (167% του ΑΕΠ), ενώ οι τόκοι εξυπηρέτησής του στα 6,15 δις € (3,1% του ΑΕΠ).
Β) Η κυβέρνηση «προβλέπει» «δημοσιονομικό χώρο» που θα προέλθει από την αύξηση του «πρωτογενούς» πλεονάσματος στο 3,56% του ΑΕΠ. Ας το δούμε πιο προσεκτικά. Με αυτό το πλεόνασμα του «πλεονάσματος», που εκτιμιέται στα 118 εκατ. €, μαζί με τα 1,2 δις € των επιστροφών από κέρδη των κεντρικών τραπεζών της Ευρώπης που «τζόγαραν» στα ελληνικά ομόλογα, θα τροφοδοτηθούν τα «αναπτυξιακά» μέτρα παροχών στο ντόπιο και ξένο κεφάλαιο (σχετικά στο «αναπτυξιακό» Ν/σ, δες Λ.Δ. φ. 387/21.09.2019). Ήδη, για το διάστημα Γενάρη-Σεπτέμβρη το ματωμένο «πρωτογενές» πλεόνασμα διαμορφώθηκε στα 4,479 δις €, έναντι στόχου 1,467 δις €.
Γ) Οι εξαγγελίες Μητσοτάκη στη Θεσσαλονίκη, με τον πομπώδη αλλά απατηλό τίτλο «φοροελαφρύνσεις και μέτρα ενίσχυσης νοικοκυριών», ύψους 1,2 δις €, αφορούσαν: επίδομα 2.000 € για κάθε παιδί που γεννιέται (δαπάνη 135 εκατ. €), ένταξη βρεφικών ειδών και κρανών ασφαλείας στο χαμηλό συντελεστή (δαπάνη 12 εκατ. €), αναμόρφωση φορολογίας στα νοικοκυριά με εισαγωγικό συντελεστή 9% και αύξηση του αφορολόγητου για κάθε παιδί (δαπάνη 281 εκατ. €). Αυτά όλα κι όλα για τα λαϊκά νοικοκυριά, με συνολική δαπάνη να φθάνει τα 428 εκατ. €.
Όμως ο κύριος όγκος των εξαγγελιών αφορούσε στις επιχειρήσεις και συγκεκριμένα: μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών (δαπάνη 123 εκατ. €), μείωση φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων από το 28% στο 24% (δαπάνη 566 εκατ. €), μείωση φορολογίας διανεμομένων κερδών από το 10% στο 5% (δαπάνη 69 εκατ. €), τριετή αναστολή ΦΠΑ στις νέες οικοδομές -βλέπε Ελληνικό- (δαπάνη 26 εκατ. €). Δηλαδή ένα σύνολο 772 εκατ. €.
Γι’ αυτήν την ανισοβαρή κατανομή προβλέπονται αντίστοιχα «ισοδύναμα» μέτρα. Έτσι, για να καλυφθούν οι «απώλειες φορολογικών εσόδων», εξαιτίας δήθεν των λαϊκών φοροελαφρύνσεων που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, προβλέπονται: 1) περιορισμός των υπό εκτέλεση λειτουργικών και άλλων δαπανών, προφανώς σε Υγεία, Παιδεία, Πρόνοια (εξοικονόμηση 500 εκατ. €, 2) αναδιάρθρωση (δηλ. μείωση) του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) με ενίσχυση του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους (εξοικονόμηση 170 εκατ. €), 3) αύξηση εσόδων Γενικής Κυβέρνησης (εξοικονόμηση 134 εκατ. €), 4) Μείωση δαπανών Γενικής Κυβέρνησης (εξοικονόμηση 80 εκατ. €), 5) καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και διεύρυνση της φορολογικής βάσης μέσω της αύξησης του ορίου πληρωμών με πλαστικό χρήμα στο 30% του λαϊκού εισοδήματος. Μισθωτοί, συνταξιούχοι και αγρότες θα πρέπει να συγκεντρώνουν ηλεκτρονικές αποδείξεις ίσες με το 30% του εισοδήματός τους. Αν δεν καλυφθεί το όριο, το ακάλυπτο μέρος θα φορολογείται με τον εισαγωγικό συντελεστή της φορολογικής κλίμακας 9%! (εξοικονόμηση 642 εκατ. €), 6) αύξηση εσόδων με νέες μορφές Airbnb (εξοικονόμηση 60 εκατ. €), 7) «εξορθολογισμός» του συστήματος αντικειμενικών αξιών ακινήτων και παράλληλη επέκταση σε άλλες 7.000 περιοχές, παρασύροντας τον ΕΝΦΙΑ, τους φόρους σε γονικές παροχές, κληρονομιές και μεταβιβάσεις, το τέλος ακίνητης περιουσίας (περιλαμβάνεται στους λογαριασμούς της ΔΕΗ), κλπ. (εξοικονόμηση 142 εκατ. €), 8) επιτάχυνση επίλυσης φορολογικών διαφορών που εκκρεμούν στα διοικητικά δικαστήρια (εξοικονόμηση 50 εκατ. €). Εννοείται πως τα περισσότερα απ’ αυτά τα ισοδύναμα μέτρα θα έχουν σοβαρές επιπτώσεις στο λαϊκό εισόδημα. Κατά συνέπεια, εύλογα διαπιστώνει κανείς πως η κυβέρνηση ό,τι αφαιρεί από τη μία μεριά, το φορτώνει στην άλλη.
