Η προέλαση των λεγόμενων τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους σε Συρία και Ιράκ και η κατάληψη μεγάλων περιοχών και πλουτοπαραγωγικών πηγών στις χώρες αυτές έχει δημιουργήσει ένα χαώδες σκηνικό μιας εκτεταμένης πολεμικής σύρραξης στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, με ρευστά χαρακτηριστικά και άγνωστες συνέπειες.
Για να σχηματιστεί, καταρχάς, μια ολοκληρωμένη εικόνα για τα γεγονότα θα πρέπει να εξετάσουμε την ίδια την προέλευση και τη δημιουργία του Ισλαμικού Κράτους (Ι.Κ.).
Πριν πάρουν τα πράγματα τη σημερινή τροπή σε Ιράκ, Συρία και σ' όλη την ευρύτερη περιοχή, ο ηγέτης του τωρινού «Ι.Κ.», οι «τζιχαντιστές» του και τα παρακλάδια τους, φιγουράριζαν ανάμεσα στις βασικές δυνάμεις των καλούμενων «αντικαθεστωτικών» που μάχονταν εναντίον του συριακού στρατού και του Άσαντ. Τις δυνάμεις αυτές συντόνιζαν, χρηματοδοτούσαν, εξόπλιζαν και εξαπόλυαν από γειτονικά ορμητήρια σε πολεμικές επιχειρήσεις στη Συρία, οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές και οι «πρόθυμοι» σύμμαχοί τους, με κατανομή ιδιαίτερου ρόλου στις αντιδραστικές πετρελαιομοναρχίες του Κόλπου. Ο εξορκισμένος τώρα από τις ΗΠΑ αρχηγός του «Ι.Κ.», φωτογραφίζονταν να συνεδριάζει, να χαριεντίζεται και να συνεντευξιάζεται... για χάρη της «ελευθερίας», μρ τον ίδιο τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι, μόλις πριν ένα-ενάμισυ χρόνο!
Στόχος των ΗΠΑ ήταν (και παραμένει) η ανατροπή της κυβέρνησης του Άσαντ και η εγκαθίδρυση κυβέρνησης ανδρεικέλων. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, απαραίτητη προϋπόθεση ήταν η ταυτόχρονη εξαπόλυση πολέμου των ιμπεριαλιστών κατά της Συρίας, με βάση σχέδιο γενικής κλιμάκωσης των αμερικανονατοϊκών βομβαρδισμών και εισβολής κατά τα πρότυπα του πολέμου εναντίον της Λιβύης.
Το σχέδιο αυτό ναυάγησε και ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή στα τέλη του περσινού καλοκαιριού (για να επανέλθει πλέον με νέους όρους, αναπροσαρμογές και περιπλοκές, ξανά τώρα στην ημερήσια διάταξη).
Ο ακραίος φονταμενταλιστικός χαρακτήρας του Ι.Κ. είναι, καιρό τώρα, γνωστός τόσο στα ιμπεριαλιστικά επιτελεία των Αμερικανο- ευρωπαίων όσο και στα ΜΜΕ των δυτικών χωρών, τα οποία όμως πέρναγαν στα «ψιλά» τους εκβιασμούς, τα βασανιστήρια και τους αποκεφαλισμούς που ήδη διέπρατταν οι τζιχαντιστές του Ι.Κ., ενώ συνειδητά υποβάθμιζαν ή και απέκρυπταν αυτή την πτυχή του ζητήματος.
Από τη στιγμή, όμως, που το -μέχρι πρότινος πριμοδοτούμενο από ΗΠΑ και ΕΕ- Ι.Κ. άλλαξε «γραμμή πλεύσης» και άρχισε να υλοποιεί τις δικές του επιδιώξεις αναζητώντας μερίδιο από την πολεμική λεία, ανασύρθηκε από τα αρχεία των δυτικών ΜΜΕ ένα πλήθος ειδήσεων, εικόνων και βίντεο φρίκης και αποκεφαλισμών, σε μια προσπάθεια πρόκλησης «σοκ και δέους» παγκοσμίως, πρακτική που εφάρμοσαν τα φερέφωνα των δυτικών ιμπεριαλιστών και οι διάφοροι απολογητές τους, με σκοπό να δημιουργηθεί σύγχυση και ανασφάλεια στις λαϊκές μάζες. Έτσι, μέσω μιας αριστοτεχνικά στημένης προπαγάνδας, οι μέχρι πρότινος υποτιθέμενοι «μαχητές της ελευθερίας» της «Συριακής Αντιπολίτευσης» που πολεμούσαν το καταπιεστικό καθεστώς Άσαντ, πιστοί στρατιώτες των Δυτικών, μετατράπηκαν, εν μία νυκτί, σε ακραίους ισλαμιστές τρομοκράτες που απειλούν τον «πολιτισμένο» κόσμο.
