Η νέα χρυσόσκονη του Υπουργείου Παιδείας δεν μπορεί
να κρύψει το μαύρο φόντο μιας ερειπωμένης εκπαίδευσης
Αναστάτωση και προβληματισμός για την παρελκυστική πολιτική του Υπουργείου Παιδείας κυριαρχεί την περίοδο αυτή ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς των Δημοτικών σχολείων και των Γυμνασίων με αφορμή την πρόσκληση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) με την οποία καλούνται «δημόσιες σχολικές μονάδες της Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης (Νηπιαγωγεία, Δημοτικά, Γυμνάσια) να εκδηλώσουν ενδιαφέρον, προκειμένου να συμμετάσχουν στην πιλοτική εφαρμογή της Περιγραφικής Αξιολόγησης μαθητών, καθώς και στο σχετικό επιμορφωτικό πρόγραμμα, που θα υλοποιηθεί κατά τα σχολικά έτη 2016-17 και 2017-18».
Σύμφωνα με όσα λέει η Ανακοίνωση του ΙΕΠ «σκοπός της δράσης είναι η εισαγωγή/υιοθέτηση μιας παιδαγωγικά προσανατολισμένης μορφής αξιολόγησης» που επιδιώκει, ανάμεσα σε άλλα, «την υποστήριξη διαφοροποίησης της διδασκαλίας και ανταπόκρισης στις εξατομικευμένες ανάγκες των μαθητών, την ενθάρρυνση των μαθητών να συμμετέχουν ενεργά στην αξιολόγηση της προόδου που επιτελούν, την αξιοποίηση της αξιολόγησης ως μαθησιακής διαδικασίας, την αξιοποίηση ποικιλίας αξιολογικών τεχνικών και μεθόδων που θα επιτρέψουν τη συγκέντρωση ποιοτικών και ποσοτικών αξιολογικών δεδομένων για το εύρος των μαθησιακών επιτευγμάτων που αποτιμάται, την αξιολόγηση της ολόπλευρης ανάπτυξης των μαθητών» κλπ.
Ο πρόεδρος της ΕΛΜΕ Καλλιθέας – Νέας Σμύρνης – Μοσχάτου κ. Μάκης Μαυρέλης επισημαίνει ότι μέσα σε λίγες γραμμές της πρόσκλησης του ΙΕΠ εμφανίζεται καθόλου τυχαία, 6 φορές η έννοια της αξιολόγησης σε όλους τους γραμματικούς τύπους, ενώ δεν υπάρχει ούτε λέξη για το μορφωτικό περιεχόμενο και την κατεύθυνση της εκπαίδευσης.
Παράλληλα η καθηγήτρια Γυμνασίου κ. Άρτεμις Καλοφύρη τονίζει ότι το ΥΠΕΘ αποφεύγει συνειδητά να αναλάβει την ευθύνη μιας ουσιαστικής και σε βάθος αντιμετώπισης των πραγματικών προβλημάτων της Εκπαίδευσης. Αντί αυτού αναλώνεται σε φτιασιδώματα, πετώντας το μπαλάκι στην εξέδρα και αντιμετωπίζοντας μαθητές-γονείς και εκπαιδευτικούς σαν ιθαγενείς που τους μοιράζει χάνδρες και καθρεφτάκια.
Εύηχες λέξεις και ωραίες έννοιες, κλεμμένες από την παιδαγωγική ενός άλλου εκπαιδευτικού συστήματος, παρουσιάζονται ως όχημα ενθάρρυνσης και ενίσχυσης των μαθητών, συνεργατικής και κοινωνικής μάθησης, εξατομίκευσης της διδασκαλίας και ισότητας ευκαιριών, ενώ στην πραγματικότητα σχεδιάζεται να χρησιμοποιηθούν αφενός σαν παραπλανητικός επίδεσμος, αφετέρου σαν «εκπαιδευτική θηλιά» με θύματα αυτούς για τους οποίους τάχα νοιάζονται και υπόσχονται να βελτιώσουν-καλυτερεύσουν τη μόρφωση τους.
1. Αλήθεια, ποιο είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο το Υπουργείο ετοιμάζεται να επιβάλει τη λεγόμενη περιγραφική αξιολόγηση των μαθητών; Μήπως είναι πραγματικά οι εξατομικευμένες ανάγκες των μαθητών, όπως με υποκρισία υποστηρίζει το ΙΕΠ; Και αν το Υπουργείο Παιδείας ενδιαφέρεται τόσο για τους μαθητές μας και τις ανάγκες τους γιατί διατηρεί υπερφορτωμένα τμήματα 28 μαθητών; Γιατί φροντίζει η «κανονικότητα» των σχολείων να συντηρείται από εξουθενωμένους εκπαιδευτικούς που γυροφέρνουν σε 2,3,4 και 5 σχολεία; Γιατί έχει αποψιλώσει όλους τους υποστηρικτικούς θεσμούς, τις βιβλιοθήκες, τα εργαστήρια, την ενισχυτική διδασκαλία;
Η νέα χρυσόσκονη του Υπουργείου Παιδείας, με την αποπροσανατολιστική προώθηση της συζήτησης από τα πραγματικά προβλήματα στη λογική της «καλής» περιγραφικής και «κακής» αριθμητικής αξιολόγησης, δεν μπορεί να κρύψει το μαύρο φόντο μιας ερειπωμένης εκπαίδευσης!