Γ) Παρά το παραμύθι της «φοροελάφρυνσης», γίνεται αμέσως αντιληπτή η αύξηση της φοροληστείας. Μία ματιά στο προσχέδιο δείχνει αύξηση των φόρων κατά 800 εκατ. € (από 51 δις € στα 51,8 δις €), κυρίως από την εκτίναξη των εμμέσων φόρων και του ΦΠΑ στα είδη λαϊκής κατανάλωσης.
Δ) Στον αντίποδα, ο φόρος εισοδήματος σε «νομικά πρόσωπα» (κάθε λογής εταιρείες) μειώνεται κατά 460 εκατ. €. Να σημειώσουμε πως ο φόρος που αναλογεί στις κάθε είδους εταιρείες αποτελεί μόλις το 7,6% της συνολικής μάζας των φόρων!
Ε) Το ποσοστό της επίσημης ανεργίας προβλέπεται στο 15,6% (από 17,4% φέτος). Αποτελεί επιτομή των ευέλικτων σχέσεων εργασίας, ο ορισμός του «ανέργου» της ΕΣΥΕ –που εξειδικεύεται στον Καν. Ε.Ε. 1897/2000 (L228/18/8.9.2000). Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο 1 και το Παράρτημα Ι του Κανονισμού, άνεργα ορίζονται: «Άτομα ηλικίας 15 έως 74 ετών τα οποία: α) δεν έχουν εργασία κατά την εβδομάδα αναφοράς, δηλαδή δεν είχαν μισθωτή εργασία ούτε μη μισθωτή εργασία (για μια ώρα τουλάχιστον), β) ήταν διαθέσιμα για εργασία, δηλαδή για έναρξη δραστηριότητας ως μισθωτοί ή μη μισθωτοί εντός δύο εβδομάδων από την εβδομάδα αναφοράς, γ) αναζητούσαν ενεργά απασχόληση, δηλαδή είχαν πραγματοποιήσει συγκεκριμένες ενέργειες με σκοπό την εξεύρεση μισθωτής ή μη μισθωτής απασχόλησης για περίοδο τεσσάρων εβδομάδων που λήγει στο τέλος της εβδομάδας αναφοράς, ή τα οποία είχαν βρει εργασία και θα την άρχιζαν εντός τριών μηνών το πολύ».
Ζ) Για άλλη μία φορά, η κρατική χρηματοδότηση προς τους φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης μειώνεται κατά 550 εκατ. €, δείχνοντας σταθερά προς την κατεύθυνση του τρίτου πυλώνα των προγραμμάτων της ιδιωτικής ασφαλιστικής κάλυψης, προς τον οποίο σπρώχνονται βίαια οι μισθωτοί. Τη μείωση αυτή της χρηματοδότησης, η κυβέρνηση επιχειρεί προς το παρόν να αντισταθμίσει με την αύξηση των κρατικών εργοδοτικών εισφορών κατά 13,33% βάσει του Ν.4387/2016 (το 2017 ποσοστό ασφαλιστικών εισφορών 3,33%, το 2018 6,67%, το 2019 10%, το 2020 και εφεξής 13,33%) που αφορά τους δημοσίους υπαλλήλους (συγκεκριμένα τους τακτικούς και μετακλητούς υπαλλήλους του Δημοσίου, της Βουλής, των ΝΠΔΔ και των ΟΤΑ α' και β' βαθμίδας, τους ιερείς και τους υπαλλήλους των Εκκλησιαστικών Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, των σωμάτων ασφαλείας και του πυροσβεστικού σώματος, τα αιρετά όργανα, δηλ. βουλευτές και δημάρχους).
Τα συνολικά έσοδα των φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης εκτιμάται ότι θα φτάσουν τα 43,338 δις € και τα έξοδα τα 41,495 δις €, στοιχείο που προμηνύει σοβαρές ανατροπές στα Ασφαλιστικά Ταμεία, τον ΟΑΕΔ, τον ΟΠΕΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ.
