Η αβάσταχτη ελαφρότητα μιας υπουργού Παιδείας
Με κορυφαία στιγμή της καριέρας της την επίτευξη κοινοβουλευτικής συνεννόησης με τη ...Ν.Δ., τον ΛΑ.Ο.Σ. και τη Δημοκρατική Συμμαχία της Ντόρας (στη συντονισμένη επιχείρηση κατεδάφισης του Δημόσιου πανεπιστημίου), καλοβλέποντας μια προοπτική διεκδίκησης του δαχτυλιδιού διαδοχής στο κόμμα της, καλοχτενισμένη, νεωτερίστρια και χαμογελαστή κυρίως στη σελίδα της στο facebook, η υπουργός που δεν «ανασχηματίστηκε» λόγω του ...επιτυχούς έργου της, αυτή είναι η Άννα Διαμαντοπούλου.
► Βέβαια, εκείνοι που θα ήθελαν να είναι λίγο πιο αυστηροί με την επιλογή του προσώπου που επιτρέπεται να κάθεται στην καρέκλα του υπουργού Παιδείας, θα απέκλειαν από την πρώτη στιγμή τη σιδηρά κυρία, μόνο και μόνο επειδή είχε προτείνει την Αγγλική ως επίσημη γλώσσα του κράτους. Μήπως κάπως έτσι αντιλαμβάνεται η υπουργός τη «διεθνοποίηση» των σπουδών;
► Μία ημέρα πριν την κατάθεση του νομοσχεδίου για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, η υπουργός ξεκίνησε την επίσημη τοποθέτησή της στη Βουλή με μία κοφτή φράση υπερηφάνειας:
«Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι, ο νόμος που συζητούμε είναι 140 σελίδες μόνο! Οι καταργούμενες διατάξεις είναι 970 σελίδες!»
Ανήκουστο, θα έλεγε κάποιος κακοπροαίρετος. Είναι αυτό επιχείρημα για να στηρίξει την ψήφιση ενός νομοσχεδίου; Από πότε άραγε η ποιότητα ενός νομικού κειμένου κρίνεται από την έκτασή του σε σελίδες; Το μόνο που δεν μας είπε η υπουργός είναι το μέγεθος της γραμματοσειράς και το διάστιχο του νομοσχεδίου, για να κάνουμε τις συγκρίσεις.
► Επιχειρώντας να αντικρούσει κάποιες από τις πολλές επικρίσεις που δέχτηκε ο νόμος-πλαίσιο, η Διαμαντοπούλου, λίγες ώρες πριν την έναρξη της κρίσιμης ψηφοφορίας στη Βουλή, δήλωνε:
«Αυτά που ακούσαμε από ορισμένους εισηγητές τα οποία γράφτηκαν σε διεθνείς ιστοσελίδες και ζητήθηκαν υπογραφές από καθηγητές του εξωτερικού και αυτά που θα ακούσουμε αύριο από ορισμένες Παρατάξεις, και ορισμένες ομάδες φοιτητών, είναι άθλια ψέματα και θέλω να το υπογραμμίσω! «Δεν θα υπάρξει δήθεν δημόσια χρηματοδότηση, δεν θα υπάρξουν συγγράμματα, θα γίνει το Πανεπιστήμιο εταιρία, δεν θα μπορούν οι φοιτητές να συμμετέχουν γιατί θα χρειάζονται δίδακτρα».
Αυτά, αλήθεια, πού υπάρχουν μέσα στο νόμο; Μπορεί κάποιος να μας πει σε ποια άρθρα λέγονται όλες αυτές οι ανοησίες που δημιουργούν όμως μια πραγματικότητα για να πυροδοτήσουν συγκρούσεις την επόμενη μέρα με τους φοιτητές; Οι ευθύνες αυτών που αναπαράγουμε εδώ μέσα -και προηγουμένως δύο εισηγητές αναπαρήγαγαν με αυτόν τον τρόπο αυτού του είδους τα άθλια ψέματα- είναι πολύ μεγάλες για την επόμενη μέρα της ψήφισης του νόμου.»
Καταρχάς, να δώσουμε μια πρώτη σύντομη απόκριση σε καθένα από τα αναπάντητα ερωτήματα της υπουργού. Άραγε δεν θυμάται τι γράφουν τα νομοθετήματά της;
Δημόσια χρηματοδότηση: (κονδύλια μόνο εφόσον πληρούνται προϋποθέσεις)
Νόμος, άρθρο 45:
«Απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία όλων των προγραμμάτων σπουδών είναι η πιστοποίησή τους σύμφωνα με τις διαδικασίες και τα κριτήρια της ΑΔΙΠ κατά τα άρθρα 70 έως και 72. Για τη χρηματοδότησή τους από το Δημόσιο απαιτείται να έχουν συμπεριληφθεί στις συμφωνίες προγραμματικού σχεδιασμού που προβλέπονται στο άρθρο 62.
Συγγράμματα: (ευτυχώς, η διάταξη αποσύρθηκε, την τελευταία στιγμή)
Προσχέδιο Νόμου, άρθρο 37, 2:
«Aπό το ακαδημαϊκό έτος 2014-15 παύει η διανομή των διδακτικών συγγραμμάτων στους φοιτητές με δαπάνες του Δημοσίου και θεσπίζεται η υποχρέωση ανάρτησης στο διαδίκτυο της αναλυτικής ύλης των παραδόσεων/σημειώσεων των μαθημάτων που διδάσκουν οι καθηγητές όλων των βαθμίδων.»
Πανεπιστήμιο-εταιρία: (βάσεις για να μετατραπούν τα ΑΕΙ σε επιχειρήσεις)
Νόμος, άρθρο 58.
