Εκδηλώνοντας το σεβασμό μας στην εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973 δεν μπορεί παρά να αγκιστρωνόμαστε σε δεύτερες και τρίτες σκέψεις γύρω από το πιο σημαντικό γεγονός της μεταπολεμικής ιστορίας. Το Πολυτεχνείο δεν ήταν μία συνηθισμένη μέρα αλλά «βροντή και αστραπή» στην πολιτική και προσωπική -για αρκετούς- διαδρομή.
Έτσι, λοιπόν, αντιλαμβανόμαστε ότι η ιστορία και η πάλη των τάξεων δεν είναι μία ευθύγραμμη πορεία. Αρκεί ένα φαινομενικά ασήμαντο γεγονός να ανατινάξει την ηρεμία και να ανατρέψει τις παγιωμένες συνήθειες. Το «δεν γίνεται τίποτα» είναι μία ματιά τον φαινομενιστών που βλέπουν την φλούδα των πραγμάτων -όταν δεν γοητεύονται κιόλας- ενώ οι διαλεκτικοί, οι μαρξιστές, οι τίμιοι επιστήμονες φτάνουν ως το κουκούτσι. Και εργάζονται γι’ αυτό το λόγο, ακόμα και όταν «τρώγονται με τα ρούχα τους».
Μία σπίθα μπορεί να βάλει φωτιά στα ξερόχορτα!
-Νίκη ή ήττα; Πολλές φορές μία νίκη είναι ευτελής και αχρείαστη, ενώ μία τυπική ήττα συσσωρεύει τόση εμπειρία όσο 100 Βατερλώ. Το Πολυτεχνείο, από άποψη στρατιωτικών όρων, ήταν μία ήττα, το τανκς έριξε την πόρτα. Ίσως έτσι να το είδαν και οι κουφιοκέφαλοι συνταγματάρχες. Αλλά ο χρόνος απέδειξε ότι τα πράγματα ήταν αλλιώς. Ο Νοέμβρης και η Κύπρος ήταν βόμβες στα θεμέλια της εφτάχρονης φασιστικής δικτατορίας, μόνο που ο Νοέμβρης είχε βραδύκαυστο φιτίλι.
-Κάθε γεγονός οφείλουμε να το βλέπουμε ενταγμένο στο ιστορικό του πλαίσιο, αλλιώτικα θα κάνουμε νοητικές ακροβασίες. Η Αφροδίτη της Μήλου είναι εξαίσιο άγαλμα γιατί έγινε στο καθεστώς της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και το ανέδειξε ο αστικός πνευματικός κόσμος είκοσι αιώνες αργότερα. Τι θα γινόταν όμως αν επικρατούσε ο πουριτανικός χριστιανισμός και οι ευσεβείς μαντηλοφορεμένες αγίες του Μεσαίωνα; Η Αφροδίτη θα καίγονταν στην πυρά σαν μάγισσα. Το Πολυτεχνείο λοιπόν πρέπει να το βλέπουμε ως ώριμο τέκνο της ανάγκης και της οργής, τα παιδιά του ήσαν παιδιά ΕΑΜιτών-ΕΛΑΣιτών, ο αντιαμερικανισμός περίσσευε, η χούντα ήταν σε κρίση, εμφανίστηκαν ρωγμές, στη Δύση η νεολαία ήταν σε αναβρασμό κλπ, κλπ.
-Οι μηχανές και οι άνθρωποι: Οι κυβερνήτες πασών των χωρών εκθειάζουν την τεχνολογία για να τρομάζουν τους λαούς. Οι εφευρέσεις στον στρατιωτικό τομέα και πάνω από όλα ο πυρηνικός πόλεμος χρησιμοποιούνται ως δαμόκλειος σπάθη για να σκεπάσει ο φόβος του φόβου την ανθρωπότητα. Και παλιότερα γίνονταν έτσι, μόνο που τώρα πήρε εξωφρενικές διαστάσεις και με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία κάθε λαϊκή απαίτηση βρίσκεται απέναντι στη φιγούρα του στρατιώτη. Το Πολυτεχνείο ανέδειξε την ορμή των ανθρώπων. Όχι ότι δεν χρειάζεται η οργάνωση και η τεχνολογία. Αλλά όπως λέει ο Μπ. Μπρεχτ «το τανκ το οδηγεί άνθρωπος».
-Η πράξη είναι το κριτήριο της αλήθειας. 100 τόμοι κομμουνιστικού μανιφέστου ισούνται με την κινητοποίηση χιλιάδων ανθρώπων που παίρνουν τις ζωές στα χέρια τους. Είναι η στιγμή που η πολιτική σμίγει με το πλήθος και γίνεται η έκρηξη. Τότε φαίνεται πως το πολιτικό βάρος των «από πάνω» είναι μπόσικο και μικρό. Η πράξη δεν αρνείται τη θεωρία. Ίσα-ίσα την επιζητεί για να φορτιστεί καλύτερα, ν’ αποφύγει λάθη και κακοτοπιές.
Στο Πολυτεχνείο ένας λαός έδειξε το ύψος του, γι’ αυτό το τιμάμε και το αναλύουμε.
Σήμερα θα ακούσουμε πολλές αγιογραφίες και ηθικοπλαστικές κορώνες και ο Νοέμβρης θα εμφανιστεί ακίνδυνος και ξεδοντιασμένος. Όπως θα έλεγαν οι κλειδοκράτορες: Αφού δεν έχει κρέας, φάτε τσίχλες! Αλλά εμείς θα κρατήσουμε τη σπίθα αναμμένη κόντρα στον άνεμο και το Πολυτεχνείο πυρπολητή της καρδιάς μας.
