Ληστεία, με τη σφραγίδα του νόμου
Το τελευταίο δεκαήμερο του Μαρτίου οι διοικήσεις των ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας διαπίστωσαν έκπληκτες ότι τα αποθεματικά τους υπέστησαν μια «νόμιμη» λεηλασία: η κυβέρνηση του μνημονίου και της αρπαγής, πρώτα μετέτρεψε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ (τα οποία διατηρούσαν στους λογαριασμούς τους τα εκπαιδευτικά ιδρύματα), σε ομόλογα Δημοσίου, και έπειτα τα υπέβαλε σε γενναίο «κούρεμα». Ας σημειωθεί ότι το ίδιο ακριβώς οικονομικό έγκλημα διαπράχθηκε σε βάρος όλων των Ν.Π.Δ.Δ. που είχαν τοποθετήσει (υποχρεωτικά, με νόμο του Σημίτη) τα αποθεματικά τους στην Τράπεζα της Ελλάδας.
Οι όροι «σκάνδαλο» και «λεηλασία» χάνουν σιγά-σιγά το νόημά τους, αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι, στην περίπτωσή μας, και με τη σφραγίδα της νομιμότητας, κλάπηκαν μέσα σε μια βραδιά περίπου 87 εκατομμύρια ευρώ από τα ΑΕΙ (τα 120 εκ. ευρώ μειώθηκαν σε 33 εκ. ευρώ) και 100 εκατομμύρια ευρώ από τα ΤΕΙ (τα 150 εκ. ευρώ μειώθηκαν σε 50 εκ. ευρώ).
Τα ποσά που διατηρούνταν στην Τράπεζα της Ελλάδας από τα τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα προορίζονταν να καλύψουν τις λειτουργικές τους δαπάνες, υποχρεώσεις και επισφάλειες, αλλά και έξοδα των μεταπτυχιακών προγραμμάτων, επιχορηγήσεις σε συμβασιούχους πανεπιστημιακούς, κλπ. Μετά τη σφοδρή λεηλασία των αποθεματικών τους, έξι ΑΕΙ παρουσιάζουν σήμερα περίπου μηδενικό υπόλοιπο λογαριασμού, ενώ περιττό είναι να περιγραφεί η γενική εικόνα των οικονομικών των ΑΕΙ και ΤΕΙ όλης της επικράτειας, με δεδομένο ότι πολλά τριτοβάθμια ιδρύματα δήλωναν οικονομική αδυναμία ήδη πριν διαπραχθεί το «κούρεμα»-ληστεία. Στις 29 και 30 Μαρτίου τα ΤΕΙ ανέστειλαν διοικητικά τη λειτουργία τους, σε ένδειξη διαμαρτυρίας, και ενώ ουσιαστικά απειλούνται σήμερα, περισσότερο από ποτέ, με μια «επ’ αόριστον αναστολή» και της εκπαιδευτικής λειτουργίας τους.
Παράλληλα, οι Διοικήσεις των ΑΕΙ και ΤΕΙ προειδοποιούν για ενδεχόμενες μαζικές παραιτήσεις τους, απειλούν με μηνύσεις κατά της Τράπεζας της Ελλάδας, ζητούν πίσω τα ταμειακά τους υπόλοιπα, και επιπλέον έκτακτη κρατική οικονομική ενίσχυση. Οι φοιτητές και οι σπουδαστές ουσιαστικά ακόμη δεν έχουν τοποθετηθεί, αλλά το μήνυμα που έχει αρχίσει να διακινείται στους εκπαιδευτικούς χώρους είναι ότι το «κούρεμα» των αποθεματικών των ΑΕΙ-ΤΕΙ δεν είναι μια αφηρημένη λογιστική πράξη, που έλαβε χώρα στα τρίσβαθα θησαυροφυλάκια μιας τράπεζας, αλλά ένα ακόμη ισχυρό χτύπημα στη λειτουργία, στην ίδια την ύπαρξη των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Μια σημαντική νίκη ενάντια στον νόμο-πλαίσιο
Ο νέος υπουργός Παιδείας, Γ. Μπαμπινιώτης, αντιλαμβανόμενος το ενδεχόμενο άμεσης κατάρρευσης ολόκληρου του δημόσιου τριτοβάθμιου εκπαιδευτικού συστήματος, και για να επιχειρήσει να εκτονώσει τη συσσωρευόμενη οργή της εκπαιδευτικής κοινότητας, υποχρεώθηκε να προχωρήσει σε ρητή δέσμευσή του, σύμφωνα με την οποία η χρηματοδότηση των ΑΕΙ και ΤΕΙ θα αποσυνδεθεί, για το τρέχον έτος, από την εκλογή των νέων Συμβουλίων Διοίκησης. Η κατάρτιση των προϋπολογισμών των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων θα υλοποιηθεί φέτος από τις Συγκλήτους, και όχι από τα Συμβούλια Διοίκησης, ενώ θα συσταθεί και μία επταμελής ομάδα εργασίας από πανεπιστημιακούς, που θα παραδώσει πόρισμα στις 15/05/2012 για «βελτιώσεις» στον νόμο-πλαίσιο.