«1. α) Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, ύστερα από σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου του ιδρύματος, μπορεί να συνιστάται σε κάθε Α.Ε.Ι. νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (ν.π.ι.δ.) με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας, για την αξιοποίηση και διαχείριση του συνόλου ή μέρους των πόρων...»,
«3. Σκοπός του ν.π.ι.δ. είναι: α) Η πλήρης καταγραφή της κινητής και ακίνητης περιουσίας του ιδρύματος, καθώς και η αξιοποίηση και διαχείρισή της (...). Ειδικότερος στόχος της αξιοποίησης και διαχείρισης είναι η αύξηση της κεφαλαιακής αξίας και των εισοδηματικών αποδόσεων της περιουσίας αυτής (...)»,
«5. Με το προεδρικό διάταγμα της παραγράφου 1 καθορίζονται οι ειδικότερες δραστηριότητες που εκπληρώνουν το σκοπό του ν.π.ι.δ., όπως ιδίως: (...) ββ) την παραγωγή προϊόντων σε μικρή κλίμακα»,
«5. ι) η παραγωγή και διάθεση προϊόντων και η παροχή υπηρεσιών έναντι τιμήματος στο πλαίσιο των ερευνητικών στόχων του ιδρύματος, αυτοτελώς ή μετά από σύσταση θυγατρικών εταιρειών ή σε συνεργασία με άλλους φορείς ή με τη συμμετοχή του σε οποιοδήποτε παραγωγικό φορέα ή επιχείρηση, στην ημεδαπή ή την αλλοδαπή,
ια) η εκχώρηση ή διάθεση άδειας εμπορικής εκμετάλλευσης προϊόντων πνευματικής ή βιομηχανικής ιδιοκτησίας, έναντι τιμήματος που καθορίζεται συμβατικά, σε άλλο οργανισμό ή επιχείρηση οποιασδήποτε μορφής,
ιβ) η ίδρυση εταιρειών τεχνολογικής βάσης – έντασης γνώσης για την οικονομική ή κοινωνική αξιοποίηση ή εκμετάλλευση των ερευνητικών αποτελεσμάτων ή η συμμετοχή στην ίδρυσή τους με ομάδες επιστημόνων ή σε συνεργασία με άλλους παραγωγικούς φορείς (...)
ιγ) η ίδρυση εκδοτικού οίκου και βιβλιοπωλείου ή η συμμετοχή σε επιχειρήσεις αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων και της γνώσης, είτε με τη σύσταση θυγατρικής επιχείρησης οποιασδήποτε μορφής για την εμπορική εκμετάλλευσή της είτε με τη συμμετοχή σε από κοινού δραστηριότητα εκμετάλλευσης με άλλους οργανισμούς ή επιχειρήσεις,
ιδ) η ανάθεση υπηρεσιών, έργων και προμηθειών (...)»
Επιβολή διδάκτρων: (αρχή, με δίδακτρα σε αλλοδαπούς)
Νομοσχέδιο, άρθρο 33,11,γ.
«Με όμοια απόφαση μπορεί να οριστεί η καταβολή το ύψος της οικονομικής συμμετοχής των αλλοδαπών φοιτητών/σπουδαστών που προέρχονται από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη φοίτησή τους σε όλα τα εξάμηνα σπουδών.»
Η υπουργός απέφυγε να επισημάνει ότι έκανε αλλαγές τις τελευταίας στιγμής. (Η Π.Ο.Σ.Δ.Ε.Π. δικαίως την εγκαλεί, σημειώνοντας με έμφαση ότι «Μία ημέρα πριν την συζήτηση στη Βουλή του νομοσχεδίου και το τελικό κείμενο δεν δόθηκε».) Κυριολεκτικά στο «παρά πέντε» απέσυρε την διάταξη που προέβλεπε την κατάργηση της δωρεάν χορήγησης συγγραμμάτων. Ωστόσο δεν είχε την εντιμότητα να παραδεχτεί ότι η αλλαγή αυτή έγινε ...λίγες ώρες πριν την ψήφιση του νόμου· επέλεξε να επιτεθεί στους επικριτές της, οι οποίοι, υποτίθεται, ξεστομίζουν «άθλια ψέματα».
Περιττό είναι να αναφέρουμε ότι όλα όσα αρνείται η Διαμαντοπούλου, κατά τα άλλα ισχύουν στο ακέραιο, όπως μπορεί κανείς να διαβάσει στον ψηφισμένο νόμο: θεμελιώνονται προϋποθέσεις για να μετατραπούν τα πανεπιστήμια σε επιχειρήσεις, τίθενται οι βάσεις για επιβολή διδάκτρων σε φοιτητές, ενώ η χρηματοδότηση των ΑΕΙ και ΤΕΙ πραγματοποιείται μόνο εφόσον τα ιδρύματα συμμορφώνονται με σειρά απαιτήσεων του υπουργείου -διαφορετικά δεν έχουν να λαμβάνουν ούτε δεκάλεπτο του ευρώ.
Η θέση του/της υπουργού Παιδείας -χωρίς να τρέφουμε βέβαια αυταπάτες για το σύστημα/ για τα συμφέροντα που υπηρετεί- δεν είναι δυνατό να ευτελίζεται τόσο από την ελαφρότητα, ανεντιμότητα, αυθάδεια του προσώπου που τοποθετείται σε αυτή. Η νυν υπουργός, η πολιτικός που μετέτρεψε την «Παιδεία» σε ...«Δια βίου Μάθηση» κρίνεται ακατάλληλη, για όλους τους λόγους: για τους καθαυτό πολιτικούς, αλλά και για το ήθος που διδάσκει.
