Όταν το 2017 ο Ντόνταλντ Τραμπ με έναν πολιτικό λόγο ακραία ξενοφοβικό και ρατσιστικό εκλεγόταν πρόεδρος των ΗΠΑ αυτό δε μπορούσε παρά να αποτελέσει βαρόμετρο για την πορεία της ακροδεξιάς σε όλο τον κόσμο.
Στα τέλη του Οκτώβρη στη γειτονιά των ΗΠΑ, ο Ζαΐρ Μπολσονάρο, έγινε ο νέος πρόεδρος της Βραζιλίας με ποσοστό 56%. Το εκλογικό αποτέλεσμα δε φάνηκε να επηρεάζεται από τις δηλώσεις που κατά καιρούς έχει κάνει, όπως ότι λατρεύει τη χούντα που τυράννησε τη Βραζιλία επί είκοσι χρόνια, κάνοντας ένα μόνο λάθος: δεν καθάρισε με συνοπτικές διαδικασίες 30.000 ανθρώπους. Ότι λατρεύει και τον Πινοσέτ, και γενικά όλους τους Λατινοαμερικανούς δικτάτορες. Ότι λατρεύει επίσης το «στρατηγικό μυαλό» του Χίτλερ και πως τα βασανιστήρια είναι ευλογία Θεού και οι ιθαγενείς του Αμαζονίου είναι παράσιτα, οι δε Αφροβραζιλιάνοι τεμπελχανάδες. Ότι οι γυναίκες δεν αξίζουν ίσες απολαβές με τους άντρες, ενώ οι Αφρικανοί και οι Ασιάτες πρόσφυγες είναι λύματα. Ότι ομοφυλοφιλία και παιδεραστία είναι ένα και το αυτό. Ότι αν έχανε τις εκλογές, δεν θα αποδεχόταν το αποτέλεσμα και θα καλούσε τον στρατό να επέμβει, για να επιβάλει «τον νόμο, την τάξη και τις χριστιανικές αξίες».
Λίγο νωρίτερα, το Σεπτέμβρη, οι εκλογές στη Σουηδία -τη χώρα υπόδειγμα πετυχημένης συνταγής του καλού καπιταλισμού- έφεραν στην τρίτη θέση (με ποσοστό 17,6%) το κατεξο- χήν αντιμεταναστευτικό κόμμα του 39χρονου Γίμι Οκεσον, Σουηδοί Δημοκράτες (SD).
Ακόμα πιο νωρίς, στις αρχές του Σεπτέμβρη, στο Κέμνιτς της Γερμανίας, με αφορμή τη δολοφονία ενός Γερμανού πολίτη από έναν Σύρο και έναν Ιρακινό, ακροδεξιές ομάδες ένωσαν τις δυνάμεις τους για να εκφράσουν την αντίθεσή τους στη μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης. Μέσα σε αυτές τις ομάδες και το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) -που ήρθε τρίτο στις εκλογές του Οκτώβρη του 2017-, η ισλαμοφοβική κίνηση PEGIDA και το ακροδεξιό κίνημα «Pro Chemnitz» φαίνεται να εργάζονται για να χτίσουν μια «συμμαχία» ενάντια στη μεταναστευτική πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης, καλλιεργώντας κλίμα ξενοφοβίας. Παράλληλα, η ακόμα πιο δεξιά μετατόπιση της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης προς ακροδεξιές θέσεις στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου στη Βαυαρία, με το πρόσχημα να περιορίσει την ενίσχυση του ακροδεξιού, ρατσιστικού AfD, υιοθετώντας στην πραγματικότητα τις θέσεις του, είχε ως αποτέλεσμα να σπρώξει ένα τμήμα των ψηφοφόρων του στο AfD.
Τον Οκτώβρη του περασμένου έτους οι εκλογές στην Αυστρία οδήγησαν σε κυβέρνηση συνασπισμού με τη συμμετοχή της άκρας δεξιάς και αντικαγκελάριο τον Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε επικεφαλής του ακροδεξιού κόμματος FPÖ, με το πρόγραμμα της Αυστριακής κυβέρνησης να επανέρχεται στα παραδοσιακά θέματα εναντίον των μεταναστών, υπέρ της εθνικής κυριαρχίας και της υπεράσπισης των παραδοσιακών αξιών, «οι οποίες απειλούνται από την μουσουλμανική εισβολή». Ο Στράχε δεν έχει άδικο να θεωρεί ότι οι ιδέες του θριάμβευσαν πανηγυρικά, αφού τις υπερασπίστηκε και η κλασική δεξιά κατά την προεκλογική περίοδο και θα υλοποιηθούν τώρα από την κυβέρνηση.
