Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Πορεία, τεύχος 55 που κυκλοφορεί
«Βαριά βιομηχανία» της Ελλάδας, «ατμομηχανή της οικονομίας», «οικονομικό θαύμα». Έτσι χαρακτηρίζουν, καιρό τώρα, τον τουρισμό κυβέρνηση και συστημικά ΜΜΕ που... αναπαράγουν άκριτα τα δελτία Τύπου του Μαξίμου. Μόνο που την ίδια ακριβώς στιγμή και μάλιστα στο ζενίθ της τουριστικής περιόδου, εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι απολύονταν, ενώ η ανεργία κάθε άλλο παρά μειωνόταν.
Όσο για τις συνθήκες στους χώρους δουλειάς, όλοι γνωρίζουν, ιδιαίτερα η νεολαία, για τις εργασιακές «γαλέρες» και τις αυθαιρεσίες που κυριαρχούν στον κλάδο, πίσω φυσικά από την «καλογυαλισμένη» εικόνα του «live your myth in Greece» και της υποτιθέμενης «ανάπτυξης».
Απολύσεις στην κορύφωση της σεζόν
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, τον Αύγουστο του 2022, την περίοδο δηλαδή που ο τουρισμός αποτελούσε την «κινητήριο δύναμη» της ελληνικής οικονομίας, πραγματοποιήθηκαν 127.716 απολύσεις εργαζομένων και άλλες 103.232 «οικειοθελείς αποχωρήσεις». Συνολικά δηλαδή 230.948 εργαζόμενοι βρέθηκαν χωρίς δουλειά στην κορύφωση της σεζόν.
Τον ίδιο μήνα το ισοζύγιο προσλήψεων / απολύσεων κατέγραψε αρνητικό ρεκόρ εικοσαετίας με 32.966 λιγότερες θέσεις εργασίας. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως οι περισσότερες θέσεις χάθηκαν στους κλάδους που σχετίζονται άμεσα με τον τουρισμό, καθώς ο χώρος των υπηρεσιών εστίασης κατέγραψε απώλειες 19.265 θέσεων και τα καταλύματα 5.402. Μάλιστα, συγκρίνοντας τα στοιχεία για τα έτη 2021 και 2022, προκύπτει μειωμένη επίδοση, με 23.091 λιγότερες θέσεις εργασίας για τον Αύγουστο του 2022 έναντι του αρνητικού ισοζυγίου (-9.875 θέσεις εργασίας) του Αυγούστου του 2021.
Υπενθυμίζεται ωστόσο ότι οι εργοδότες του κλάδου αναζητούσαν υποτίθεται τον περασμένο Μάιο πάνω από 50.000 εργαζόμενους, με τον ίδιο τον υπουργό Τουρισμού, Βασίλη Κικίλια, να προτείνει να καλύψουν κάποιες από τις θέσεις... πρόσφυγες από την Ουκρανία! Και ενώ οι ενώσεις των ξενοδόχων και άλλων τουριστικών επαγγελμάτων χρησιμοποιούν σχεδόν μόνιμα το αφήγημα περί «έλλειψης» εργαζομένων, οι επιχειρήσεις του κλάδου τους δε διστάζουν να προχωρήσουν σε αθρόες απολύσεις.
Ελαστικές μορφές εργασίας και απουσία στοιχειωδών δικαιωμάτων
Όλη αυτή η κατάσταση αποδεικνύει ότι οι εργαζόμενοι και κυρίως η νεολαία που κυριαρχεί ηλικιακά σε τουρισμό και εστίαση δεν έχουν να περιμένουν τίποτα απολύτως από το υποτιθέμενο οικονομικό «θαύμα» που διαφημίζει η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΣ «Εργάνη», από το σύνολο των 197.982 προσλήψεων σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, μόνο οι 95.133 πραγματοποιήθηκαν με όρους πλήρους απασχόλησης. Στο ίδιο πλαίσιο, καταγράφηκαν 80.703 προσλήψεις μερικής απασχόλησης και 22.146 προσλήψεις εκ περιτροπής εργασίας. Έτσι, πάνω από τις μισές προσλήψεις του Αυγούστου έγιναν με όρους ελαστικών σχέσεων εργασίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους εργαζόμενους.
Και όλοι γνωρίζουν πώς «μεταφράζεται» αυτό στην πραγματικότητα. Εξαντλητικές βάρδιες που σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνούν το 10ωρο, ακόμα και το 12ωρο, «σπαστά» ωράρια, εντατικοποίηση της εργασίας, απλήρωτες υπερωρίες, ανύπαρκτα ρεπό, ελλειπή μέτρα προστασίας της υγείας εργαζομένων. Ουσιαστικά, η περιβόητη καλοκαιρινή σεζόν αποτελεί μια απέραντη εργασιακή «γαλέρα» για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που ζουν για να δουλεύουν, με απουσία ακόμα και των πιο στοιχειωδών εργασιακών δικαιωμάτων.