Ο αμερικανικός σχεδιασμός εγκαθίδρυσης εξουσίας ανδρεικέλων στη Συρία, εξακολουθεί να έχει σαν βασικό ένοπλο στήριγμα τους ισλαμιστές του λεγόμενου «Ελεύθερου συριακού στρατού», ο οποίος όμως δεν διαθέτει προς το παρόν ούτε την απαραίτητη δύναμη κρούσης ούτε το επίπεδο εκπαίδευσης για την αντιμετώπιση των δυνάμεων του Άσαντ. Γι' αυτό και οι αμερικανικές υπηρεσίες, διαθέτοντας εκατομμύρια δολαρίων, εκπονούν και προωθούν σχέδια στρατολόγησης ισλαμιστών μισθοφόρων από διάφορες χώρες, και συστηματικής εκπαίδευσής τους σε στρατόπεδα του Κατάρ ή τη Σαουδική Αραβία (για να σταλούν στη συνέχεια στις γραμμές του εν λόγω «Ελεύθερου συριακού στρατού»...).
Οι Αμερικανοί ωστόσο, εκτός απ' τους παραπάνω, έχουν πλέον βάλει άμεσα στη στρατιωτικοπολεμική σκακιέρα κι άλλους σημαντικούς παράγοντες, όπως είναι το Κουρδικό. Αν και οι ΗΠΑ έχουν ξεκινήσει τώρα μια νέα σταυροφορία, η πολεμική δράση σε μια εκτεταμένη περιοχή σε Ιράκ και Συρία, δεν είναι μια απλή και εύκολη υπόθεση. Η προοπτική επικυριαρχίας, εκεί, των ΗΠΑ, η πιθανή αλλαγή συνόρων και η ίδρυση Κουρδικού κράτους αφορά και εμπλέκει πολλούς, ανατρέπει ισορροπίες και γι' αυτό προκαλεί αντιδράσεις και κρατιούνται αποστάσεις από διάφορες πλευρές.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Τουρκίας.
Η Τουρκία, σε σύμπλευση με τις επιταγές των Δυτικών ιμπεριαλιστών, επιχειρεί να πλασαριστεί ως ηγέτιδα περιφερειακή δύναμη στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, διστάζοντας όμως να υλοποιήσει το κύριο αίτημα των Αμερικανο-ευρωπαίων για χερσαία εισβολή των δυνάμεών της στο έδαφος της Συρίας, με αφορμή τα γεγονότα στο Κομπάνι. Ένας επιπλέον στόχος που επιδιώκεται από την τουρκική πλευρά είναι η εξάλειψη οποιασδήποτε αυτόνομης κουρδικής πολιτικής οντότητας κοντά στα σύνορά της, ενώ ιδιαίτερες είναι και οι σχέσεις που αναπτύσσει με τους τζιχαντιστές, μέσω μιας πολιτικής ανοχής, αν όχι πριμοδότησης.
Την ίδια στιγμή, ΗΠΑ, Γερμανία και Γαλλία, αξιοποιώντας τις διάφορες εθνοτικές και θρησκευτικές ιδιαιτερότητες των λαών στις χώρες αυτές, έρχονται να «βοηθήσουν» με διάφορους τρόπους, επιλεκτικά πάντα, συγκεκριμένους πληθυσμούς που πλήττονται άμεσα από τους τζιχαντιστές του Ι.Κ., σε μια προσπάθεια εξεύρεσης στηριγμάτων στην περιοχή. Αυτό πιστοποιούν, άλλωστε, και οι παροχές στρατιωτικού εξοπλισμού στους Κούρδους του Βορείου Ιράκ, η υποστήριξη των Κούρδων της Συρίας, που μάχονται στο Κομπάνι, οι διάφοροι βομβαρδισμοί επιλεγμένων στόχων σε Συρία και Ιράκ, αλλά και οι σχέσεις που επιδιώκεται να οικοδομηθούν με τις δυνάμεις αυτές. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι απώτερος γεωπολιτικός στόχος των Αμερικανών και των συμμάχων τους είναι η καλλιέργεια ευνοϊκών συνθηκών για την όσο το δυνατόν καλύτερη προώθηση των συμφερόντων τους στην πλούσια και ύψιστης γεωστρατηγικής σημασίας περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Καθίσταται, πλέον, σαφέστατος ο τρόπος με τον οποίο οι ιμπεριαλιστές των ΗΠΑ και της ΕΕ επιχειρούν, μέσω μιας προπαγάνδας της λήθης, να αυτοπροβληθούν ως οι σωτήρες και οι εγγυητές της παγκόσμιας τάξης και ασφάλειας και της ελευθερίας των λαών, από τη στιγμή που σε αγαστή συνεργασία με τους κατά τόπους λακέδες τους έχουν επιδοθεί σε ασύλληπτες θηριωδίες, με εκατόμβες νεκρών και ανυπολόγιστες καταστροφές για τους λαούς που βρέθηκαν μπροστά τους. Αφήνονται, με άλλα λόγια, στο απυρόβλητο όλοι οι πρόσφατοι Ισραηλινοί βομβαρδισμοί και οι εκατοντάδες νεκροί που άφησαν πίσω τους στο παλαιστινιακό έδαφος. Συγκαλύπτονται οι διωγμοί και τα βασανιστήρια που διαπράττουν οι υποταγμένες στις ΗΠΑ πετρελαιομοναρχίες του Κόλπου σε βάρος των λαών τους ή οι αποκεφαλισμοί ανθρώπων που αποτελούν νόμο στα κράτη αυτά. Επιχειρείται, ακόμη, να διαγραφούν από τη μνήμη των λαών οι θηριωδίες και οι εκατοντάδες χιλιάδες θάνατοι που προκάλεσαν οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στους πολέμους του Αφγανιστάν, του Ιράκ και της Λιβύης, όπου ξεκληρίστηκαν ολόκληροι πληθυσμοί και αποδιαρθρώθηκαν κράτη και κοινωνίες.