Η) Με τα μέχρι τώρα δεδομένα ο προϋπολογισμός δεν περιλαμβάνει κανένα ποσό για επιστροφή αναδρομικών προς τους συνταξιούχους για περικοπές που έχουν κριθεί αντισυνταγματικές από τα αρμόδια δικαστήρια, ή και από το ΣτΕ.
★★★
Οι άξονες του προσχεδίου εμφανίζονται εδώ σαν βυζαντινό παλίμψηστο! Γιατί εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι πίσω από τις διατυπώσεις, κρύβονται οι δόλιοι κυβερνητικοί στόχοι εξοβελισμού των εργατολαϊκών στρωμάτων, που συνεπάγονται παραπέρα μείωση των μισθών και των συντάξεων, νέα αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης, μηδενισμό των δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα, στους τομείς της Παιδείας, Υγείας και της Κοινωνικής Ασφάλισης.
Σε ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση κινείται το προσχέδιο σε ό,τι αφορά τα ντόπια και ξένα μονοπώλια, αλλά και τους δανειστές-τοκογλύφους. Γι’ αυτούς όλους συνεπάγονται εκτεταμένα επενδυτικά κίνητρα, νέες περικοπές στη φορολογία των επιχειρήσεων, νέα μείωση στις εργοδοτικές εισφορές, επέκταση των συστημάτων μερικής απασχόλησης και αμοιβής, κλπ.
Όλο το προσχέδιο είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα που καθορίζει το καθεστώς της εξάρτησης και της υποτέλειας, με κύριο βάρος το ξεθεμελίωμα των εργασιακών σχέσεων (μισθοί, συντάξεις, ωράρια, συνδικάτα), τη διάλυση του κοινωνικού και την αποθέωση του «επιτελικού» κράτους, τη νεοφιλελευθεροποίηση της κρατικής μηχανής, το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και των υποδομών στα ντόπια και ξένα μονοπώλια και την εξυπηρέτηση του τεράστιου χρέους. H κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει σχεδιάσει μια μεγάλης κλίμακας φοροεπίθεση στα εισοδήματα των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων, που συνδυάζεται με την ταυτόχρονη καθήλωση των κρατικών κοινωνικών δαπανών για την Παιδεία, την Yγεία, την Πρόνοια, την Aσφάλιση, τον Πολιτισμό.
Πρόκειται για την ολοκλήρωση της οικονομικής καταστροφής εκατοντάδων χιλιάδων εργατολαϊκών νοικοκυριών. Όπως φαίνεται, το οικονομικό στράγγισμα του λαού μπορεί και δημιουργεί κάθε είδους αξιοθρήνητα «πρωτογενή» πλεονάσματα. Και γνωρίζουμε σε ποια κατεύθυνση οδεύουν αυτά τα πλεονάσματα των κρατικών εσόδων που προέρχονται φυσικά από την ανελέητη φοροαφαίμαξη και τη ληστεία των λαϊκών εισοδημάτων. Ας το ξεκαθαρίσουμε: Ένα 80% περίπου των συνολικών κρατικών εσόδων θα πάνε για την εξυπηρέτηση (τόκοι και χρεολύσια) του κρατικού χρέους στους ξένους δανειστές-τοκογλύφους του καταχρεωμένου ελληνικού κράτους, ομήρου των μεγαλοδανειστών του. Αυτό δείχνει η κυβερνητική πολιτική που έχει μετατρέψει τον κρατικό προϋπολογισμό σε πηγή αποστράγγισης των εισοδημάτων του ελληνικού λαού, τεράστιο μέρος των οποίων μεταγγίζεται στις τσέπες των αρπαχτικών του χρηματιστικού κεφαλαίου.
Το προσχέδιο που κατατίθεται δεν έχει καμιά οικονομική σοβαρότητα, αποτελεί πολιτικό προπέτασμα καπνού και μοναδική αξία του είναι ότι αποκαλύπτει πόσο επικίνδυνα εκτός τόπου και χρόνου βρίσκονται οι συντάκτες του. Το σημερινό ελληνικό πρόβλημα δεν είναι η απατηλή επίτευξη πλεονάσματος ούτε η βιωσιμότητα του χρέους, αλλά πρώτα και κύρια η βιωσιμότητα του λαού, που πνίγεται από το καθεστώς της ξένης εξάρτησης και της ντόπιας ολιγαρχίας. Και η αποτίναξη αυτού του σάπιου καθεστώτος προϋποθέτει ένα παλλαϊκό μέτωπο αντίστασης, κάτω από την καθοδήγηση ενός πρωτοπόρου πολιτικού υποκειμένου.