Στη Γαλλία την ηγεσία της δεξιάς κέρδισε πρόσφατα ο Λορέν Βοκιέ, ακραίος και λαϊκιστής, που έκανε προεκλογική εκστρατεία, προκειμένου να εκλεγεί στις εσωκομματικές εκλογές, με θέματα στα όρια του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου της Μαρίν Λεπέν. Ακόμη και ο Εμανουέλ Μακρόν μπήκε στον πειρασμό να «χαϊδέψει» το ακροατήριο των συντηρητικών και ακραίων αντιπάλων του, ενώ ο νέος νόμος που αναμένεται να ψηφίσει η κυβέρνηση για τους μετανάστες είναι σκληρός και θεωρείται από τους αναλυτές ως ένας θρίαμβος των ιδεών της Λεπέν.
Στην Ουγγαρία, ο πρωθυπουργός Ορμπάν, διάσημος πια για τη σκληρή του στάση στο μεταναστευτικό και όχι μόνο, με μια πολιτική διώξεων σε πρόσφυγες και μετανάστες, αλλά και σε άστεγους και Ρομά, ανάγκασε ακόμα και το -κατά τα άλλα ανεκτικότατο στην ακροδεξιά- Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να προβεί σε κυρώσεις κατά της Ουγγαρίας «λόγω σοβαρής απειλής κατά του κράτους δικαίου, της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων».
Στην Ιταλία το ακροδεξιό, αντιμεταναστευτικό κόμμα Λέγκα του υπουργού Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι είναι το πιο δημοφιλές στη χώρα, σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις. Η δημοτικότητα του ακροδεξιού κόμματος έχει αυξηθεί τους τελευταίους μήνες με τον επικεφαλής του, Σαλβίνι, να είναι πανταχού παρών στα μέσα ενημέρωσης και τους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης προάγοντας μια αντιμεταναστευτική πολιτική.
Στην άλλη άκρη του κόσμου, τις Φιλιππίνες, το φασιστοειδές που ακούει στο όνομα Ροντρίγο Ντουέρτε και είναι πρόεδρος της χώρας από το 2016, φέρεται να εμπλέκεται σε χιλιάδες δολοφονίες και να διηύθυνε στο παρελθόν τάγμα θανάτου. Πρόσφατα δε, κήρυξε την επιβολή στρατιωτικού νόμου στην επαρχία Μιντανάο, όπου διεξάγονται μάχες του κυβερνητικού στρατού με τζιχαντιστές και φέρεται να προέτρεψε στρατιώτες να βιάσουν ακόμα και τρεις γυναίκες, λέγοντας τους ότι είναι πρόθυμος να αναλάβει την ευθύνη και να μην τιμωρηθούν.
