Στο φως της δημοσιότητας έφερε το υπουργείο Παιδείας – δια μέσου του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) – το σχέδιό του για τις αλλαγές στο χάρτη της εκπαίδευσης.
Κύρια αιχμή των αλλαγών αυτών εστιάζεται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (Γυμνάσια – Λύκεια – ΕΠΑΛ). Το σχέδιο της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας πέρασε την περασμένη εβδομάδα από την επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής. Το υπουργείο Παιδείας επέλεξε να κρατήσει τους σχεδιασμούς του εν κρυπτώ από το συνδικαλιστικό κίνημα των εκπαιδευτικών. Αυτό καταμαρτυρά άλλωστε η επιλογή του υπουργείου Παιδείας να μην παρουσιάσει το σχέδιο αυτό στις εκπαιδευτικές Ομοσπονδίες, παρά το γεγονός ότι από την ημέρα ανάληψης της ηγεσίας από τον Κ. Γαβρόγλου έχουν πραγματοποιηθεί ήδη δύο συναντήσεις. Σε όλες τις περιπτώσεις η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας τηρούσε σιγή ασυρμάτου, ενώ συχνά έφτανε στο άλλο άκρο να καλεί τις εκπαιδευτικές Ομοσπονδίες να καταθέσουν εκείνες τις προτάσεις τους για τη μορφή και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης!
Τι περιλαμβάνει όμως το περίφημο σχέδιο του ΙΕΠ, δηλαδή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και του υπουργείου Παιδείας; Πρόκειται για την ολική επαναφορά του διαβόητου «πορίσματος Λιάκου» της κακόφημης Επιτροπής του Εθνικού Διαλόγου, από το οποίο έχουν λειανθεί και «εξευγενιστεί» όλες οι αιχμηρές πλευρές που προκάλεσαν τη γενικευμένη αντίδραση των εκπαιδευτικών. Η ουσία και η φιλοσοφία του κυβερνητικού σχεδίου παραμένει όμως ίδια και απαράλλαχτη. Πιο συγκεκριμένα το σχέδιο μπορεί να κωδικοποιηθεί στα εξής:
1. Αναμόρφωση της ενδιάμεσης βαθμίδας του Γυμνασίου προεκτείνοντάς την μέχρι και την Α' Λυκείου. Όπως άλλωστε χαρακτηριστικά αναφέρεται και στο σχέδιο του ΙΕΠ στην Α' Λυκείου «ολοκληρώνεται η υποχρεωτική εκπαίδευση», ενώ προβλέπεται «κοινός κορμός μαθημάτων σε ΓΕΛ και ΕΠΑΛ» μέχρι και την Α' Λυκείου.
2. Δημιουργία μιας ιδιαίτερης και «αριστοκρατικής» βαθμίδας εντός του Λυκείου, που περιλαμβάνει τις δύο τελευταίες τάξεις. Οι διακηρύξεις του υπουργείου Παιδείας για την υποτιθέμενη «ανάκτηση του Λυκείου» αποδεικνύονται κενές περιεχόμενου. Για μια ακόμα φορά η Γ' Λυκείου μετατρέπεται και επισήμως σε έτος «προετοιμασίας για την Τριτοβάθμια εκπαίδευση».
3. Δημιουργία νέων εξεταστικών πλεγμάτων που θα ξεκινούν από την Α' τάξη του Λυκείου που οδηγούν ακόμα λιγότερα παιδιά στην απόκτηση του απολυτήριου. Παρά τις υπουργικές διακηρύξεις για το «τέλος στις πανελλαδικές εξετάσεις», στην πραγματικότητα αυτές πολλαπλασιάζονται και διευρύνονται σε ολόκληρο το Λύκειο.
4. Αναδιάρθρωση και κατακερματισμός των αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών. Το σχέδιο που καταστρώνει το υπουργείο Παιδείας περιορίζει δραστικά τον αριθμό των μαθημάτων. Ο περιορισμός αυτός διευρύνεται ακόμα περισσότερο στην Γ' Λυκείου, αφού σύμφωνα με το σχέδιο «στην τελευταία τάξη του Λυκείου τα υποχρεωτικά μαθήματα είναι εξαιρετικά περιορισμένα». Αυτό το γεγονός σε συνδυασμό με τη διεύρυνση των μαθημάτων επιλογής, οδηγεί αντικειμενικά στα λεγόμενα «ατομικά προγράμματα σπουδών», μετατρέποντας το απολυτήριο σε ένα ατελείωτο ατομικό προσοντολόγιο.