Παράλληλα, η Ρωσία και, δευτερευόντως, η Κίνα εμπλέκονται, ξανά, δυναμικά στο «παιχνίδι» παίρνοντας μέρος στο διπλωματικό παζάρι, δεδομένου και των τεράστιων γεωπολιτικών και οικονομικών συμφερόντων που διαθέτουν στην περιοχή. Η αλλαγή συσχετισμών που ενδεχομένως να επέφερε η ανατροπή του Άσαντ θα έπληττε σε μεγάλο βαθμό τα συμφέροντά τους και θα μείωνε σημαντικά την επιρροή τους στην περιοχή. Στηρίγματα των δύο αυτών δυνάμεων αποδείχθηκαν οι κυβερνήσεις της Συρίας και του Ιράν, με τον Σύρο υπουργό εξωτερικών να κάνει λόγο για διπρόσωπη πολιτική από πλευράς ΗΠΑ-ΕΕ και των συμμάχων τους, καταγγέλλοντάς τους, και τον Ιρανό ομόλογό του να αποκαλύπτει παροχή βοήθειας των δυτικών προς τους τζιχαντιστές και διαπλοκή των τελευταίων με κυβερνήσεις του Κόλπου.
Απόρροια αυτής της κλιμακούμενης εμπόλεμης κατάστασης αποτελεί και ο ορατός, πλέον, κίνδυνος να αξιοποιηθεί, από τις κυβερνήσεις των ιμπεριαλιστών, η τρομοκρατική απειλή των τζιχαντιστών ως άλλοθι για μια νέα, σφοδρότερη επίθεση στα κεκτημένα, στα δικαιώματα και στις πολιτικές ελευθερίες των λαών ανά τον κόσμο. Με ένα ακόμη προπαγανδιστικό τέχνασμα καταβάλλεται προσπάθεια να πειστεί η παγκόσμια κοινή γνώμη για τον κίνδυνο που διατρέχει, ξυπνώντας μνήμες από την ενδεκάτη Σεπτεμβρίου. Ήδη γίνεται λόγος για επικείμενη εισβολή ή επιστροφή των τζιχαντιστών σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική, ενώ πολλά είναι τα σενάρια που «διαρρέουν» σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισής τους, μετά και από τις πρόσφατες επιθέσεις σε Καναδά και ΗΠΑ.
Βρισκόμαστε, ουσιαστικά, αντιμέτωποι με τις απαρχές ενός νέου γύρου σφοδρών πολεμικών συγκρούσεων και γενικότερων ανακατατάξεων που έρχονται να κλονίσουν τη Μέση Ανατολή και τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου με άγνωστες και ανυπολόγιστες συνέπειες. Οι δυτικοί ιμπεριαλιστές με επικεφαλής τις ΗΠΑ έχουν εξαπολύσει μια νέα πολεμοκάπηλη εκστρατεία ενάντια στους λαούς της Συρίας και του Ιράκ με σκοπό να αναβαθμίσουν το γεωστρατηγικό τους ρόλο στη Μέση Ανατολή, να υφαρπάξουν ακόμη περισσότερο πλούτο από την περιοχή, να εδραιώσουν και να επεκτείνουν ακόμη περισσότερο την κυριαρχία τους. Καθίσταται αναγκαίο οι λαοί συνολικά, καθώς και το αντι-ιμπεριαλιστικό κίνημα παγκοσμίως να ορθώσουν το ανάστημά τους, να αντιταχθούν στον νέο κατακτητικό πόλεμο, να καταγγείλουν τους ιμπεριαλιστές και τα σχέδιά τους και να αποκαλύψουν τον αληθινό χαρακτήρα όσων άμεσα ή έμμεσα εμπλέκονται στις συγκρούσεις. Είναι ανάγκη, επιπλέον, ο ελληνικός λαός και το αντι-ιμπεριαλιστικό κίνημα της χώρας μας να δείξουν έμπρακτα την αμέριστη αλληλεγγύη τους στους πολύπαθους λαούς της Μέσης Ανατολής.
Γιώργος Β.
Αναδημοσίευση από το τεύχος 39 του Περιοδικού Πορεία που κυκλοφορεί!