Ουσιαστικά, μέχρι το σωτήριο 2013, αναστέλλεται η εφαρμογή ενός μεγάλου κομματιού τού νόμου-πλαισίου, καθότι η συγκρότηση των Συμβουλίων Διοίκησης δεν είναι απλά «1 από τα 80 άρθρα του νόμου-πλαισίου», όπως σκόπιμα το παρουσίαζε η Διαμαντοπούλου· αντίθετα, πρόκειται για έναν από τους κυριότερους άξονες της προωθούμενης αντιεκπαιδευτικής μεταρρύθμισης.
Διαμαντοπούλου Α., Βενιζέλος Ευ., Μητσοτάκης Κ., και άλλοι πολλοί, έσπευσαν να διαμαρτυρηθούν για τη μη εφαρμογή μιας διάταξης που ψηφίστηκε με τόσο μεγάλη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Πιο αφηνιασμένη παρουσιάστηκε η πρώην υπουργός Δια βίου Μάθησης, η οποία δεν σταμάτησε να επαναλαμβάνει ότι ο νόμος που εισήγαγε «εφαρμόζεται ήδη σε επτά ΑΕΙ» (εννοεί τα ΤΕΙ Σερρών, Καλαμάτας, Μεσολογγίου, Ηπείρου, Καβάλας και Λαμίας και Λάρισας, τα οποία ονομαστικά -και μόνο- αναβαθμίζει σε ΑΕΙ, κάθε φορά που θέλει να ενισχύσει τα επιχειρήματά της), και κάλεσε σε άμεση γενίκευση της εφαρμογής του.
Όμως ο Γ. Μπαμπινιώτης, με δήλωσή του, παραδέχτηκε ότι «σε κανένα από τα είκοσι τέσσερα (24) πανεπιστήμια της χώρας δεν έχει εκλεγεί το προβλεπόμενο Συμβούλιο Διοίκησης» και ότι «μόνο σε επτά (7) από τα δεκαέξι (16) ΤΕΙ έχει εκλεγεί Συμβούλιο. Τελικά, τα ΑΕΙ φαίνονται να οδηγούνται σε αδιέξοδο και ένας νόμος που έχει ψηφισθεί με μεγάλη πλειοψηφία από τη Βουλή το 2011 στην πράξη δεν εφαρμόζεται». Για να ελαφρύνει τη θέση του, θύμισε στους επικριτές του ότι μέσα στο 2012 «έχουν δοθεί με υπουργικές αποφάσεις (κατά «παρέκκλιση» του νέου νόμου μέχρι την 6η Μαρτίου 2012) τρία δωδεκατημόρια, δηλ. 24% του προϋπολογισμού», οπότε δεν είναι αυτός ο πρώτος που αναγκάζεται να παρακάμψει τις προβλέψεις του νόμου για την χρηματοδότηση των ΑΕΙ-ΤΕΙ.
Ένας υφέρπων κίνδυνος
Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση και το υπουργείο Δια βίου Μάθησης αφαιρούν εκατομμύρια ευρώ από τα ταμεία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, και έπειτα τους δίνουν ψίχουλα, για παρηγοριά, και μικρές παρατάσεις ζωής, για να μην εκδηλωθούν τώρα, προεκλογικά, εκρήξεις αγανάκτησης από φοιτητές και καθηγητές, για να μη βάλουν λουκέτα ΑΕΙ και ΤΕΙ και τους χαλάσουν ακόμη περισσότερο την προεκλογική τους βιτρίνα.
Χορηγούν «δωδεκατημόρια», αλλά κουρεύουν με περισσό θράσος εκατομμύρια, μεταθέτουν χρονικά την εφαρμογή του νόμου, για να μην υποχρεωθούν να παραδεχτούν ότι αδυνατούν σήμερα να τον υλοποιήσουν, συστήνουν ομάδες εργασίας για να συζητήσουν τη βελτίωση/τροποποίηση του νόμου-πλαισίου (και τη διαφυγή τους από το αδιέξοδο), και όχι την οριστική απόσυρσή του.
Οι φοιτητές και οι σπουδαστές καλούνται να διαγνώσουν τους ελιγμούς του υπουργείου Παιδείας, και να διεκδικήσουν την οικονομική στήριξη των ιδρυμάτων τους, ουσιαστικά να προασπίσουν το δικαίωμά τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