Διαβάζοντας πίσω από τις γραμμές το σχέδιο, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι το υπουργείο Παιδείας επανέρχεται με την πρόταση του «πορίσματος Λιάκου» για το λεγόμενο τετραετές Γυμνάσιο και διετές Λύκειο (4 + 2). Μπορεί ο Γαβρόγλου να παρουσιάζεται ως «φανατικός πολέμιος» αυτής της άποψης, όμως το σχέδιο που εισηγείται προβλέπει ρητά ότι η Α' Λυκείου αποτελεί σταθμό όπου ξεχωρίζει η ήρα από το στάρι. Το κυβερνητικό σχέδιο επαναφέρει περίτεχνα έναν παλιό «πόθο» όλων των προηγούμενων ηγεσιών στο υπουργείο Παιδείας. Στόχος τους είναι ο προσανατολισμός του κύριου όγκου του μαθητικού πληθυσμού προς την επαγγελματική εκπαίδευση και τη φτηνή κατάρτιση. Αυτό ακριβώς υπηρετεί η διατύπωση του σχεδίου που λέει πως στην Α' Λυκείου «οι μαθητές θα μπορούν να εξοικειωθούν με τα γνωστικά αντικείμενα των δύο υφιστάμενων τύπων εκπαίδευσης και να επιλέξουν την εκπαιδευτική πορεία που τους ταιριάζει καλύτερα». Αυτή η στρατηγική έρχεται από πολύ παλιά, ήδη από την περίοδο του Αρσένη (1997 – 1998) και του περίφημου νόμου 2525, ενώ τελευταία φορά ήρθε στο προσκήνιο με την αντιεκπαιδευτική μεταρρύθμιση του Αρβανιτόπουλου της περιόδου του 2013 – 2014. Η παραπάνω επιλογή αποτελεί άλλωστε βασική επιλογή και ντιρεκτίβα που υπαγορεύεται εδώ και πάνω από 15 χρόνια από την ΕΕ και τον ΟΟΣΑ και επισφραγίστηκε σε πλειάδα συνόδων των υπουργών Παιδείας.
Σημαντική αντιδραστική τομή και αναδιάρθρωση που επιχειρεί να επιβάλλει το υπουργείο Παιδείας στην εκπαίδευση είναι ο κατακερματισμός του – μέχρι στιγμής – ενιαίου αναλυτικού προγράμματος. Το υπουργείο Παιδείας «κεντράρει» με ένα δήθεν ψευτο-προοδευτικό πρόσημο στο σύνθημα «πρώτα ο μαθητής». Σύμφωνα με το σχέδιο καλείται ο μαθητής μέσα από μια πληθώρα μαθημάτων επιλογής να «δοκιμάσει τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά του». Παράλληλα ο δραστικός περιορισμός των κοινών μαθημάτων που διαμορφώνουν ένα ενιαίο αναλυτικό πρόγραμμα οδηγεί στον κατακερματισμό και στην εξατομίκευση της παρεχόμενης μόρφωσης στη νέα γενιά. Στην πράξη το απολυτήριο μετατρέπεται σε ένα απέραντο προσοντολόγιο ή καλύτερα πορτφόλιο όπως είναι και η επίσημη ορολογία που επιβάλλει ο ΟΟΣΑ και η ΕΕ.
Η πολιτική την οποία επιχειρεί να επιβάλλει το υπουργείο Παιδείας εν κρυπτώ και με βιαστικό τρόπο δεν είναι καινούργια. Ο Γαβρόγλου επαναφέρει στο προσκήνιο «ξαναζεσταμένο φαγητό», προτάσεις και άξονες που έχουν διατυπωθεί και αποτελούν διακηρυγμένους στόχους της ΕΕ και κατευθυντήριες οδηγίες του ΟΟΣΑ ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 (1998 – 1999).
Η προσαρμογή της ελληνικής εκπαίδευσης και η εναρμόνισή της με τα ευρωπαϊκά δεδομένα, η δημιουργία του περίφημου «ενιαίου ευρωπαϊκού χάρτη προσόντων» επισφραγίστηκε πολλές φορές από τους υπουργούς Παιδείας της ΕΕ στις συνόδους της Λισαβόνας, της Πράγας και της Μπολόνιας στις αρχές της περασμένης δεκαετίας.
Πλευρές αυτής της πολιτικής επιχείρησε να επιβάλει η Α. Διαμαντοπούλου την περίοδο 2009 – 2011. Όλες όμως οι προηγούμενες απόπειρες εφαρμογής αυτής της πολιτικής έμειναν στα χαρτιά. Σε όλα αυτά σήμερα το υπουργείο Παιδείας έρχεται να προσθέσει και τη ρητή μνημονιακή δέσμευσή του να προωθήσει όλες αυτές τις «τομές».
Απέναντι στη νέα επιχείρηση της κυβέρνησης και του υπουργείου Παιδείας, αποτελεί ζητούμενο αλλά και αναγκαιότητα η συγκρότηση ενός ισχυρού πανεκπαιδευτικού μετώπου που θα αντιταχθεί στις αντιδραστικές αλλαγές, επαναφέροντας ξανά το αίτημα για Δημόσιο, Δωρεάν, Δωδεκάχρονο και Ενιαίο σχολείο για όλα τα παιδιά.
