Ακούγεται συχνά πυκνά, αλλά είναι αναγκαίο να ειπωθεί ξανά. Τα δικαιώματα των εργαζομένων καταστρατηγούνται και οι κατακτήσεις δεκαετιών καταληστεύονται από την εργοδοσία. Από τον κανόνα αυτό δεν εξαιρείται ούτε η πολυσυζητημένη έκθεση Τέχνης, “Documenta 14”, η οποία μετά από δεκαετίες “φεύγει” για λίγο από το Κασσέλ της Γερμανίας και ταξιδεύει μέχρι την Αθήνα για να “μάθει”, όπως τονίζεται στον τίτλο της, από την οικονομική και κοινωνική κατάσταση της Ελλάδας των μνημονίων και των νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Και όπως αποδείχθηκε “έμαθε” για τα καλά!
Κάτω από τον “μανδύα της Τέχνης”
Η καταγγελία της Πρωτοβουλίας εργαζομένων της έκθεσης «πέφτει» σαν πέλεκυς, τσακίζοντας της “καλογυαλισμένη” εικόνα της πολυδιαφημισμένης έκθεσης: Άλλοι μισθοί συμφωνήθηκαν, άλλα θα δίνει η εργοδοσία στο χέρι. Τα 9€ μεικτά που συμφωνήθηκαν λίγο πριν υπογραφούν οι συμβάσεις έγιναν, με τα “μαγικά” των αριθμών και κυρίως του …management, 5,62 μεικτά!
Φαίνεται πως ο “μανδύας της Τέχνης” και η σε όλους τους τόνους εκδήλωση “συμπαράστασης στον Ελληνικό λαό”, αποδεικνύεται η καλύτερη κάλυψη. Έτσι, σε αυτά ακριβώς τα πλαίσια βαφτίζονται “bonus” και όλα εκείνα που ούτως ή άλλως δικαιούνται οι εργαζόμενοι. Τα δώρα Πάσχα και Χριστουγέννων, δηλαδή, και το επίδομα αδείας στο τέλος της σύμβασης! Η αιτιολόγηση της εργοδοσίας για όλα αυτά; “Έγινε κάποιο misunderstanding”(παρανόηση)…!
Το πρόβλημα όμως δεν τελειώνει εδώ, σύμφωνα με τους εργαζόμενους. Οι συμβάσεις καταρτίστηκαν κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, απευθείας με την διοργάνωση της Documenta, και με… μεσάζοντα. Ποιον; Μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες ενοικίασης εργαζομένων (τα γνωστά πλέον σύγχρονα εργασιακά κάτεργα), την πολυεθνική “human resources” Man Power. Η ανακοίνωση-καταγγελία της Πρωτοβουλίας Εργαζομένων τονίζει σχετικά: «Έτσι, η διοργάνωση της Documenta αποποιείται κάθε ευθύνης, αφού ως εργοδότης φέρεται ο εργολάβος. Οι δικοί μας μισθοί μειώθηκαν, προφανώς για να καλυφθεί το κόστος του μεσάζοντα». Και μόνο τυχαίο δεν αποτελεί το γεγονός ότι επιλέχθηκε από τη Documenta μία τέτοια εταιρεία, η οποία εξειδικεύεται στην ανεύρεση όσο το δυνατόν φθηνότερων εργαζομένων.
Και έπεται συνέχεια. Η σύμβαση ταυτόχρονα αναγράφει λιγότερες ημέρες και ώρες από αυτές που οι εργαζόμενοι είχαν αρχικά συμφωνήσει, ενώ η επίσημη απάντηση της Documenta ήταν ότι «με τον καιρό μπορεί η Documenta να μην σας χρειάζεται τόσες πολλές μέρες, οπότε έτσι καλύπτεται με μία σύμβαση». Όπερ μεθερμηνευόμενον εστί: “Γιατί να μην έχω δεσμευμένο έναν εργαζόμενο με μία “ευέλικτη” σύμβαση και για όποια επιπλέον δουλειά προκύψει (που ούτως ή άλλως θα προκύψει)… θα τα βρούμε”.
Πώς θα πρέπει να αντιμετωπίζουμε τα πράγματα
Το συμπέρασμα είναι πάντως ένα: Ότι η εργοδοτική αυθαιρεσία και η απόσπαση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου κέρδους, με όποιο μανδύα και αν “ενδύεται” (Τέχνη, κρίση, οικονομικά προβλήματα, εθελοντισμός κλπ.) έχει πάντοτε συγκεκριμένα θύματα: τους Εργαζόμενους. Από αυτόν τον κανόνα δεν εξαιρείται, όπως φάνηκε, ούτε η Documenta 14. Και εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο την ανασφάλεια και την ανεργία, ρίχνοντας τους μισθούς και εφαρμόζοντας ελαστικές σχέσεις εργασίας.
Και το “motto” της Documenta 14, «Learning from Athens», αποδεικνύεται ότι εφαρμόζεται στην πράξη. Η Αθήνα (και επακόλουθα η Ελλάδα) των μνημονίων, της νεοφιλελεύθερης επέλασης, του «εκσυγχρονισμού» (sic!), της εργασιακής ζούγκλας (χωρίς εισαγωγικά), της επισφάλειας, της εργοδοτικής αυθαιρεσίας, βίας και τρομοκρατίας, αλλά και της ανεργίας, δίδαξε πολλά στη Documenta του μπάτζετ των 70 εκατομμυρίων ευρώ. Και οι ιθύνοντες της έκθεσης “σαν καλοί μαθητές” εφαρμόζουν κατά γράμμα αυτά που έμαθαν…
Οργάνωση κι Αγώνας
Το βασικό όμως στοιχείο που προκύπτει είναι ότι μεγάλο μέρος των εργαζομένων δεν ενέδωσε στις πιέσεις και ζήτησε να ξεκαθαριστούν γραπτώς οι ακριβείς όροι εργασίας. Προτίμησαν να μιλήσουν, να αντιδράσουν και να δράσουν μαζικά, αναδεικνύοντας το πρόβλημά τους. Και μόνο αυτή τους η πράξη αποτελεί σημαντικό γεγονός στις σημερινές συνθήκες.
Και όπως αποδεικνύεται καθημερινά, αυτός είναι και ο μόνος δρόμος για να νικούν…
Με οργάνωση και μαζική πάλη, όπου κι αν βρίσκονται, όποιον κι αν έχουν απέναντί τους.
Γιώργος Β.