2. Ποιος ακριβώς θα υλοποιεί την «περιγραφική αξιολόγηση» σε ένα σχολείο χωρίς καμιά διοικητική υποστήριξη, με εκπαιδευτικούς που ήδη το γραμματειακό-διοικητικό τους έργο μέσα στο σχολείο «μπατάρει» το εκπαιδευτικό τους, που πηγαινοέρχονται σε πολλά σχολεία, με μονόωρα και δίωρα μαθήματα, με 150 και 200 ή και 400 μαθητές που ούτε το όνομά τους δεν προλαβαίνουν να μάθουν;
3.Τι ακριβώς σημαίνει «περιγραφική αξιολόγηση» για τους μαθητές μας και τους γονείς τους όταν είναι γνωστό ότι το ερειπωμένο σχολείο και η τσακισμένη οικογένεια δεν έχει τα μέσα να αντιμετωπίσει τη «διάγνωση»; Μήπως για να καταλάβουν καλύτερα και γρηγορότερα οι μαθητές μας ότι ο «ατομικός τους φάκελος» δεν επιτρέπει τη συνέχεια των σπουδών τους στο αριστοκρατικό Λύκειο που προετοιμάζεται;
Εξάλλου ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι η αξιολόγηση είτε περιγραφική είτε αριθμητική, θα βρίσκεται μέσα σε αυτό το πλέγμα αρνητικών παραγόντων που προσδιορίζουν τη σχολική επίδοση, χωρίς να παρεμβαίνει ουσιαστικά στην επιρροή τους και απλά θα διαπιστώνει-περιγράφει αρνητικά αποτελέσματα.
4. Εύλογα, σύμφωνα με την αιρετό του Περιφερειακού Υπηρεσιακού Συμβουλίου Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δ΄Αθήνας κ.Μαρία Δανιήλ, δημιουργείται το ερώτημα κατά πόσο η περιγραφική αξιολόγηση των μαθητών θα συνδεθεί με την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας, η οποία είναι στους άμεσους στόχους του υπουργείου Παιδείας. Η ανάπτυξη και η εφαρμογή παιδαγωγικών πρακτικών και πρακτικών αξιολόγησης μαθητών καθώς και τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα (επιτεύγματα και πρόοδος μαθητών, ατομική και κοινωνική ανάπτυξη μαθητών) περιλαμβάνονται στους βασικούς δείκτες της αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας με βάση τα προηγούμενα νομοθετικά πλαίσια, τα οποία να σημειώσουμε ότι δεν έχουν καταργηθεί. Η περιγραφική αξιολόγηση των μαθητών αποτελεί έτσι κι αλλιώς άλλο ένα μεθοδολογικό εργαλείο συλλογής δεδομένων για τη λειτουργία της σχολικής μονάδας.
Τι κρύβεται λοιπόν πίσω απ’ τα σχέδια του Υπουργείου Παιδείας;
Σύμφωνα με την καθηγήτρια Γυμνασίου κ. Μαίρη Πρίμη, θέλουν κατ’ αρχάς (όπως έχουν κάνει και οι προκάτοχοί τους) να «απορροφήσουν» τα κονδύλια του ΕΣΠΑ με τις «πληρωμένες οδηγίες» για την εδραίωση των εκπαιδευτικών αναδιαρθρώσεων που προβλέπει το Μνημόνιο 3 και εξειδικεύει το τριετές σχέδιο του νέου Υπουργού Παιδείας κ. Γαβρόγλου.
Το μέλος του Δ.Σ της ΟΛΜΕ κ. Χρήστος Σόφης σε δήλωσή του στην Εφημερίδα των Συντακτών αναφέρει ότι η επιδίωξη του Υπουργείου Παιδείας είναι να εσωτερικεύσουν οι μαθητές μας από την πιο μικρή ηλικία την αίσθηση της αδυναμίας τους μέσω ενός ατομικού φακέλου που θα τους ακολουθεί ως βιογραφικό.
Γιατί είναι σίγουρο ότι ο κατατεμαχισμός της εικόνας κάθε μαθητή και η υπαγωγή της στην προκρούστεια κλίνη των συμπεριφοριστικών περιγραφικών μοντέλων (ο μαθητής παρατηρεί, επισημαίνει, κατανοεί, κατέχει, χρησιμοποιεί κλπ) θα ενισχύσει την ιδεολογία των φυσικών χαρισμάτων. Ο μαθητής θα μετατρέπεται σε ατομική φιγούρα που θα κατατάσσεται σε τυποποιημένες κατηγορίες ικανοτήτων, αποσυνδεδεμένη από κοινωνικούς – ιστορικούς προσδιορισμούς. Η σχολική του εξέλιξη θα καθορίζεται κυρίως από «εγγενείς» ατομικές ικανότητες, και η επίδοσή του θα αποτελεί ατομική του υπόθεση και πρόβλημα.
Παράλληλα, σκοπεύουν να αυξήσουν το γραφειοκρατικό φόρτο των εκπαιδευτικών, να ελαστικοποιήσουν τον εργασιακό τους χρόνο, να τους τυποποιήσουν και να τους μετατρέψουν σε περιγραφικούς συμβολαιογράφους επιδόσεων.