Ήδη από τις αρχές Αυγούστου οι καταγγελίες έδιναν και έπαιρναν, σύμφωνα με την ΠΟΕΕΤ. Εργαζόμενοι στον επισιτισμό που δούλευαν επί 30 μέρες χωρίς ρεπό κάτω από τον καυτό ήλιο, εξαναγκασμός μητέρας σε παραίτηση, μαύρη και ανασφάλιστη εργασία, εντατικοποίηση της δουλειάς.
Αυγουστιάτικος... «χειμώνας» για τους μισθούς με «φόντο» το «κύμα» ακρίβειας
Πλην όμως όλων αυτών, απουσιάζει η οποιαδήποτε συζήτηση για πραγματικές αυξήσεις στους μισθούς, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που ο πληθωρισμός κινείται σε διψήφια ποσοστά, αδειάζοντας την τσέπη των λαϊκών νοικοκυριών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΣ «Εργάνη», τον Αύγουστο καταγράφεται μισθολογική στασιμότητα στο σύνολο των κλάδων της οικονομίας, καθώς σε οκτώ επιχειρησιακές συμβάσεις που υπεγράφησαν μέσα στον μήνα και αφορούσαν 2.537 εργαζόμενους, η αύξηση που δόθηκε από τους εργοδότες έφτανε μόλις το 2,78%. Σε εννέα ακόμα επιχειρησιακές συμβάσεις που υπεγράφησαν και αφορούσαν 12.144 εργαζόμενους δεν δόθηκε καμία αύξηση.
Αυτό σε συνδυασμό με το «κύμα» ακρίβειας σε βασικά είδη διατροφής και πρώτης ανάγκης, αλλά και σε ενέργεια και καύσιμα, οδηγεί ουσιαστικά σε περαιτέρω φτωχοποίηση των εργαζομένων. Ήδη, σύμφωνα με τη Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων, τον περασμένο Σεπτέμβριο, οι Έλληνες εργαζόμενοι επιβαρύνονται με σχεδόν δύο μηνιαίους κατώτερους μισθούς λόγω της αύξησης των τιμών του ρεύματος, ενώ συνολικά στην Ευρώπη καταγράφεται πτώση - ρεκόρ της αξίας των κατώτατων μισθών.
Σταθερή η ανεργία στο ζενίθ της τουριστικής περιόδου
Ταυτόχρονα, στο ζενίθ της τουριστικής περιόδου στη χώρα, δηλαδή τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, η ανεργία δείχνει να σταθεροποιείται σε ποσοστό άνω του 12%, αναγκάζοντας και τα ίδια τα αστικά επιτελεία να ψιθυρίζουν δειλά ότι... κάτι δεν πάει καλά, παρά τις «επιτυχίες» και τα «οικονομικά θαύματα» που κάθε τρεις και λίγο διαλαλεί η κυβέρνηση.
Συγκεκριμένα, η ανεργία στην Ελλάδα τον Ιούλιο διαμορφώθηκε στο 12,6%, ελαφρώς αυξημένη σε σχέση με το 12,3% του προηγουμένου μήνα. Τον δε Αύγουστο ανήλθε στο 12,2%. Γενικότερα, από τον Μάρτιο του 2022 και μέχρι τον Αύγουστο, το ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα κυμαίνεται μεταξύ 12,2% και 12,8%, παρότι πρόκειται στην ουσία για το 6μηνο κορύφωσης της τουριστικής κίνησης στην Ελλάδα.
«Success story» για τα μάτια του κόσμου ενόψει εκλογών
Η εικόνα που πασχίζει να παρουσιάσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη για τον τουρισμό, πέραν των ευρύτερων επιδιώξεων του ελληνικού κεφαλαίου, εξυπηρετεί και το προεκλογικό αφήγημα ενόψει της κάλπης που θα στηθεί το 2023. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα απατηλό «success story» που σκοπό έχει να δώσει την αίσθηση της επιτυχίας της κυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα και που σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα επικοινωνιακά τερτίπια και την περιβόητη «παροχολογία», τα διάφορα «pass», «vouchers» κλπ, εκμεταλλεύεται την ανάγκη πλατιών στρωμάτων του εργαζόμενου λαού και της νεολαίας, προς εξαγορά ψήφων.
Η μόνη ελπίδα για τους εργαζόμενους και τη νεολαία είναι ο δρόμος του ανυποχώρητου μαζικού αγώνα, οργανωμένα, μέσα από τα σωματεία και τα συνδικάτα, μακριά από τα κυβερνητικά φληναφήματα περί «ανάπτυξης» και «ισχυρής οικονομίας» και τις ρεφορμιστικές αυταπάτες περί «καλύτερης διαχείρισης», για τη διεκδίκηση καλύτερων μισθών, καλύτερων εργασιακών συνθηκών, μιας καλύτερης ζωής!
Γιώργος Β.