Αλλά και η δική μας ακροδεξία σε τίποτα δεν έχει να ζηλέψει τις άλλες... Εκφραστές και κήρυκες του εθνικισμού, πρωτοστάτες του αντικομμουνισμού και μιας μισαλλόδοξης, σοβινιστικής και ρατσιστικής αντιμεταναστευτικής υστερίας, επιδίδονται σ’ ένα αχαλίνωτο πατριδεμπόριο, εργαλείο στα χέρια των αντιδραστικών κύκλων που θέλουν να υποδαυλίσουν το εθνικιστικό μίσος ανάμεσα στους λαούς. Οι πολιτικοί απόγονοι των δοσίλογων και των ταγματασφαλιτών παρουσιάζονται να κόπτονται για την πατρίδα. Αυτοί που τάσσονται σταθερά υπέρ του κεφαλαίου, αυτοί που χτυπάνε απεργούς και συνδικαλιστές, που δολοφονούν αντιφασίστες και μετανάστες, εμφανίζονται σαν «τιμωροί» των εκπροσώπων του συστήματος, στο πλευρό, δήθεν, του λαού και ενάντια στην πλουτοκρατία. Πέντε χρόνια από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα και τρισήμισι χρόνια από την έναρξη της δίκης της Χρυσής Αυγής -μιας δίκη που διεξάγεται στην ουσία μακριά απ’ τα φώτα της δημο- σιότητας και με το δολοφόνο του Φύσσα να κυκλοφορεί από καιρό ελεύθερος- ακροδεξιά μορφώματα κάθε είδους, πατώντας πάνω σε αυτό ακριβώς το κλίμα ανοχής, βγαίνουν σαν τα σαλιγκάρια μετά τη βροχή. Εθνικιστικές, ξενοφοβικές ομάδες όπως το ΜΑΒΗ (Μέτωπο Απελευθέρωσης Βορείου Ηπείρου) ή η παραστρατιωτική οργάνωση «ΟΔΕΥΩ» που πρόσφατα παρέλασε με περισσό θράσος στην παρέλαση του δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης.
Η άνοδος, όμως, της ακροδεξιάς, τόσο στην Ελλάδα όσο και ανά τον κόσμο δεν αποτελεί κεραυνό εν αιθρία. Κι αν κάθε φορά που ένα νέο περιστατικό με δράστη τους υμνητές του Χίτλερ έρχεται στο φως, βλέπουμε να διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους όλοι οι εκπρόσωποι του «δημοκρατικού τόξου» και οι δημοσιογράφοι, ας μην ξεχνάμε ότι η ακροδεξιά ήταν είναι και θα είναι μια πολύτιμη για το σύστημα εφεδρεία εναντίον του λαϊκού κινήματος. Όταν στις αρχές του 2000 τα ΜΜΕ, θυμήθηκαν -άκουσον άκουσον- την πολυφωνία της δημοκρατίας και άρχισαν να δίνουν βήμα στους υμνητές της χούντας, το τότε ΛΑΟΣ, με το οποίο άρχισαν να συνομιλούν οι κοινοβουλευτικές δυνάμεις, φέρνοντας γρήγορα τους φασίστες στα έδρανα της Βουλής, αυτό αναμφισβήτητα σήμανε μια ακροδεξιά μετατόπιση του πολιτικού σκηνικού. Σημερινή κατάληξη αυτής της μετατόπισης είναι η Χρυση Αυγή, η οποία, εν μέσω της κρίσης που μαστίζει την ελληνική κοινωνία εδώ και περίπου μια δεκαετία και εκμεταλλευόμενη αυτή την κρίση, είναι το τρίτο κόμμα στη βουλή έχοντας διαμορφώσει μια εκλογική βάση. Οι εδώ και χρόνια υπόδικοι αρχηγοί της ασκούν κανονικά το «κοινοβουλευτικό» τους έργο, την ίδια στιγμή που εκκρεμεί η δίκη τους για μια σειρά εγκλημάτων.
Σε αυτό το πολιτικό σκηνικό και με την αναβίωση του εθνικισμού, το «Μακεδονικό», τη λαϊκή απογοήτευση από την «πρώτη φορά Αριστερά», διόλου τυχαία τα όποια προοδευτικά αντανακλαστικά της ελληνικής κοινωνίας, μιας κοινωνίας με πλούσια αντιφασιστική παράδοση και αγώνες, φαίνεται να ατονούν. Αλλαγή που παρατηρείται στην ανοχή σε μια σειρά από
γεγονότα όπως η πρόσφατη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου και ο χυδαίος τρόπος με τον οποίο παρουσιάστηκε αυτή από ΜΜΕ και αστυνομία, μέχρι την ποινικοποίηση των διαμαρτυριών κατά των κατασχέσεων των λαϊκών κατοικιών και τη δρομολογημένη, σταδιακή περιστολή του δικαιώματος της απεργίας. (Θυμίζουμε ότι ο Μουσολίνι στη φασιστική Ιταλία είχε κηρύξει την απεργία έγκλημα «εναντίον της κοινωνικής συλλογικότητας» που τιμωρείται με τριετή φυλάκιση και είχε θεσπίσειποινή φυλάκισης δύο έως εννέα ετών για όποιον εργάτη απουσίαζε από τη δουλειά του πέντε ημέρες!!)
Πατώντας ακριβώς στην οικονομική κρίση και την πτώση του βιοτικού επιπέδου των λαών και κάνοντας σημαία τους το μεταναστευτικό, οι απολογητές του Ναζισμού ανά τον κόσμο αυτοπροβάλλονται ως αντισυστημικοί και αποπροσανατολίζουν τους λαούς, υποδεικνύοντας τους μετανάστες ως υπαίτιους για τα δεινά που οι καπιταλιστικές κυβερνήσεις τους έχουν επιβάλλει. Προβάλλονται ως αντισυστημικοί οι πιο πιστοί υπηρέτες του συστήματος, οι συνεργάτες των Ναζί, αυτοί που «έσωσαν» το σύστημα και ξελάσπωσαν τους καπιταλιστές μπρο- στά στα αδιέξοδα των κρίσεων του καπιταλισμού ιστορικά! Ακόμα κι όταν δεν ανεβάζουν τα εκλογικά τους ποσοστά τα ακροδεξιά κόμματα, καταφέρνουν, ωστόσο, να μετακινήσουν το πολιτικό σκηνικό προς τις δικές τους θέσεις καθώς συχνά τα υπόλοιπα κόμματα (κυρίως τα συντηρητικά) προσαρμόζουν την ατζέντα τους σε πιο ακροδεξιές θέσεις προκειμένου να απο-
σπάσουν ψηφοφόρους από ένα πιο ακροδεξιό ακροατήριο! Με πρόσχημα το Προσφυγικό, τόσο οι ακροδεξιές δυνάμεις όσο και μεγάλα τμήματα μέσα στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα προτάσσουν μια ξενοφοβική ατζέντα που βάζει στο στόχαστρο τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, οξύνοντας τα αντιδραστικά αντανακλαστικά των ψηφοφόρων τους για να προωθήσουν ακόμα σκληρότερα μέτρα όχι μόνο ενάντια στους πρόσφυγες, αλλά συνολικά στα δημοκρατικά, πολιτικά δικαιώματα και ελευθερίες. Άλλωστε το ίδιο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, πέρα από κούφιες διακηρύξεις περί προστασίας των δημοκρατικών αξιών, διαθέτει το αντιδραστικό θεσμικό οπλοστάσιο για το τσάκισμά τους και έχει προ πολλού στήσει τους αναγκαίους μηχανισμούς. Ενδεικτικές ήταν και οι δηλώσεις του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ αναφορικά με τη νέα κυβέρνηση της Αυστρίας: «Πρόκειται για μια κυβέρνηση που έχει ξεκάθαρη φιλοευρωπαϊκή στάση κι αυτό είναι που έχει αξία για μένα. Θα συνεργαστούμε με όλους τους υπουργούς της Αυστρίας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, όπως συνεργάζομαι άλλωστε με τον ακροδεξιό κυβερνητικό εταίρο του κ. Τσίπρα και όπως έχω συνεργαστεί και με τα ακροδεξιά κόμματα στη Βουλγαρία και τη Σλοβενία. Γιατί κάνουμε ολόκληρο θέμα για την Αυστρία όταν εθελοτυφλούμε σε ό,τι αφορά άλλες χώρες; Πρόκειται για μια φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση και αυτό είναι που μετράει».
Το ακροδεξιό μπλοκ σε όλο τον κόσμο οργανώνεται και συγκροτείται. Την ίδια στιγμή ένα μεγάλο κομμάτι της λεγόμενης αριστεράς στέκεται αμήχανο απέναντι σε έννοιες όπως η πατρίδα και το έθνος -έννοιες για τις οποίες ιστορικά οι κομμουνιστές βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων- παραδίνοντάς τες βορά στα νύχια της πατριδοκάπηλης ακροδεξιάς. Η επαγρύπνηση και η ευθύνη για το ξεσκέπασμα του πραγματικού χαρακτήρα της πολιτικής των φασιστών και των συμφερόντων που υπηρετούν είναι υπόθεση των λαών.
Σοφία Σ.
Το άρθρο είναι δημοσιευμένο στο περιοδικό Πορεία που κυκλοφορεί.
